UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dźwignąć

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. dźwigać

1. podnieść

Definicja

podnieść z wysiłkiem w górę coś ciężkiego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ciężar

Relacje znaczeniowe

synonimy:

podźwignąć

Połączenia

dźwignąć głaz; łóżko, szafę; ciężar
dźwignąć coś z trudem

Cytaty

Pamiętam, schwyciwszy za poręcz dźwignąłem żelazne łóżko i huknąłem o podłogę [...].

źródło: NKJP: Krzysztoń Jerzy: Obłęd, 1983

Jeżeli mamy zamiar dźwignąć coś ciężkiego, trzeba zgiąć nogi, a następnie chwycić ciężar i wyprostowywać nogi stopniowo.

źródło: NKJP: Halina Bykowska: Szanuj swój kręgosłup, Wieczór Wybrzeża, 2000-06-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dźwignę	dźwigniemy
2 os.	dźwigniesz	dźwigniecie
3 os.	dźwignie	dźwigną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwignąłem +(e)m dźwignął	dźwignęłam +(e)m dźwignęła	dźwignęłom +(e)m dźwignęło	dźwignęliśmy +(e)śmy dźwignęli	dźwignęłyśmy +(e)śmy dźwignęły
2 os.	dźwignąłeś +(e)ś dźwignął	dźwignęłaś +(e)ś dźwignęła	dźwignęłoś +(e)ś dźwignęło	dźwignęliście +(e)ście dźwignęli	dźwignęłyście +(e)ście dźwignęły
3 os.	dźwignął	dźwignęła	dźwignęło	dźwignęli	dźwignęły

bezosobnik: dźwignięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dźwignijmy
2 os.	dźwignij	dźwignijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwignąłbym bym dźwignął	dźwignęłabym bym dźwignęła	dźwignęłobym bym dźwignęło	dźwignęlibyśmy byśmy dźwignęli	dźwignęłybyśmy byśmy dźwignęły
2 os.	dźwignąłbyś byś dźwignął	dźwignęłabyś byś dźwignęła	dźwignęłobyś byś dźwignęło	dźwignęlibyście byście dźwignęli	dźwignęłybyście byście dźwignęły
3 os.	dźwignąłby by dźwignął	dźwignęłaby by dźwignęła	dźwignęłoby by dźwignęło	dźwignęliby by dźwignęli	dźwignęłyby by dźwignęły

bezosobnik: dźwignięto by

bezokolicznik: dźwignąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dźwignąwszy

gerundium: dźwignięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dźwignięcie	dźwignięcia
D.	dźwignięcia	dźwignięć
C.	dźwignięciu	dźwignięciom
B.	dźwignięcie	dźwignięcia
N.	dźwignięciem	dźwignięciami
Ms.	dźwignięciu	dźwignięciach
W.	dźwignięcie	dźwignięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dźwignięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwignięty	dźwignięty	dźwignięty	dźwignięte	dźwignięta
D.	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętej
C.	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętej
B.	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwignięty	dźwignięte	dźwigniętą
N.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętą
Ms.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwignięci	dźwignięci	dźwignięte	dźwignięte
D.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych
C.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym
B.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwignięte
N.	dźwigniętymi	dźwigniętymi	dźwigniętymi	dźwigniętymi
Ms.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych

odpowiednik aspektowy: dźwigać

Składnia

Rz żywotny

dźwignąć

2. na wyższy poziom

Definicja

ulepszyć i podnieść na wyższy poziom

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ciężar

Relacje znaczeniowe

synonimy:

podźwignąć

Połączenia

dźwignąć gospodarkę; kraj
dźwignąć na wyższy poziom

Cytaty

Rządzący liberałowie programowo dążą do dźwignięcia gospodarki kosztem upośledzenia co najmniej połowy narodu. Może jest to i nieodzowne, aby kiedykolwiek wszystkim było lepiej.

źródło: NKJP: Jerzy Urban: Klątwa Urbana, 1996

Myślę, że gdybyśmy najdalej w liceum zaczęli intensywnie uczyć filozofii, historii myślenia, dziejów pojęć, psychologii, trochę socjologii, to z czasem moglibyśmy dźwignąć Polskę na poziom prawdziwie europejskiego kraju.

źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Nie ma szczęścia bez myślenia, Polityka, 2005-12-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dźwignę	dźwigniemy
2 os.	dźwigniesz	dźwigniecie
3 os.	dźwignie	dźwigną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwignąłem +(e)m dźwignął	dźwignęłam +(e)m dźwignęła	dźwignęłom +(e)m dźwignęło	dźwignęliśmy +(e)śmy dźwignęli	dźwignęłyśmy +(e)śmy dźwignęły
2 os.	dźwignąłeś +(e)ś dźwignął	dźwignęłaś +(e)ś dźwignęła	dźwignęłoś +(e)ś dźwignęło	dźwignęliście +(e)ście dźwignęli	dźwignęłyście +(e)ście dźwignęły
3 os.	dźwignął	dźwignęła	dźwignęło	dźwignęli	dźwignęły

bezosobnik: dźwignięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dźwignijmy
2 os.	dźwignij	dźwignijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwignąłbym bym dźwignął	dźwignęłabym bym dźwignęła	dźwignęłobym bym dźwignęło	dźwignęlibyśmy byśmy dźwignęli	dźwignęłybyśmy byśmy dźwignęły
2 os.	dźwignąłbyś byś dźwignął	dźwignęłabyś byś dźwignęła	dźwignęłobyś byś dźwignęło	dźwignęlibyście byście dźwignęli	dźwignęłybyście byście dźwignęły
3 os.	dźwignąłby by dźwignął	dźwignęłaby by dźwignęła	dźwignęłoby by dźwignęło	dźwignęliby by dźwignęli	dźwignęłyby by dźwignęły

bezosobnik: dźwignięto by

bezokolicznik: dźwignąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dźwignąwszy

gerundium: dźwignięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dźwignięcie	dźwignięcia
D.	dźwignięcia	dźwignięć
C.	dźwignięciu	dźwignięciom
B.	dźwignięcie	dźwignięcia
N.	dźwignięciem	dźwignięciami
Ms.	dźwignięciu	dźwignięciach
W.	dźwignięcie	dźwignięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dźwignięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwignięty	dźwignięty	dźwignięty	dźwignięte	dźwignięta
D.	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętej
C.	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętej
B.	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwignięty	dźwignięte	dźwigniętą
N.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętą
Ms.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwignięci	dźwignięci	dźwignięte	dźwignięte
D.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych
C.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym
B.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwignięte
N.	dźwigniętymi	dźwigniętymi	dźwigniętymi	dźwigniętymi
Ms.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych

odpowiednik aspektowy: dźwigać

Składnia

dźwignąć

3. dać radę

Definicja

podołać obowiązkom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

podźwignąć

Połączenia

dźwignąć obowiązki

Cytaty

	Wybraliśmy najlepszych, którzy naszym zdaniem dźwigną ciężar uruchomienia serwisu Ving-Polska dla polskich gości. źródło: NKJP: Olga Dębicka: Nabór rezydentów, Dziennik Bałtycki, 1999-04-12
	Musisz włożyć trochę wysiłku w pracę, dźwignąć obowiązki. źródło: NKJP: Dziennik Polski, 1999-08-24
	Jeśli samorząd nie jest w stanie dźwignąć powierzonych mu zadań, to musi przejąć je z powrotem państwo. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 15.03.2001
	Zarekomendowało mi ich Biuro Promocji, któremu poleciłem pilne znalezienie firmy zdolnej dźwignąć dużą kampanię reklamową. źródło: NKJP: Waldemar Kuczyński: Listy, Gazeta Wyborcza, 1993-09-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dźwignę	dźwigniemy
2 os.	dźwigniesz	dźwigniecie
3 os.	dźwignie	dźwigną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwignąłem +(e)m dźwignął	dźwignęłam +(e)m dźwignęła	dźwignęłom +(e)m dźwignęło	dźwignęliśmy +(e)śmy dźwignęli	dźwignęłyśmy +(e)śmy dźwignęły
2 os.	dźwignąłeś +(e)ś dźwignął	dźwignęłaś +(e)ś dźwignęła	dźwignęłoś +(e)ś dźwignęło	dźwignęliście +(e)ście dźwignęli	dźwignęłyście +(e)ście dźwignęły
3 os.	dźwignął	dźwignęła	dźwignęło	dźwignęli	dźwignęły

bezosobnik: dźwignięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dźwignijmy
2 os.	dźwignij	dźwignijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwignąłbym bym dźwignął	dźwignęłabym bym dźwignęła	dźwignęłobym bym dźwignęło	dźwignęlibyśmy byśmy dźwignęli	dźwignęłybyśmy byśmy dźwignęły
2 os.	dźwignąłbyś byś dźwignął	dźwignęłabyś byś dźwignęła	dźwignęłobyś byś dźwignęło	dźwignęlibyście byście dźwignęli	dźwignęłybyście byście dźwignęły
3 os.	dźwignąłby by dźwignął	dźwignęłaby by dźwignęła	dźwignęłoby by dźwignęło	dźwignęliby by dźwignęli	dźwignęłyby by dźwignęły

bezosobnik: dźwignięto by

bezokolicznik: dźwignąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dźwignąwszy

gerundium: dźwignięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dźwignięcie	dźwignięcia
D.	dźwignięcia	dźwignięć
C.	dźwignięciu	dźwignięciom
B.	dźwignięcie	dźwignięcia
N.	dźwignięciem	dźwignięciami
Ms.	dźwignięciu	dźwignięciach
W.	dźwignięcie	dźwignięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dźwignięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwignięty	dźwignięty	dźwignięty	dźwignięte	dźwignięta
D.	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętej
C.	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętej
B.	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwignięty	dźwignięte	dźwigniętą
N.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętą
Ms.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwignięci	dźwignięci	dźwignięte	dźwignięte
D.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych
C.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym
B.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwignięte
N.	dźwigniętymi	dźwigniętymi	dźwigniętymi	dźwigniętymi
Ms.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych

Składnia

dźwignąć

4. odbudować

Definicja

odbudować coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

synonimy:

podźwignąć

Połączenia

dźwignąć budowlę, dom, miasto
dźwignąć z ruiny

Cytaty

Trzeba było pracy milionów ludzi, aby zabliźnić rany wojenne, nakarmić głodnych i nagich, przygarnąć bezdomnych, otoczyć opieką setki tysięcy kalek i osierocone dzieci, dźwignąć z ruin fabryki, huty, porty, kopalnie, szlaki komunikacyjne i uruchomić nasze polskie szkoły.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 99. posiedzenia Senatu RP w dniu 15.05.1997

W 1847 roku Rosjanie nabyli własność i na tym miejscu pobudowali niebawem nową cerkiew przy wykorzystaniu materiału z dawnych budowli. Na nowo dźwignięto również bizantyńską wieżę.

źródło: NKJP: Jan Gać: Grecja kulturowy przewodnik po Grecji bizantyńskiej, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dźwignę	dźwigniemy
2 os.	dźwigniesz	dźwigniecie
3 os.	dźwignie	dźwigną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwignąłem +(e)m dźwignął	dźwignęłam +(e)m dźwignęła	dźwignęłom +(e)m dźwignęło	dźwignęliśmy +(e)śmy dźwignęli	dźwignęłyśmy +(e)śmy dźwignęły
2 os.	dźwignąłeś +(e)ś dźwignął	dźwignęłaś +(e)ś dźwignęła	dźwignęłoś +(e)ś dźwignęło	dźwignęliście +(e)ście dźwignęli	dźwignęłyście +(e)ście dźwignęły
3 os.	dźwignął	dźwignęła	dźwignęło	dźwignęli	dźwignęły

bezosobnik: dźwignięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dźwignijmy
2 os.	dźwignij	dźwignijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwignąłbym bym dźwignął	dźwignęłabym bym dźwignęła	dźwignęłobym bym dźwignęło	dźwignęlibyśmy byśmy dźwignęli	dźwignęłybyśmy byśmy dźwignęły
2 os.	dźwignąłbyś byś dźwignął	dźwignęłabyś byś dźwignęła	dźwignęłobyś byś dźwignęło	dźwignęlibyście byście dźwignęli	dźwignęłybyście byście dźwignęły
3 os.	dźwignąłby by dźwignął	dźwignęłaby by dźwignęła	dźwignęłoby by dźwignęło	dźwignęliby by dźwignęli	dźwignęłyby by dźwignęły

bezosobnik: dźwignięto by

bezokolicznik: dźwignąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dźwignąwszy

gerundium: dźwignięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dźwignięcie	dźwignięcia
D.	dźwignięcia	dźwignięć
C.	dźwignięciu	dźwignięciom
B.	dźwignięcie	dźwignięcia
N.	dźwignięciem	dźwignięciami
Ms.	dźwignięciu	dźwignięciach
W.	dźwignięcie	dźwignięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dźwignięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwignięty	dźwignięty	dźwignięty	dźwignięte	dźwignięta
D.	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwigniętej
C.	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętemu	dźwigniętej
B.	dźwigniętego	dźwigniętego	dźwignięty	dźwignięte	dźwigniętą
N.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętą
Ms.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwignięci	dźwignięci	dźwignięte	dźwignięte
D.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych
C.	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym	dźwigniętym
B.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwignięte
N.	dźwigniętymi	dźwigniętymi	dźwigniętymi	dźwigniętymi
Ms.	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych	dźwigniętych

odpowiednik aspektowy: dźwigać

Składnia

dźwignąć

CO + (z CZEGO)

Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2018