Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | groźny |
groźny |
groźny |
groźne |
groźna |
D. | groźnego |
groźnego |
groźnego |
groźnego |
groźnej |
C. | groźnemu |
groźnemu |
groźnemu |
groźnemu |
groźnej |
B. | groźnego |
groźnego |
groźny |
groźne |
groźną |
N. | groźnym |
groźnym |
groźnym |
groźnym |
groźną |
Ms. | groźnym |
groźnym |
groźnym |
groźnym |
groźnej |
W. | groźny |
groźny |
groźny |
groźne |
groźna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | groźni |
groźni |
groźne |
groźne |
D. | groźnych |
groźnych |
groźnych |
groźnych |
C. | groźnym |
groźnym |
groźnym |
groźnym |
B. | groźnych |
groźnych |
groźnych |
groźne |
N. | groźnymi |
groźnymi |
groźnymi |
groźnymi |
Ms. | groźnych |
groźnych |
groźnych |
groźnych |
W. | groźni |
groźni |
groźne |
groźne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | groźniejszy |
groźniejszy |
groźniejszy |
groźniejsze |
groźniejsza |
D. | groźniejszego |
groźniejszego |
groźniejszego |
groźniejszego |
groźniejszej |
C. | groźniejszemu |
groźniejszemu |
groźniejszemu |
groźniejszemu |
groźniejszej |
B. | groźniejszego |
groźniejszego |
groźniejszy |
groźniejsze |
groźniejszą |
N. | groźniejszym |
groźniejszym |
groźniejszym |
groźniejszym |
groźniejszą |
Ms. | groźniejszym |
groźniejszym |
groźniejszym |
groźniejszym |
groźniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | groźniejsi |
groźniejsi |
groźniejsze |
groźniejsze |
D. | groźniejszych |
groźniejszych |
groźniejszych |
groźniejszych |
C. | groźniejszym |
groźniejszym |
groźniejszym |
groźniejszym |
B. | groźniejszych |
groźniejszych |
groźniejszych |
groźniejsze |
N. | groźniejszymi |
groźniejszymi |
groźniejszymi |
groźniejszymi |
Ms. | groźniejszych |
groźniejszych |
groźniejszych |
groźniejszych |
Pochodzenie
1. niebezpieczny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- groźny bandyta, kryminalista, przestępca, wróg; drapieżnik, owad, pajęczak, pasożyt, pies; pożar, karambol, wypadek, żywioł; groźna bakteria, broń, choroba, epidemia, kontuzja, przygoda, trucizna, substancja; rzeka, sytuacja; bestia, rasa; groźne morze; groźne powikłania
- groźny dla alergików, dla dzieci, dla ludzi, dla otoczenia, dla państwa, dla społeczeństwa, dla środowiska, dla zdrowia, dla życia; groźny w skutkach
Cytaty
Specjalna grupa operacyjna z Bydgoszczy i łódzcy policjanci poszukują na terenie Łodzi groźnego przestępcy , podejrzanego o porwanie 19-letniej mieszkanki Włocławka. źródło: NKJP: (MAJ): Śmigłowiec z Bydgoszczy szukał porywacza Nocny nalot w Łagiewnikach, Dziennik Łódzki, 2002-10-26 |
|
Groźny pożar wybuchł w kamienicy przy placu Jakuba Wejhera w Wejherowie. Cztery osoby, podtrute dymem i czadem, zostały odwiezione karetkami do szpitala. źródło: NKJP: Joanna Kielas: Cztery osoby zatrute dymem, Dziennik Bałtycki, 2006-03-18 |
|
Okazało się, że obrażenia nie były tak groźne, jak się wydawało na pierwszy rzut oka. Najważniejsze, że chłopak uniknął wstrząśnienia mózgu. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010 |
|
W Polsce do najgroźniejszego w skutkach skażenia doszło w lipcu 1955 roku. Morze wyrzuciło na plażę w Darłówku bombę lotniczą z iperytem. źródło: NKJP: Józef Krzyk, Katarzyna Skrzydłowska: Z gliną jak z miną, Gazeta Wyborcza, 1997-01-20 |
|
Wbrew ogólnemu mniemaniu nie wszystkie rekiny są groźne dla człowieka. Największe z nich [...] żywią się jedynie planktonem. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965 |
Składnia
+ | groźny | + |
dla KOGO/CZEGO
|
|
szyk: neutralny |
2. straszny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- groźny Bóg, cień, demon, smok, stwór; konkurent, przeciwnik, rywal; głos, mina, wygląd, wyraz twarzy; groźna chmura, cisza; postawa, twarz; groźne bóstwo; spojrzenie; groźne błyski
Cytaty
Całe miasto wyległo na brzeg witać groźnego władcę, niedawnego wroga, nielitościwego uśmierzyciela buntowników. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
A już w piłkę to wcale nie wolno było grać, bo mogła się przecież stłuc szyba. Szybu pilnował bardzo groźny pan dozorca. On też przeważnie nazywał dzieci „łobuzami”. źródło: NKJP: Monika Rakusa: Baśnie dla Antosia, 2010 |
|
Zasada jest prosta: im groźniejszy przeciwnik, tym więcej musisz o nim wiedzieć. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010 |
|
Przy wyjeździe mierzy w nas ustawiona na straży miasta lufa czołgu, pomalowana na kolory ochronne rzeźba, widmowa, groźniejsza od pierwowzoru, niezniszczalna. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006 |
3. grożący
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- groźna obietnica; groźne ostrzeżenie; groźne okrzyki, pomruki
Cytaty
Rzucił na Harklana gniewne spojrzenie, w którym czaiła się groźna obietnica rychłej zemsty. źródło: NKJP: Linda Evans, David Weber: Wrota Piekieł, Esensja, 2008-02 |
|
Dwa woły, którymi przeorywał ziemię, rozrąbał na kawałki i rozesłał do wszystkich plemion z groźnym ostrzeżeniem, że los wołów spotka każdego, kto nie weźmie udziału w świętej wojnie. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963 |
|
Po drodze nie zauważyłem nic, co by wskazywało na jakąś „ruchawkę” czy podniecenie. [...] Za Opatówkiem jednak wyskoczyło z rowu kilku uzbrojonych w karabiny żołnierzy, by zatrzymać samochód groźnym okrzykiem: „Stój, bo będziemy strzelać”. źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Requiem dla ziemiaństwa, 2003 |
|
[Książę] Brwi miał ściągnięte, a oblicze jego gorzało z trudem hamowaną złością. [...] Na jego widok pomorscy wojownicy wydali groźny pomruk i najeżyli włócznie. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006 |