UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

chłód

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

psł. *chold

1. poranka

Definicja

dość niska temperatura powietrza

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda warunki atmosferyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  temperatura

Połączenia

  • poranny, wieczorny; jesienny, wiosenny chłód
  • chłód nocy, poranka, wieczoru
  • chłód i deszcz; chłód i głód
  • odrobina; wrażenie chłodu
  • chłód panuje gdzieś
  • czuć, odczuwać chłód

Cytaty

Chłód wieczoru obudził nas tak, jak budzi chłód poranka. To nie było już dziwne. Nikt z nas nie czuł się upokorzony faktem, że wędrować możemy tylko nocą.

źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1995

Pobyt w mieście jest mniej przykry niż co roku, gdyż deszcze i chłody utrzymują świeżość i czystość.

źródło: NKJP: Anna Kowalska: Dzienniki 1927-1969, 2008

Szczególnym powodzeniem cieszyły się cieniste grądy, czyli lasy liściaste położone w okolicy miasta, przeżywając oblężenie. Można było tu odnaleźć odrobinę chłodu w upalne dni.

źródło: NKJP: WOKÓŁ NAS, Kronika Ziemi Żarskiej, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chłód
chłody
D. chłodu
chłodów
C. chłodowi
chłodom
B. chłód
chłody
N. chłodem
chłodami
Ms. chłodzie
chłodach
W. chłodzie
chłody

Inne uwagi

Zwykle lp

2. emocjonalny

Definicja

brak serdeczności i życzliwości w zachowaniu pewnej osoby wobec innej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

antonimy:  ciepło I
hiperonimy:  dystans

Połączenia

  • chłód emocjonalny, uczuciowy
  • chłód kochanki, kobiety

Cytaty

Wciąż bywała przepełniona obrzydzeniem do świata, do ludzkości, do wszystkiego. Patrzyłem na nią z niepokojem i smutkiem. Uderzał mnie jej emocjonalny chłód.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Uwiedzeni, 2009

- Podoba się panu? - spytałaś bez swego zwykłego chłodu i zdawkowej uprzejmości.

źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998

Kiedy wiadomo było, że czeka go śmierć, zaczął wyrażać skruchę za swoje metody walki politycznej, brutalne wypowiedzi i chłód w stosunkach z najbliższymi.

źródło: NKJP: Tomasz Zalewski, Doradcy władcy, Polityka, 2005-01-29

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chłód
chłody
D. chłodu
chłodów
C. chłodowi
chłodom
B. chłód
chłody
N. chłodem
chłodami
Ms. chłodzie
chłodach
W. chłodzie
chłody

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

ktoś cierpi głód i chłód
o głodzie i chłodzie I
o głodzie i chłodzie II
Data ostatniej modyfikacji: 20.03.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj