UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

tykać

Chronologizacja

XIV w., Bor

1. równomiernie

Definicja

wydawać miarowy dźwięk

Pochodzenie

Od dawnego tyk tak ‘naśladowanie uderzeń wahadła lub pulsu’ (dziś tik-tak )

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

bomba, budzik, zegar, zegarek tyka
tykać głośno, miarowo
słychać, słyszeć tykanie

Cytaty

Jesteśmy sami. Na ścianie tyka zegar, z kuchni dochodzi szczęk zmywanych naczyń.

źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem (Francja 1940-1944), 1957

Zegar tyka „tyk, tyk”, co znaczy, że wszystko jest tak, jak być powinno.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Żydówek nie obsługujemy, 2005

Zduszone emocje są jak tykająca bomba zegarowa, siedząca w tobie i odliczająca czas.

źródło: NKJP: Sprawdź, czy jesteś podatna na stres, Cosmopolitan, 1998, nr 7

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tykam	tykamy
2 os.	tykasz	tykacie
3 os.	tyka	tykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałem +(e)m tykał	tykałam +(e)m tykała	tykałom +(e)m tykało	tykaliśmy +(e)śmy tykali	tykałyśmy +(e)śmy tykały
2 os.	tykałeś +(e)ś tykał	tykałaś +(e)ś tykała	tykałoś +(e)ś tykało	tykaliście +(e)ście tykali	tykałyście +(e)ście tykały
3 os.	tykał	tykała	tykało	tykali	tykały

bezosobnik: tykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tykał będę tykać	będę tykała będę tykać	będę tykało będę tykać	będziemy tykali będziemy tykać	będziemy tykały będziemy tykać
2 os.	będziesz tykał będziesz tykać	będziesz tykała będziesz tykać	będziesz tykało będziesz tykać	będziecie tykali będziecie tykać	będziecie tykały będziecie tykać
3 os.	będzie tykał będzie tykać	będzie tykała będzie tykać	będzie tykało będzie tykać	będą tykali będą tykać	będą tykały będą tykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tykajmy
2 os.	tykaj	tykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałbym bym tykał	tykałabym bym tykała	tykałobym bym tykało	tykalibyśmy byśmy tykali	tykałybyśmy byśmy tykały
2 os.	tykałbyś byś tykał	tykałabyś byś tykała	tykałobyś byś tykało	tykalibyście byście tykali	tykałybyście byście tykały
3 os.	tykałby by tykał	tykałaby by tykała	tykałoby by tykało	tykaliby by tykali	tykałyby by tykały

bezosobnik: tykano by

bezokolicznik: tykać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

tykając

gerundium: tykanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tykanie	tykania
D.	tykania	tykań
C.	tykaniu	tykaniom
B.	tykanie	tykania
N.	tykaniem	tykaniami
Ms.	tykaniu	tykaniach
W.	tykanie	tykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: tykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tykający	tykający	tykający	tykające	tykająca
D.	tykającego	tykającego	tykającego	tykającego	tykającej
C.	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającej
B.	tykającego	tykającego	tykający	tykające	tykającą
N.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającą
Ms.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tykający	tykający	tykające	tykające
D.	tykających	tykających	tykających	tykających
C.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym
B.	tykających	tykających	tykających	tykające
N.	tykającymi	tykającymi	tykającymi	tykającymi
Ms.	tykających	tykających	tykających	tykających

Składnia

Rz_nieżywotny

tykać

2. jedzenie

Definicja

brać coś lub używać czegoś

Noty o użyciu

Zwykle neg.

Pochodzenie

psł. *tykati, tykajǫ 'dotykać, trącać, poruszać, stukać; wbijać, wtykać, wpychać'

W etymologicznym związku z psł. *tъknǫti ‘dotknąć, trącić, poruszyć, stuknąć; wbić, wepchnąć’ (zob. tknąć ), z charakterystycznym wzdłużeniem samogłoski rdzennej *ъ (< *ŭ) → *y (< *ū).
Zob. tkać .

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

nie tykać jedzenia, pieniędzy

Cytaty

Podnosi łyżkę do ust, opuszcza ją, widząc, że Chłopiec nie tyka swojej porcji.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975

Aldona uważała, że te pieniądze nie należą do niej, więc nie tykała ich.

źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999

Pomagał w domu. Zmywał na przykład naczynia, bo mógł układać z nich pagody na suszarce, ale nigdy nie tykał garnków, bo go po prostu nie interesowały.

źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tykam	tykamy
2 os.	tykasz	tykacie
3 os.	tyka	tykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałem +(e)m tykał	tykałam +(e)m tykała	tykałom +(e)m tykało	tykaliśmy +(e)śmy tykali	tykałyśmy +(e)śmy tykały
2 os.	tykałeś +(e)ś tykał	tykałaś +(e)ś tykała	tykałoś +(e)ś tykało	tykaliście +(e)ście tykali	tykałyście +(e)ście tykały
3 os.	tykał	tykała	tykało	tykali	tykały

bezosobnik: tykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tykał będę tykać	będę tykała będę tykać	będę tykało będę tykać	będziemy tykali będziemy tykać	będziemy tykały będziemy tykać
2 os.	będziesz tykał będziesz tykać	będziesz tykała będziesz tykać	będziesz tykało będziesz tykać	będziecie tykali będziecie tykać	będziecie tykały będziecie tykać
3 os.	będzie tykał będzie tykać	będzie tykała będzie tykać	będzie tykało będzie tykać	będą tykali będą tykać	będą tykały będą tykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tykajmy
2 os.	tykaj	tykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałbym bym tykał	tykałabym bym tykała	tykałobym bym tykało	tykalibyśmy byśmy tykali	tykałybyśmy byśmy tykały
2 os.	tykałbyś byś tykał	tykałabyś byś tykała	tykałobyś byś tykało	tykalibyście byście tykali	tykałybyście byście tykały
3 os.	tykałby by tykał	tykałaby by tykała	tykałoby by tykało	tykaliby by tykali	tykałyby by tykały

bezosobnik: tykano by

bezokolicznik: tykać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

tykając

gerundium: tykanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tykanie	tykania
D.	tykania	tykań
C.	tykaniu	tykaniom
B.	tykanie	tykania
N.	tykaniem	tykaniami
Ms.	tykaniu	tykaniach
W.	tykanie	tykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: tykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tykający	tykający	tykający	tykające	tykająca
D.	tykającego	tykającego	tykającego	tykającego	tykającej
C.	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającej
B.	tykającego	tykającego	tykający	tykające	tykającą
N.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającą
Ms.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tykający	tykający	tykające	tykające
D.	tykających	tykających	tykających	tykających
C.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym
B.	tykających	tykających	tykających	tykające
N.	tykającymi	tykającymi	tykającymi	tykającymi
Ms.	tykających	tykających	tykających	tykających

imiesłów przymiotnikowy bierny: tykany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tykany	tykany	tykany	tykane	tykana
D.	tykanego	tykanego	tykanego	tykanego	tykanej
C.	tykanemu	tykanemu	tykanemu	tykanemu	tykanej
B.	tykanego	tykanego	tykany	tykane	tykaną
N.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym	tykaną
Ms.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym	tykanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tykani	tykani	tykane	tykane
D.	tykanych	tykanych	tykanych	tykanych
C.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym
B.	tykanych	tykanych	tykanych	tykane
N.	tykanymi	tykanymi	tykanymi	tykanymi
Ms.	tykanych	tykanych	tykanych	tykanych

odpowiednik aspektowy: tknąć

Składnia

Rz_żywotny

tykać

3. czyjeś dzieci

Definicja

krzywdzić kogoś albo naruszać coś

Noty o użyciu

Zwykle neg.

Pochodzenie

psł. *tykati, tykajǫ 'dotykać, trącać, poruszać, stukać; wbijać, wtykać, wpychać'

Por. tykać (jedzenie)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

	Już myślałem, że to się źle skończy, bo jak do łóżka wlezie, to będzie chciała zostać. W końcu jej mówię, że jej tykać nie będę, a jak ją nawet ruszę, to odeślę do brata i wtedy żaden Cygan jej nie zechce. źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004
	[...] na ścianie przyklejona kartka: „Nie tykaj cudzego węgla, bo się wyda i pójdziesz siedzieć”. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1996
	Otrzymałam [...] logo akcji „Nie tykaj mojego Papieża”, które można nosić na koszulkach, bluzach, czapeczkach itp. źródło: Internet
	Dzieci mam wspaniałe i NIE tykaj ich już więcej na tym forum, bo tego pożałujesz. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tykam	tykamy
2 os.	tykasz	tykacie
3 os.	tyka	tykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałem +(e)m tykał	tykałam +(e)m tykała	tykałom +(e)m tykało	tykaliśmy +(e)śmy tykali	tykałyśmy +(e)śmy tykały
2 os.	tykałeś +(e)ś tykał	tykałaś +(e)ś tykała	tykałoś +(e)ś tykało	tykaliście +(e)ście tykali	tykałyście +(e)ście tykały
3 os.	tykał	tykała	tykało	tykali	tykały

bezosobnik: tykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tykał będę tykać	będę tykała będę tykać	będę tykało będę tykać	będziemy tykali będziemy tykać	będziemy tykały będziemy tykać
2 os.	będziesz tykał będziesz tykać	będziesz tykała będziesz tykać	będziesz tykało będziesz tykać	będziecie tykali będziecie tykać	będziecie tykały będziecie tykać
3 os.	będzie tykał będzie tykać	będzie tykała będzie tykać	będzie tykało będzie tykać	będą tykali będą tykać	będą tykały będą tykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tykajmy
2 os.	tykaj	tykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałbym bym tykał	tykałabym bym tykała	tykałobym bym tykało	tykalibyśmy byśmy tykali	tykałybyśmy byśmy tykały
2 os.	tykałbyś byś tykał	tykałabyś byś tykała	tykałobyś byś tykało	tykalibyście byście tykali	tykałybyście byście tykały
3 os.	tykałby by tykał	tykałaby by tykała	tykałoby by tykało	tykaliby by tykali	tykałyby by tykały

bezosobnik: tykano by

bezokolicznik: tykać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

tykając

gerundium: tykanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tykanie	tykania
D.	tykania	tykań
C.	tykaniu	tykaniom
B.	tykanie	tykania
N.	tykaniem	tykaniami
Ms.	tykaniu	tykaniach
W.	tykanie	tykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: tykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tykający	tykający	tykający	tykające	tykająca
D.	tykającego	tykającego	tykającego	tykającego	tykającej
C.	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającej
B.	tykającego	tykającego	tykający	tykające	tykającą
N.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającą
Ms.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tykający	tykający	tykające	tykające
D.	tykających	tykających	tykających	tykających
C.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym
B.	tykających	tykających	tykających	tykające
N.	tykającymi	tykającymi	tykającymi	tykającymi
Ms.	tykających	tykających	tykających	tykających

imiesłów przymiotnikowy bierny: tykany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tykany	tykany	tykany	tykane	tykana
D.	tykanego	tykanego	tykanego	tykanego	tykanej
C.	tykanemu	tykanemu	tykanemu	tykanemu	tykanej
B.	tykanego	tykanego	tykany	tykane	tykaną
N.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym	tykaną
Ms.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym	tykanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tykani	tykani	tykane	tykane
D.	tykanych	tykanych	tykanych	tykanych
C.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym
B.	tykanych	tykanych	tykanych	tykane
N.	tykanymi	tykanymi	tykanymi	tykanymi
Ms.	tykanych	tykanych	tykanych	tykanych

odpowiednik aspektowy: tknąć

Składnia

Rz_osobowy

tykać

KOGO/CO

4. palcem

Definicja

książk.

dotykać jakiejś rzeczy lub osoby

Pochodzenie

psł. *tykati, tykajǫ 'dotykać, trącać, poruszać, stukać; wbijać, wtykać, wpychać'

Por. tykać (jedzenie)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii cechy dotykowe

Połączenia

(nie) tykać ziemi
tykać palcem, stopą

Cytaty

Obok, prawie nie tykając ziemi, szedł, a raczej płynął wysoki i chudy docent.

źródło: NKJP: Michał Choromański: Zazdrość i medycyna, 1979

Praktykanci nie chcieli tykać trupów.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tykam	tykamy
2 os.	tykasz	tykacie
3 os.	tyka	tykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałem +(e)m tykał	tykałam +(e)m tykała	tykałom +(e)m tykało	tykaliśmy +(e)śmy tykali	tykałyśmy +(e)śmy tykały
2 os.	tykałeś +(e)ś tykał	tykałaś +(e)ś tykała	tykałoś +(e)ś tykało	tykaliście +(e)ście tykali	tykałyście +(e)ście tykały
3 os.	tykał	tykała	tykało	tykali	tykały

bezosobnik: tykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tykał będę tykać	będę tykała będę tykać	będę tykało będę tykać	będziemy tykali będziemy tykać	będziemy tykały będziemy tykać
2 os.	będziesz tykał będziesz tykać	będziesz tykała będziesz tykać	będziesz tykało będziesz tykać	będziecie tykali będziecie tykać	będziecie tykały będziecie tykać
3 os.	będzie tykał będzie tykać	będzie tykała będzie tykać	będzie tykało będzie tykać	będą tykali będą tykać	będą tykały będą tykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tykajmy
2 os.	tykaj	tykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałbym bym tykał	tykałabym bym tykała	tykałobym bym tykało	tykalibyśmy byśmy tykali	tykałybyśmy byśmy tykały
2 os.	tykałbyś byś tykał	tykałabyś byś tykała	tykałobyś byś tykało	tykalibyście byście tykali	tykałybyście byście tykały
3 os.	tykałby by tykał	tykałaby by tykała	tykałoby by tykało	tykaliby by tykali	tykałyby by tykały

bezosobnik: tykano by

bezokolicznik: tykać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

tykając

gerundium: tykanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tykanie	tykania
D.	tykania	tykań
C.	tykaniu	tykaniom
B.	tykanie	tykania
N.	tykaniem	tykaniami
Ms.	tykaniu	tykaniach
W.	tykanie	tykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: tykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tykający	tykający	tykający	tykające	tykająca
D.	tykającego	tykającego	tykającego	tykającego	tykającej
C.	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającej
B.	tykającego	tykającego	tykający	tykające	tykającą
N.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającą
Ms.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tykający	tykający	tykające	tykające
D.	tykających	tykających	tykających	tykających
C.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym
B.	tykających	tykających	tykających	tykające
N.	tykającymi	tykającymi	tykającymi	tykającymi
Ms.	tykających	tykających	tykających	tykających

imiesłów przymiotnikowy bierny: tykany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tykany	tykany	tykany	tykane	tykana
D.	tykanego	tykanego	tykanego	tykanego	tykanej
C.	tykanemu	tykanemu	tykanemu	tykanemu	tykanej
B.	tykanego	tykanego	tykany	tykane	tykaną
N.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym	tykaną
Ms.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym	tykanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tykani	tykani	tykane	tykane
D.	tykanych	tykanych	tykanych	tykanych
C.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym
B.	tykanych	tykanych	tykanych	tykane
N.	tykanymi	tykanymi	tykanymi	tykanymi
Ms.	tykanych	tykanych	tykanych	tykanych

odpowiednik aspektowy: tknąć

Składnia

Rz_żywotny

tykać

KOGO/CO | KOGO/CZEGO + (CZYM)

5. tematu

Definicja

książk.

wspominać o czymś

Pochodzenie

psł. *tykati, tykajǫ 'dotykać, trącać, poruszać, stukać; wbijać, wtykać, wpychać'

Por. tykać (jedzenie)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

nie tykać jakichś spraw, tematu

Cytaty

Spoglądają na siebie i umiejętnie snują odległe wspomnienia, nie tykając spraw osobistych.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Już wtedy, choć zastrzegając, że to dla niego przykre i wolałby w ogóle sprawy nie tykać, Kisielewski upomniał się o wysokość zaproponowanego honorarium.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006

Rozmowa zaczynała nam iść trochę opornie, gdy tykaliśmy właściwego tematu, jego piosenek sprzed lat.

źródło: NKJP: Wiesław Królikowski: Tadeusz Nalepa: Breakout absolutnie, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tykam	tykamy
2 os.	tykasz	tykacie
3 os.	tyka	tykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałem +(e)m tykał	tykałam +(e)m tykała	tykałom +(e)m tykało	tykaliśmy +(e)śmy tykali	tykałyśmy +(e)śmy tykały
2 os.	tykałeś +(e)ś tykał	tykałaś +(e)ś tykała	tykałoś +(e)ś tykało	tykaliście +(e)ście tykali	tykałyście +(e)ście tykały
3 os.	tykał	tykała	tykało	tykali	tykały

bezosobnik: tykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tykał będę tykać	będę tykała będę tykać	będę tykało będę tykać	będziemy tykali będziemy tykać	będziemy tykały będziemy tykać
2 os.	będziesz tykał będziesz tykać	będziesz tykała będziesz tykać	będziesz tykało będziesz tykać	będziecie tykali będziecie tykać	będziecie tykały będziecie tykać
3 os.	będzie tykał będzie tykać	będzie tykała będzie tykać	będzie tykało będzie tykać	będą tykali będą tykać	będą tykały będą tykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tykajmy
2 os.	tykaj	tykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałbym bym tykał	tykałabym bym tykała	tykałobym bym tykało	tykalibyśmy byśmy tykali	tykałybyśmy byśmy tykały
2 os.	tykałbyś byś tykał	tykałabyś byś tykała	tykałobyś byś tykało	tykalibyście byście tykali	tykałybyście byście tykały
3 os.	tykałby by tykał	tykałaby by tykała	tykałoby by tykało	tykaliby by tykali	tykałyby by tykały

bezosobnik: tykano by

bezokolicznik: tykać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

tykając

gerundium: tykanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tykanie	tykania
D.	tykania	tykań
C.	tykaniu	tykaniom
B.	tykanie	tykania
N.	tykaniem	tykaniami
Ms.	tykaniu	tykaniach
W.	tykanie	tykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: tykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tykający	tykający	tykający	tykające	tykająca
D.	tykającego	tykającego	tykającego	tykającego	tykającej
C.	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającej
B.	tykającego	tykającego	tykający	tykające	tykającą
N.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającą
Ms.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tykający	tykający	tykające	tykające
D.	tykających	tykających	tykających	tykających
C.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym
B.	tykających	tykających	tykających	tykające
N.	tykającymi	tykającymi	tykającymi	tykającymi
Ms.	tykających	tykających	tykających	tykających

imiesłów przymiotnikowy bierny: tykany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tykany	tykany	tykany	tykane	tykana
D.	tykanego	tykanego	tykanego	tykanego	tykanej
C.	tykanemu	tykanemu	tykanemu	tykanemu	tykanej
B.	tykanego	tykanego	tykany	tykane	tykaną
N.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym	tykaną
Ms.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym	tykanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tykani	tykani	tykane	tykane
D.	tykanych	tykanych	tykanych	tykanych
C.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym
B.	tykanych	tykanych	tykanych	tykane
N.	tykanymi	tykanymi	tykanymi	tykanymi
Ms.	tykanych	tykanych	tykanych	tykanych

Składnia

Rz_osobowy

tykać

CZEGO

6. mówiąc do kogoś

Definicja

pot.

zwracając się do kogoś, używać zaimka ty i form drugiej osoby liczby pojedynczej

Pochodzenie

Od zaimka ty , utworzone na wzór czasowników pochodzenia dźwiękonaśladowczego na -k-ać typu krakać, kwakać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

A mnie proszę nie tykać, proszę mówić per wy.

źródło: NKJP: Igor Newerly, Pamiątka z Celulozy, 1973

Do mnie się mówi „babciu”, nie „ty”. Tykać możesz ją, jeśli ci na to pozwala.

źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1993

Dosyć szybko przeszliśmy na „ty”. Są młodsi o kilka lat, tykają mnie, ja ich, nie protestują.

źródło: NKJP: Paweł Kwaśniewski: Gazeta na Centralnym, Gazeta Wyborcza, 1993-08-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tykam	tykamy
2 os.	tykasz	tykacie
3 os.	tyka	tykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałem +(e)m tykał	tykałam +(e)m tykała	tykałom +(e)m tykało	tykaliśmy +(e)śmy tykali	tykałyśmy +(e)śmy tykały
2 os.	tykałeś +(e)ś tykał	tykałaś +(e)ś tykała	tykałoś +(e)ś tykało	tykaliście +(e)ście tykali	tykałyście +(e)ście tykały
3 os.	tykał	tykała	tykało	tykali	tykały

bezosobnik: tykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tykał będę tykać	będę tykała będę tykać	będę tykało będę tykać	będziemy tykali będziemy tykać	będziemy tykały będziemy tykać
2 os.	będziesz tykał będziesz tykać	będziesz tykała będziesz tykać	będziesz tykało będziesz tykać	będziecie tykali będziecie tykać	będziecie tykały będziecie tykać
3 os.	będzie tykał będzie tykać	będzie tykała będzie tykać	będzie tykało będzie tykać	będą tykali będą tykać	będą tykały będą tykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tykajmy
2 os.	tykaj	tykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tykałbym bym tykał	tykałabym bym tykała	tykałobym bym tykało	tykalibyśmy byśmy tykali	tykałybyśmy byśmy tykały
2 os.	tykałbyś byś tykał	tykałabyś byś tykała	tykałobyś byś tykało	tykalibyście byście tykali	tykałybyście byście tykały
3 os.	tykałby by tykał	tykałaby by tykała	tykałoby by tykało	tykaliby by tykali	tykałyby by tykały

bezosobnik: tykano by

bezokolicznik: tykać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

tykając

gerundium: tykanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tykanie	tykania
D.	tykania	tykań
C.	tykaniu	tykaniom
B.	tykanie	tykania
N.	tykaniem	tykaniami
Ms.	tykaniu	tykaniach
W.	tykanie	tykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: tykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tykający	tykający	tykający	tykające	tykająca
D.	tykającego	tykającego	tykającego	tykającego	tykającej
C.	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającemu	tykającej
B.	tykającego	tykającego	tykający	tykające	tykającą
N.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającą
Ms.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym	tykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tykający	tykający	tykające	tykające
D.	tykających	tykających	tykających	tykających
C.	tykającym	tykającym	tykającym	tykającym
B.	tykających	tykających	tykających	tykające
N.	tykającymi	tykającymi	tykającymi	tykającymi
Ms.	tykających	tykających	tykających	tykających

imiesłów przymiotnikowy bierny: tykany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tykany	tykany	tykany	tykane	tykana
D.	tykanego	tykanego	tykanego	tykanego	tykanej
C.	tykanemu	tykanemu	tykanemu	tykanemu	tykanej
B.	tykanego	tykanego	tykany	tykane	tykaną
N.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym	tykaną
Ms.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym	tykanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tykani	tykani	tykane	tykane
D.	tykanych	tykanych	tykanych	tykanych
C.	tykanym	tykanym	tykanym	tykanym
B.	tykanych	tykanych	tykanych	tykane
N.	tykanymi	tykanymi	tykanymi	tykanymi
Ms.	tykanych	tykanych	tykanych	tykanych

Składnia

Rz_osobowy

tykać

KOGO

Data ostatniej modyfikacji: 06.06.2014