Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *sъniti 'mieć widzenie senne'
Od: psł. *sъnъ; zob. sen
1. przeżywać we śnie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
Połączenia
- śnić koszmar, sen
- śnić o miłości, o podróżach
- marzyć i śnić, spać i śnić, zasnąć i śnić
Cytaty
|
Musiała śnić o czymś miłym, bo chwilami po wydętych wargach dziecka przewijał się cień uśmiechu. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996 |
|
|
Znów zasnąłem i znów śniłem, że płynę w ciemnościach, wykonując mocne, szerokie ruchy ramionami. źródło: NKJP: Graham Masterton: Studnie piekieł, 1993 |
|
|
Zasypiam; śnię o ciepłym oceanie, unoszę się pośrodku nieskończoności, nie na falach, tylko pośrodku oceanu wód dookoła, i mam pewność, że cała ta nieskończona wodna przestrzeń należy do mnie. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998 |
|
|
Jego olśniewająco piękne ciało sprawiło, że odtąd śniła o nim co noc. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999 |
|
|
- On już śni coś dobrego. - Pewnie tę dziewczynę, na którą czeka. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wniebowstąpienie, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
śnię |
śnimy |
|||
| 2 os. |
śnisz |
śnicie |
|||
| 3 os. |
śni |
śnią |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
śniłem +(e)m śnił |
śniłam +(e)m śniła |
śniłom +(e)m śniło |
śniliśmy +(e)śmy śnili |
śniłyśmy +(e)śmy śniły |
| 2 os. |
śniłeś +(e)ś śnił |
śniłaś +(e)ś śniła |
śniłoś +(e)ś śniło |
śniliście +(e)ście śnili |
śniłyście +(e)ście śniły |
| 3 os. |
śnił |
śniła |
śniło |
śnili |
śniły |
bezosobnik: śniono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę śnił będę śnić |
będę śniła będę śnić |
będę śniło będę śnić |
będziemy śnili będziemy śnić |
będziemy śniły będziemy śnić |
| 2 os. |
będziesz śnił będziesz śnić |
będziesz śniła będziesz śnić |
będziesz śniło będziesz śnić |
będziecie śnili będziecie śnić |
będziecie śniły będziecie śnić |
| 3 os. |
będzie śnił będzie śnić |
będzie śniła będzie śnić |
będzie śniło będzie śnić |
będą śnili będą śnić |
będą śniły będą śnić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
śnijmy |
|
| 2 os. |
śnij |
śnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
śniłbym bym śnił |
śniłabym bym śniła |
śniłobym bym śniło |
śnilibyśmy byśmy śnili |
śniłybyśmy byśmy śniły |
| 2 os. |
śniłbyś byś śnił |
śniłabyś byś śniła |
śniłobyś byś śniło |
śnilibyście byście śnili |
śniłybyście byście śniły |
| 3 os. |
śniłby by śnił |
śniłaby by śniła |
śniłoby by śniło |
śniliby by śnili |
śniłyby by śniły |
bezosobnik: śniono by
bezokolicznik: śnić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
śniąc
gerundium: śnienie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | śnienie |
śnienia |
| D. | śnienia |
śnień |
| C. | śnieniu |
śnieniom |
| B. | śnienie |
śnienia |
| N. | śnieniem |
śnieniami |
| Ms. | śnieniu |
śnieniach |
| W. | śnienie |
śnienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: śniący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | śniący |
śniący |
śniący |
śniące |
śniąca |
| D. | śniącego |
śniącego |
śniącego |
śniącego |
śniącej |
| C. | śniącemu |
śniącemu |
śniącemu |
śniącemu |
śniącej |
| B. | śniącego |
śniącego |
śniący |
śniące |
śniącą |
| N. | śniącym |
śniącym |
śniącym |
śniącym |
śniącą |
| Ms. | śniącym |
śniącym |
śniącym |
śniącym |
śniącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | śniący |
śniący |
śniące |
śniące |
| D. | śniących |
śniących |
śniących |
śniących |
| C. | śniącym |
śniącym |
śniącym |
śniącym |
| B. | śniących |
śniących |
śniących |
śniące |
| N. | śniącymi |
śniącymi |
śniącymi |
śniącymi |
| Ms. | śniących |
śniących |
śniących |
śniących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: śniony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | śniony |
śniony |
śniony |
śnione |
śniona |
| D. | śnionego |
śnionego |
śnionego |
śnionego |
śnionej |
| C. | śnionemu |
śnionemu |
śnionemu |
śnionemu |
śnionej |
| B. | śnionego |
śnionego |
śniony |
śnione |
śnioną |
| N. | śnionym |
śnionym |
śnionym |
śnionym |
śnioną |
| Ms. | śnionym |
śnionym |
śnionym |
śnionym |
śnionej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | śnieni |
śnieni |
śnione |
śnione |
| D. | śnionych |
śnionych |
śnionych |
śnionych |
| C. | śnionym |
śnionym |
śnionym |
śnionym |
| B. | śnionych |
śnionych |
śnionych |
śnione |
| N. | śnionymi |
śnionymi |
śnionymi |
śnionymi |
| Ms. | śnionych |
śnionych |
śnionych |
śnionych |
Składnia
| Rz osobowy | + | śnić | + |
o KIM/CZYM
|
| Rz osobowy | + | śnić | + |
że ZDANIE
|
| Rz osobowy | + | śnić | + |
KOGO/CO
|
2. marzyć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- śnić o awansie, o bogactwie, o miłości, o potędze, o sławie, o władzy, o wolności, o wygranej, o zwycięstwie
Cytaty
|
Śniąc o władzy, obrał drogę, która miała do niej prowadzić. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
|
|
Duce stał się dyktatorem. Zaczął śnić o przywróceniu dawnego śródziemnomorskiego imperium. źródło: NKJP: Czterdziesta dziewiąta gwiazda, Dziennik Polski, 2001-09-22 |
|
|
Polacy śnili o cudzie niepodległości i karmili się przekonaniem, że nie mają żadnego realnego wpływu na własny los; że są tylko kartą przetargową w grze wielkich mocarstw. źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1995-09-16 |
|
|
Na początku roku nawet nie śniłem, że pojadę na mistrzostwa świata. źródło: NKJP: Olisadebe z Żurawskim!, Dziennik Polski, 2002-06-03 |
|
|
Parafianin mój, pan Stanisław, który pracował na poczcie, mawiał: „Wie ksiądz, całe życie paczki przyjmuję, pakieciki, ale w sercu śnię, by być uczonym”. źródło: NKJP: Jerzy Trammer: Miniatury polskie, Gazeta Wyborcza, 1994-06-24 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
śnię |
śnimy |
|||
| 2 os. |
śnisz |
śnicie |
|||
| 3 os. |
śni |
śnią |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
śniłem +(e)m śnił |
śniłam +(e)m śniła |
śniłom +(e)m śniło |
śniliśmy +(e)śmy śnili |
śniłyśmy +(e)śmy śniły |
| 2 os. |
śniłeś +(e)ś śnił |
śniłaś +(e)ś śniła |
śniłoś +(e)ś śniło |
śniliście +(e)ście śnili |
śniłyście +(e)ście śniły |
| 3 os. |
śnił |
śniła |
śniło |
śnili |
śniły |
bezosobnik: śniono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę śnił będę śnić |
będę śniła będę śnić |
będę śniło będę śnić |
będziemy śnili będziemy śnić |
będziemy śniły będziemy śnić |
| 2 os. |
będziesz śnił będziesz śnić |
będziesz śniła będziesz śnić |
będziesz śniło będziesz śnić |
będziecie śnili będziecie śnić |
będziecie śniły będziecie śnić |
| 3 os. |
będzie śnił będzie śnić |
będzie śniła będzie śnić |
będzie śniło będzie śnić |
będą śnili będą śnić |
będą śniły będą śnić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
śnijmy |
|
| 2 os. |
śnij |
śnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
śniłbym bym śnił |
śniłabym bym śniła |
śniłobym bym śniło |
śnilibyśmy byśmy śnili |
śniłybyśmy byśmy śniły |
| 2 os. |
śniłbyś byś śnił |
śniłabyś byś śniła |
śniłobyś byś śniło |
śnilibyście byście śnili |
śniłybyście byście śniły |
| 3 os. |
śniłby by śnił |
śniłaby by śniła |
śniłoby by śniło |
śniliby by śnili |
śniłyby by śniły |
bezosobnik: śniono by
bezokolicznik: śnić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
śniąc
gerundium: śnienie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | śnienie |
śnienia |
| D. | śnienia |
śnień |
| C. | śnieniu |
śnieniom |
| B. | śnienie |
śnienia |
| N. | śnieniem |
śnieniami |
| Ms. | śnieniu |
śnieniach |
| W. | śnienie |
śnienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: śniący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | śniący |
śniący |
śniący |
śniące |
śniąca |
| D. | śniącego |
śniącego |
śniącego |
śniącego |
śniącej |
| C. | śniącemu |
śniącemu |
śniącemu |
śniącemu |
śniącej |
| B. | śniącego |
śniącego |
śniący |
śniące |
śniącą |
| N. | śniącym |
śniącym |
śniącym |
śniącym |
śniącą |
| Ms. | śniącym |
śniącym |
śniącym |
śniącym |
śniącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | śniący |
śniący |
śniące |
śniące |
| D. | śniących |
śniących |
śniących |
śniących |
| C. | śniącym |
śniącym |
śniącym |
śniącym |
| B. | śniących |
śniących |
śniących |
śniące |
| N. | śniącymi |
śniącymi |
śniącymi |
śniącymi |
| Ms. | śniących |
śniących |
śniących |
śniących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: śniony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | śniony |
śniony |
śniony |
śnione |
śniona |
| D. | śnionego |
śnionego |
śnionego |
śnionego |
śnionej |
| C. | śnionemu |
śnionemu |
śnionemu |
śnionemu |
śnionej |
| B. | śnionego |
śnionego |
śniony |
śnione |
śnioną |
| N. | śnionym |
śnionym |
śnionym |
śnionym |
śnioną |
| Ms. | śnionym |
śnionym |
śnionym |
śnionym |
śnionej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | śnieni |
śnieni |
śnione |
śnione |
| D. | śnionych |
śnionych |
śnionych |
śnionych |
| C. | śnionym |
śnionym |
śnionym |
śnionym |
| B. | śnionych |
śnionych |
śnionych |
śnione |
| N. | śnionymi |
śnionymi |
śnionymi |
śnionymi |
| Ms. | śnionych |
śnionych |
śnionych |
śnionych |
Składnia
| Rz osobowy | + | śnić | + |
o KIM/CZYM
|
| Rz osobowy | + | śnić | + |
że ZDANIE | by ZDANIE
|