Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. przytomny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
synonimy: | uświadomić, uzmysłowić |
Połączenia
- ból, widok uprzytomnił; rozmowa uprzytomniła; dane uprzytomniły komuś coś
- uprzytomnić czytelnikom, ludziom, sobie
- uprzytomnić bezsens, istnienie, sens czegoś, grozę położenia
- uprzytomnić sobie z przerażeniem, z ulgą, ze smutkiem, ze zgrozą
- uprzytomnić sobie nagle, od razu, później
Cytaty
Czego inne szczepy przed nimi nie zrozumiały, oni jasno sobie uprzytomnili: grozę położenia i konieczność skutecznej obrony, skutecznej, lecz nie heroicznie samobójczej. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Nowa przygoda: Gwinea, 1962 |
|
W holu uprzytomnił sobie, że nie ma przy sobie przepustki. źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999 |
|
Tomek stał jak skamieniały. Przez moment sądził, że matka nie żyje, lecz cichy jęk uprzytomnił mu, że jeszcze jej nie stracili. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Skarb w glinianym naczyniu, 2008 |
|
Zatrzymuję się tak długo przy tych urywkach wspomnień, aby sobie samemu i mojemu czytelnikowi uprzytomnić, jak głęboko mnie ukształtowała kosmopolityczna atmosfera Berlina lat 20. źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uprzytomnię |
uprzytomnimy |
|||
2 os. |
uprzytomnisz |
uprzytomnicie |
|||
3 os. |
uprzytomni |
uprzytomnią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uprzytomniłem +(e)m uprzytomnił |
uprzytomniłam +(e)m uprzytomniła |
uprzytomniłom +(e)m uprzytomniło |
uprzytomniliśmy +(e)śmy uprzytomnili |
uprzytomniłyśmy +(e)śmy uprzytomniły |
2 os. |
uprzytomniłeś +(e)ś uprzytomnił |
uprzytomniłaś +(e)ś uprzytomniła |
uprzytomniłoś +(e)ś uprzytomniło |
uprzytomniliście +(e)ście uprzytomnili |
uprzytomniłyście +(e)ście uprzytomniły |
3 os. |
uprzytomnił |
uprzytomniła |
uprzytomniło |
uprzytomnili |
uprzytomniły |
bezosobnik: uprzytomniono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uprzytomnijmy |
|
2 os. |
uprzytomnij |
uprzytomnijcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uprzytomniłbym bym uprzytomnił |
uprzytomniłabym bym uprzytomniła |
uprzytomniłobym bym uprzytomniło |
uprzytomnilibyśmy byśmy uprzytomnili |
uprzytomniłybyśmy byśmy uprzytomniły |
2 os. |
uprzytomniłbyś byś uprzytomnił |
uprzytomniłabyś byś uprzytomniła |
uprzytomniłobyś byś uprzytomniło |
uprzytomnilibyście byście uprzytomnili |
uprzytomniłybyście byście uprzytomniły |
3 os. |
uprzytomniłby by uprzytomnił |
uprzytomniłaby by uprzytomniła |
uprzytomniłoby by uprzytomniło |
uprzytomniliby by uprzytomnili |
uprzytomniłyby by uprzytomniły |
bezosobnik: uprzytomniono by
bezokolicznik: uprzytomnić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uprzytomniwszy
gerundium: uprzytomnienie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uprzytomnienie |
uprzytomnienia |
D. | uprzytomnienia |
uprzytomnień |
C. | uprzytomnieniu |
uprzytomnieniom |
B. | uprzytomnienie |
uprzytomnienia |
N. | uprzytomnieniem |
uprzytomnieniami |
Ms. | uprzytomnieniu |
uprzytomnieniach |
W. | uprzytomnienie |
uprzytomnienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: uprzytomniony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | uprzytomniony |
uprzytomniony |
uprzytomniony |
uprzytomnione |
uprzytomniona |
D. | uprzytomnionego |
uprzytomnionego |
uprzytomnionego |
uprzytomnionego |
uprzytomnionej |
C. | uprzytomnionemu |
uprzytomnionemu |
uprzytomnionemu |
uprzytomnionemu |
uprzytomnionej |
B. | uprzytomnionego |
uprzytomnionego |
uprzytomniony |
uprzytomnione |
uprzytomnioną |
N. | uprzytomnionym |
uprzytomnionym |
uprzytomnionym |
uprzytomnionym |
uprzytomnioną |
Ms. | uprzytomnionym |
uprzytomnionym |
uprzytomnionym |
uprzytomnionym |
uprzytomnionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | uprzytomnieni |
uprzytomnieni |
uprzytomnione |
uprzytomnione |
D. | uprzytomnionych |
uprzytomnionych |
uprzytomnionych |
uprzytomnionych |
C. | uprzytomnionym |
uprzytomnionym |
uprzytomnionym |
uprzytomnionym |
B. | uprzytomnionych |
uprzytomnionych |
uprzytomnionych |
uprzytomnione |
N. | uprzytomnionymi |
uprzytomnionymi |
uprzytomnionymi |
uprzytomnionymi |
Ms. | uprzytomnionych |
uprzytomnionych |
uprzytomnionych |
uprzytomnionych |
odpowiedniki aspektowe: uprzytomniać , uprzytamniać
Składnia
+ | uprzytomnić | + |
KOMU +
CO
|
|
+ | uprzytomnić | + |
KOMU +
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|