UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zatkać

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

ogsł. *zatъkati

Zob. tkać

1. otwór

Definicja

włożyć coś w jakiś otwór, uniemożliwiając dostęp do niego lub przepływ czegoś przez niego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaślepić

Połączenia

zatkać dziurę, komin, odpływ, okna, otwór, przewody, rurę, uszy
zatkać coś korkiem, papierem, palcem, ręką, szmatami, watą
zatkać szczelnie
zatkany nos, zlew; zatkane naczynia krwionośne

Cytaty

W mieszkaniu przy ul. Witosa osy zatkały kratkę wentylacyjną. Strażacy zajęli się usuwaniem owadów.

źródło: NKJP: (ard): Płonął zabytek, Dziennik Bałtycki, 1998-08-21

Wtedy ten starszy zatkał jej usta. - Siedź cicho, bo cię zabiję - powiedział.

źródło: NKJP: (ST): Dla pieniędzy, Express Ilustrowany, 2003-06-26

W dole, na zboczu, leży stara osada: dykta, zbutwiałe deski, dziury w ścianach zatkane szmatami i słomą.

źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Romacja, Polityka, 2007-05-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zatkam	zatkamy
2 os.	zatkasz	zatkacie
3 os.	zatka	zatkają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zatkałem +(e)m zatkał	zatkałam +(e)m zatkała	zatkałom +(e)m zatkało	zatkaliśmy +(e)śmy zatkali	zatkałyśmy +(e)śmy zatkały
2 os.	zatkałeś +(e)ś zatkał	zatkałaś +(e)ś zatkała	zatkałoś +(e)ś zatkało	zatkaliście +(e)ście zatkali	zatkałyście +(e)ście zatkały
3 os.	zatkał	zatkała	zatkało	zatkali	zatkały

bezosobnik: zatkano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zatkajmy
2 os.	zatkaj	zatkajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zatkałbym bym zatkał	zatkałabym bym zatkała	zatkałobym bym zatkało	zatkalibyśmy byśmy zatkali	zatkałybyśmy byśmy zatkały
2 os.	zatkałbyś byś zatkał	zatkałabyś byś zatkała	zatkałobyś byś zatkało	zatkalibyście byście zatkali	zatkałybyście byście zatkały
3 os.	zatkałby by zatkał	zatkałaby by zatkała	zatkałoby by zatkało	zatkaliby by zatkali	zatkałyby by zatkały

bezosobnik: zatkano by

bezokolicznik: zatkać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zatkawszy

gerundium: zatkanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zatkanie	zatkania
D.	zatkania	zatkań
C.	zatkaniu	zatkaniom
B.	zatkanie	zatkania
N.	zatkaniem	zatkaniami
Ms.	zatkaniu	zatkaniach
W.	zatkanie	zatkania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zatkany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zatkany	zatkany	zatkany	zatkane	zatkana
D.	zatkanego	zatkanego	zatkanego	zatkanego	zatkanej
C.	zatkanemu	zatkanemu	zatkanemu	zatkanemu	zatkanej
B.	zatkanego	zatkanego	zatkany	zatkane	zatkaną
N.	zatkanym	zatkanym	zatkanym	zatkanym	zatkaną
Ms.	zatkanym	zatkanym	zatkanym	zatkanym	zatkanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zatkani	zatkani	zatkane	zatkane
D.	zatkanych	zatkanych	zatkanych	zatkanych
C.	zatkanym	zatkanym	zatkanym	zatkanym
B.	zatkanych	zatkanych	zatkanych	zatkane
N.	zatkanymi	zatkanymi	zatkanymi	zatkanymi
Ms.	zatkanych	zatkanych	zatkanych	zatkanych

odpowiednik aspektowy: zatykać

Składnia

zatkać

CO + (CZYM)

2. kogoś

Definicja

pot.

stracić nagle zdolność mówienia, oddech lub siły

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

zatkało kogoś z oburzenia, z wrażenia, ze zdumienia, ze szczęścia

Cytaty

Nie może się pan wypisać, kiedy zechce. [...] - Żartuje pani chyba! - aż mnie zatkało ze zdumienia. - Bynajmniej. I proszę się zachowywać, jak należy, bez żadnych tam...

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Kiedy weszłam do pokoju hotelowego, zatkało mnie – opowiada. – Okna z widokiem na ogród były zaklejone od zewnątrz folią malarską i nie dało się ich nawet otworzyć – mówi.

źródło: NKJP: ol: Wakacje z głową, Dlaczego?, 2009-08-12

Pierwsze dwa pączki pochłonął błyskawicznie. Potem chyba go zatkało, ale i tak zwyciężył. Po minucie tylko on przekroczył liczbę trzech pączków. Pozostali zjedli po dwa, a Ola - jednego.

źródło: NKJP: Marian Satała: Minuta Sebastiana, Gazeta Krakowska, 2004-02-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

zatka

Czas przeszły

zatkało

Czas przyszły

Tryb rozkazujący

niech zatka

Tryb warunkowy

Czas teraźniejszy

zatkałoby

Czas przeszły

byłoby zatkało

bezokolicznik: zatkać

odpowiednik aspektowy: zatykać

Składnia

zatkać

KOGO

Frazeologizmy

ktoś zamknął usta komuś
ktoś zatkał uszy na coś
zatkało kakao

Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2014