UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ścianka

Chronologizacja

XV w., SStp
W XV w. wyraz poświadczony jest tylko w liczbie mnogiej - zapewne plurale tantum.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ścianka
 ścianki
D. ścianki
 ścianek
C. ściance
 ściankom
B. ściankę
 ścianki
N. ścianką
 ściankami
Ms. ściance
 ściankach
W. ścianko
 ścianki

1. mała ściana

Cytaty

1.a szafy

Definicja

mała ściana pomieszczenia, mebla lub pojemnika

Pochodzenie

Zob. ściana 1

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ściana

Połączenia

  • cienka, niska; ruchoma, przezroczysta, szklana; tylna ścianka
  • ścianka kabiny, obudowy, szafki, szklanki
  • grubość, wysokość ścianki
  • postawić ściankę
  • oddzielić, przedzielić ścianką

Cytaty

Ciężko sapiąc, wspiął się po szerokich schodach na trzecie piętro, gdzie za oszkloną ścianką działową znajdowały się dwa gabinety: Mühlhausa i jego własny.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Mieszkał na Krochmalnej w zrujnowanej kamienicy, której wielkopokojowe, mieszczańskie mieszkanie zamieniono na klitki przedzielone ściankami z dykty, ze wspólną kuchnią.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010

W sklepie kupimy też zawieszane na ściankach klatki karmniki i poidełko.

źródło: NKJP: Adam Wajrak: Gwiazdkowe zwierzątka dla dziecka, Gazeta Wyborcza, 1996-12-06

W holu zrobiło się jasno, usłyszałem ściszone głosy, rozmowy, dźwięk łyżeczki stukającej o kruchą ściankę szklanki.

źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005

Do laboratoriów trafiają więc jedynie resztki substancji zeskrobanych ze ścianek pojemniczków.

źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Makijaż stary jak świat, Polityka, 2005-03-26

Składnia

bez ograniczeń + ścianka +
(CZEGO)

1.b sześcianu

Definicja

mała ściana wielościanu

Pochodzenie

Zob. ściana 1

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ściana

Połączenia

  • ścianka sześcianu, wielościanu

Cytaty

Nie sposób było policzyć mnóstwa wielokątów, które tworzyły ścianki. Bryłę nazwałem po prostu „stuścianem”.

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006

Każda cząsteczka wody jest otoczona czterema innymi. Przypomina to czworościan z wszystkimi ściankami w kształcie trójkąta (tetraedr).

źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1996

Poniżej są ścianki sześcianu o polach odbijających 90% i 50% padającego na nie światła.

źródło: Internet

Składnia

bez ograniczeń + ścianka +
(CZEGO)

1.c jelita

Definicja

cienka ściana tętnicy, jelita itp.

Pochodzenie

Zob. ściana 1

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ściana

Połączenia

  • ścianka jelita, komórki, macicy, naczyń krwionośnych, pochwy

Cytaty

Jeśli lekarz zauważy polip na ściance jelita, może go natychmiast usunąć.

źródło: NKJP: Agnieszka Grzelak: Jelito grube, Gazeta Krakowska, 2007-02-10

Krzem działa uspokajająco na nerwy, przyjmowany z witaminą PP wzmacnia ścianki naczyń włosowatych i uelastycznia je.

źródło: NKJP: Antonina Malinkiewicz: Dieta dla umysłu, 2008

Składnia

bez ograniczeń + ścianka +
(CZEGO)

1.d w górach

Definicja

niewysoka ściana do wspinania się, naturalna lub wzniesiona sztucznie, np. w parku

Pochodzenie

Zob. ściana 1

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny turystyka

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport miejsca związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ściana

Połączenia

  • skalna; stroma; wspinaczkowa ścianka
  • wspinać się po ściance

Cytaty

Schodzimy początkowo ubezpieczoną klamrami i łańcuchami skalną ścianką, a potem wygodną, kamienistą ścieżką do Wyżniej Kondrackiej Przełęczy.

źródło: NKJP: Giewont piękny jak zawsze, Dziennik Polski, 2002-07-05

Po przejechaniu trawersu znalazł się na stromej ściance, na której jednak obsunęła mu się narta.

źródło: NKJP: Bachleda nie dojechał, Dziennik Polski, 2000-01-24

Za sprawą dwóch zapaleńców [...] powstała tutaj prawdziwa ścianka wspinaczkowa dla dzieci i młodzieży.

źródło: NKJP: sm: Alpiniści, Czas Ostrzeszowski, 2007, nr 20073

2. reklamowa

Definicja

rekl. 
przenośna instalacja składająca się z pionowej przegrody oraz elementów umożliwiających jej ustawianie w dowolnym miejscu, na której umieszcza się napisy reklamowe lub inne treści

Pochodzenie

Zob. ściana 9

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes reklama i marketing

Połączenia

  • ścianka reklamowa, wystawiennicza; sponsorska
  • fotografie, zdjęcia na ściance
  • pozować na ściance

Cytaty

Dodatkowo przewidziano liczne zabawy i konkursy, a na ściance wystawienniczej powstanie wystawa najładniejszych rysunków o tematyce świątecznej.

źródło: NKJP: W blasku pisanki, Nasze Miasto Kraków, 2004-04-01

Czy celebryci potrafią pozować na ściance? Czym byliby bez ścianki? I wreszcie, jak powinno się pozować na ściance? Filip [...] przyjrzał się z bliska i ściance, i celebrytom.

źródło: Internet: dziendobrytvn.pl

3. w kolarstwie

Definicja

sport.  pot. 
w kolarstwie szosowym: krótki bardzo stromy podjazd

Pochodzenie

Zob. ściana 9

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport miejsca związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ściana

Cytaty

800 metrów przed metą znajdowała się 400-metrowa ścianka na wąskiej drodze, której nachylenie sięgało 19%, a na koniec 150 metrów po płaskim.

źródło: Internet: rowery.org

Grupa Sky rozkręciła w peletonie spore tempo i odbywała się ostra selekcja. Wszystko po to, by Michał Kwiatkowski na finałowej ściance miał jak najmniej rywali.

źródło: Internet: ostrowiecka.pl
Data ostatniej modyfikacji: 20.08.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN