UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakręcać

Chronologizacja

1642, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. kręcić

1. korbą

Definicja

poruszać czymś tak, aby to wykonywało pełne obroty

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

zakręcać korbą, śmigłem

Cytaty

Człowiek powoli zakręcał kołowrotek wędki i nieustannie, choć z trudem, przyciągał rybę do lądu, ale nie zwyciężył: przy mocniejszym szarpnięciu oporna bestia zerwała się z haka i prysnęła.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Nowa przygoda: Gwinea, 1962

Chce udowodnić, że to możliwe, wstaje i kilka razy zakręca fotelem jak tancerką. Fotel omal nie wywraca sztalugi, lecz Arkadiuszowi udaje się go zatrzymać.

źródło: NKJP: Andrzej Bart: Rewers: nowela filmowa, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakręcam	zakręcamy
2 os.	zakręcasz	zakręcacie
3 os.	zakręca	zakręcają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałem +(e)m zakręcał	zakręcałam +(e)m zakręcała	zakręcałom +(e)m zakręcało	zakręcaliśmy +(e)śmy zakręcali	zakręcałyśmy +(e)śmy zakręcały
2 os.	zakręcałeś +(e)ś zakręcał	zakręcałaś +(e)ś zakręcała	zakręcałoś +(e)ś zakręcało	zakręcaliście +(e)ście zakręcali	zakręcałyście +(e)ście zakręcały
3 os.	zakręcał	zakręcała	zakręcało	zakręcali	zakręcały

bezosobnik: zakręcano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zakręcał będę zakręcać	będę zakręcała będę zakręcać	będę zakręcało będę zakręcać	będziemy zakręcali będziemy zakręcać	będziemy zakręcały będziemy zakręcać
2 os.	będziesz zakręcał będziesz zakręcać	będziesz zakręcała będziesz zakręcać	będziesz zakręcało będziesz zakręcać	będziecie zakręcali będziecie zakręcać	będziecie zakręcały będziecie zakręcać
3 os.	będzie zakręcał będzie zakręcać	będzie zakręcała będzie zakręcać	będzie zakręcało będzie zakręcać	będą zakręcali będą zakręcać	będą zakręcały będą zakręcać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakręcajmy
2 os.	zakręcaj	zakręcajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałbym bym zakręcał	zakręcałabym bym zakręcała	zakręcałobym bym zakręcało	zakręcalibyśmy byśmy zakręcali	zakręcałybyśmy byśmy zakręcały
2 os.	zakręcałbyś byś zakręcał	zakręcałabyś byś zakręcała	zakręcałobyś byś zakręcało	zakręcalibyście byście zakręcali	zakręcałybyście byście zakręcały
3 os.	zakręcałby by zakręcał	zakręcałaby by zakręcała	zakręcałoby by zakręcało	zakręcaliby by zakręcali	zakręcałyby by zakręcały

bezosobnik: zakręcano by

bezokolicznik: zakręcać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zakręcając

gerundium: zakręcanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakręcanie	zakręcania
D.	zakręcania	zakręcań
C.	zakręcaniu	zakręcaniom
B.	zakręcanie	zakręcania
N.	zakręcaniem	zakręcaniami
Ms.	zakręcaniu	zakręcaniach
W.	zakręcanie	zakręcania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zakręcający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcająca
D.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającej
C.	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającej
B.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcający	zakręcające	zakręcającą
N.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającą
Ms.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcające
D.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających
C.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym
B.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcające
N.	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi
Ms.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakręcany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcany	zakręcany	zakręcany	zakręcane	zakręcana
D.	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanej
C.	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanej
B.	zakręcanego	zakręcanego	zakręcany	zakręcane	zakręcaną
N.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcaną
Ms.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcani	zakręcani	zakręcane	zakręcane
D.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych
C.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym
B.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcane
N.	zakręcanymi	zakręcanymi	zakręcanymi	zakręcanymi
Ms.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych

odpowiednik aspektowy: zakręcić

Składnia

zakręcać

CZYM

2. włosy

Definicja

nadawać kształt falisty lub spiralny, nawijając na coś okrągłego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

zakręcać włosy, wąsa;

Cytaty

Maria wyrosła na delikatną dziewczynkę z pięknymi, rudawo blond włosami, prostymi, jedynie zakręcanymi na końcach.

źródło: NKJP: Jarosław Zalesiński, Boże Narodzenie błogosławionej Katarzyny, Dziennik Zachodni, 2009-12-23

Gutkowski od czasu do czasu zakręcał palec wokół swoich włosów. I to mnie brało. Jestem uwrażliwiona na subtelności.

źródło: NKJP: Bogusława Jędrasik: Gorączka opowiadania wyuzdane, 2007

Wujkowie zakręcają sobie wąsy, rozgniewani na Boga, że ukradł im siostrzenicę.

źródło: NKJP: Dawid Kornaga: Gangrena, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakręcam	zakręcamy
2 os.	zakręcasz	zakręcacie
3 os.	zakręca	zakręcają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałem +(e)m zakręcał	zakręcałam +(e)m zakręcała	zakręcałom +(e)m zakręcało	zakręcaliśmy +(e)śmy zakręcali	zakręcałyśmy +(e)śmy zakręcały
2 os.	zakręcałeś +(e)ś zakręcał	zakręcałaś +(e)ś zakręcała	zakręcałoś +(e)ś zakręcało	zakręcaliście +(e)ście zakręcali	zakręcałyście +(e)ście zakręcały
3 os.	zakręcał	zakręcała	zakręcało	zakręcali	zakręcały

bezosobnik: zakręcano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zakręcał będę zakręcać	będę zakręcała będę zakręcać	będę zakręcało będę zakręcać	będziemy zakręcali będziemy zakręcać	będziemy zakręcały będziemy zakręcać
2 os.	będziesz zakręcał będziesz zakręcać	będziesz zakręcała będziesz zakręcać	będziesz zakręcało będziesz zakręcać	będziecie zakręcali będziecie zakręcać	będziecie zakręcały będziecie zakręcać
3 os.	będzie zakręcał będzie zakręcać	będzie zakręcała będzie zakręcać	będzie zakręcało będzie zakręcać	będą zakręcali będą zakręcać	będą zakręcały będą zakręcać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakręcajmy
2 os.	zakręcaj	zakręcajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałbym bym zakręcał	zakręcałabym bym zakręcała	zakręcałobym bym zakręcało	zakręcalibyśmy byśmy zakręcali	zakręcałybyśmy byśmy zakręcały
2 os.	zakręcałbyś byś zakręcał	zakręcałabyś byś zakręcała	zakręcałobyś byś zakręcało	zakręcalibyście byście zakręcali	zakręcałybyście byście zakręcały
3 os.	zakręcałby by zakręcał	zakręcałaby by zakręcała	zakręcałoby by zakręcało	zakręcaliby by zakręcali	zakręcałyby by zakręcały

bezosobnik: zakręcano by

bezokolicznik: zakręcać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zakręcając

gerundium: zakręcanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakręcanie	zakręcania
D.	zakręcania	zakręcań
C.	zakręcaniu	zakręcaniom
B.	zakręcanie	zakręcania
N.	zakręcaniem	zakręcaniami
Ms.	zakręcaniu	zakręcaniach
W.	zakręcanie	zakręcania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zakręcający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcająca
D.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającej
C.	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającej
B.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcający	zakręcające	zakręcającą
N.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającą
Ms.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcające
D.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających
C.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym
B.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcające
N.	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi
Ms.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakręcany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcany	zakręcany	zakręcany	zakręcane	zakręcana
D.	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanej
C.	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanej
B.	zakręcanego	zakręcanego	zakręcany	zakręcane	zakręcaną
N.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcaną
Ms.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcani	zakręcani	zakręcane	zakręcane
D.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych
C.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym
B.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcane
N.	zakręcanymi	zakręcanymi	zakręcanymi	zakręcanymi
Ms.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych

odpowiednik aspektowy: zakręcić

Składnia

Rz_osobowy

zakręcać

3. wokół czegoś

Definicja

ciasno owijać coś dookoła czegoś innego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Cytaty

Pasuje, tylko żeby ten softbox na tej lampie siedział musi być mały reflektor, z większymi reflektorami może być problem - zaciski adaptera zakręcasz na odbłyśniku, nie na obudowie (za duża), a reflektor sprawia, że softbox nie zleci ci na żarówki.

źródło: NKJP: Internet

Nie znaleziono śladu kuli ani bardzo specyficznych obrażeń, charakterystycznych dla uderzenia tępym narzędziem. Wyklucza to tzw. zagardlenie, które jest działaniem siłą, po którym zostaje ślad. Nie użyto zatem garoty, ulubionej broni komandosów, którą zakręcano wokół szyi ofiary i miażdżono kark.

źródło: NKJP: Tomasz Szymborski, Dziennik Zachodni, 2009-01-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakręcam	zakręcamy
2 os.	zakręcasz	zakręcacie
3 os.	zakręca	zakręcają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałem +(e)m zakręcał	zakręcałam +(e)m zakręcała	zakręcałom +(e)m zakręcało	zakręcaliśmy +(e)śmy zakręcali	zakręcałyśmy +(e)śmy zakręcały
2 os.	zakręcałeś +(e)ś zakręcał	zakręcałaś +(e)ś zakręcała	zakręcałoś +(e)ś zakręcało	zakręcaliście +(e)ście zakręcali	zakręcałyście +(e)ście zakręcały
3 os.	zakręcał	zakręcała	zakręcało	zakręcali	zakręcały

bezosobnik: zakręcano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zakręcał będę zakręcać	będę zakręcała będę zakręcać	będę zakręcało będę zakręcać	będziemy zakręcali będziemy zakręcać	będziemy zakręcały będziemy zakręcać
2 os.	będziesz zakręcał będziesz zakręcać	będziesz zakręcała będziesz zakręcać	będziesz zakręcało będziesz zakręcać	będziecie zakręcali będziecie zakręcać	będziecie zakręcały będziecie zakręcać
3 os.	będzie zakręcał będzie zakręcać	będzie zakręcała będzie zakręcać	będzie zakręcało będzie zakręcać	będą zakręcali będą zakręcać	będą zakręcały będą zakręcać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakręcajmy
2 os.	zakręcaj	zakręcajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałbym bym zakręcał	zakręcałabym bym zakręcała	zakręcałobym bym zakręcało	zakręcalibyśmy byśmy zakręcali	zakręcałybyśmy byśmy zakręcały
2 os.	zakręcałbyś byś zakręcał	zakręcałabyś byś zakręcała	zakręcałobyś byś zakręcało	zakręcalibyście byście zakręcali	zakręcałybyście byście zakręcały
3 os.	zakręcałby by zakręcał	zakręcałaby by zakręcała	zakręcałoby by zakręcało	zakręcaliby by zakręcali	zakręcałyby by zakręcały

bezosobnik: zakręcano by

bezokolicznik: zakręcać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zakręcając

gerundium: zakręcanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakręcanie	zakręcania
D.	zakręcania	zakręcań
C.	zakręcaniu	zakręcaniom
B.	zakręcanie	zakręcania
N.	zakręcaniem	zakręcaniami
Ms.	zakręcaniu	zakręcaniach
W.	zakręcanie	zakręcania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zakręcający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcająca
D.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającej
C.	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającej
B.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcający	zakręcające	zakręcającą
N.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającą
Ms.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcające
D.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających
C.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym
B.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcające
N.	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi
Ms.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakręcany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcany	zakręcany	zakręcany	zakręcane	zakręcana
D.	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanej
C.	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanej
B.	zakręcanego	zakręcanego	zakręcany	zakręcane	zakręcaną
N.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcaną
Ms.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcani	zakręcani	zakręcane	zakręcane
D.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych
C.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym
B.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcane
N.	zakręcanymi	zakręcanymi	zakręcanymi	zakręcanymi
Ms.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych

Składnia

zakręcać

CO + na CZYM}wokól CZEGO

4. droga zakręca

Definicja

o drodze, ulicy: ciągnąc się w przestrzeni, odbijać w bok pod dość ostrym katem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Połączenia

zakręcać łukiem
zakręcać w bok, w prawo, w lewo

Cytaty

Pogrążony w myślach nie zauważył, że opuścili już sady, a ścieżka, biegnąca dotąd prosto, zakręca i schodzi coraz niżej.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

Na wierzchołku droga zakręca ostrym łukiem i zaczyna schodzić w dół - jeszcze kilkadziesiąt metrów wśród drzew, a potem już odsłoniętym zboczem, w które wycelowane są serbskie lufy.

źródło: NKJP: Michał Okoński, „Nadgodziny Pana Boga” , Tygodnik Powszechny , 1994

Ulica Gilówka pnie się od rynku stromo w górę. W połowie zbocza zakręca w lewo nad kilkudziesięciometrową przepaścią.

źródło: NKJP: Ulica nad przepaścią, Gazeta Krakowska, 2003-01-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakręcam	zakręcamy
2 os.	zakręcasz	zakręcacie
3 os.	zakręca	zakręcają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałem +(e)m zakręcał	zakręcałam +(e)m zakręcała	zakręcałom +(e)m zakręcało	zakręcaliśmy +(e)śmy zakręcali	zakręcałyśmy +(e)śmy zakręcały
2 os.	zakręcałeś +(e)ś zakręcał	zakręcałaś +(e)ś zakręcała	zakręcałoś +(e)ś zakręcało	zakręcaliście +(e)ście zakręcali	zakręcałyście +(e)ście zakręcały
3 os.	zakręcał	zakręcała	zakręcało	zakręcali	zakręcały

bezosobnik: zakręcano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zakręcał będę zakręcać	będę zakręcała będę zakręcać	będę zakręcało będę zakręcać	będziemy zakręcali będziemy zakręcać	będziemy zakręcały będziemy zakręcać
2 os.	będziesz zakręcał będziesz zakręcać	będziesz zakręcała będziesz zakręcać	będziesz zakręcało będziesz zakręcać	będziecie zakręcali będziecie zakręcać	będziecie zakręcały będziecie zakręcać
3 os.	będzie zakręcał będzie zakręcać	będzie zakręcała będzie zakręcać	będzie zakręcało będzie zakręcać	będą zakręcali będą zakręcać	będą zakręcały będą zakręcać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakręcajmy
2 os.	zakręcaj	zakręcajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałbym bym zakręcał	zakręcałabym bym zakręcała	zakręcałobym bym zakręcało	zakręcalibyśmy byśmy zakręcali	zakręcałybyśmy byśmy zakręcały
2 os.	zakręcałbyś byś zakręcał	zakręcałabyś byś zakręcała	zakręcałobyś byś zakręcało	zakręcalibyście byście zakręcali	zakręcałybyście byście zakręcały
3 os.	zakręcałby by zakręcał	zakręcałaby by zakręcała	zakręcałoby by zakręcało	zakręcaliby by zakręcali	zakręcałyby by zakręcały

bezosobnik: zakręcano by

bezokolicznik: zakręcać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zakręcając

gerundium: zakręcanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakręcanie	zakręcania
D.	zakręcania	zakręcań
C.	zakręcaniu	zakręcaniom
B.	zakręcanie	zakręcania
N.	zakręcaniem	zakręcaniami
Ms.	zakręcaniu	zakręcaniach
W.	zakręcanie	zakręcania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zakręcający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcająca
D.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającej
C.	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającej
B.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcający	zakręcające	zakręcającą
N.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającą
Ms.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcające
D.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających
C.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym
B.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcające
N.	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi
Ms.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających

odpowiednik aspektowy: zakręcić

Składnia

Rz_nieożywiony

zakręcać

(DOKĄD)

5. jadąc

Definicja

zmieniać kierunek ruchu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Połączenia

zakręcać w bok, w prawo, w lewo

Cytaty

Na drodze przy osadzie [...] zakręca radiowóz. Josef [...] macha policjantom i uśmiecha się od ucha do ucha.

źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk, Biedny jak słowacki Cygan, Polityka, 2004-03-13

- Koniecznie muszę z panem porozmawiać - Mock starał się przekrzyczeć zakręcający na rogu tramwaj.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

W Dębicy po ulicy Obwodowej jechał mężczyzna w stanie wskazującym na spożycie alkoholu. Jechał lekkim zygzakiem. Zakręcając w lewo, nie poinformował o tym innych użytkowników ruchu. Najechał na niego w trakcie tego manewru samochód.

źródło: NKJP: Uwaga na rowery, Dziennik Polski, 2000-08-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakręcam	zakręcamy
2 os.	zakręcasz	zakręcacie
3 os.	zakręca	zakręcają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałem +(e)m zakręcał	zakręcałam +(e)m zakręcała	zakręcałom +(e)m zakręcało	zakręcaliśmy +(e)śmy zakręcali	zakręcałyśmy +(e)śmy zakręcały
2 os.	zakręcałeś +(e)ś zakręcał	zakręcałaś +(e)ś zakręcała	zakręcałoś +(e)ś zakręcało	zakręcaliście +(e)ście zakręcali	zakręcałyście +(e)ście zakręcały
3 os.	zakręcał	zakręcała	zakręcało	zakręcali	zakręcały

bezosobnik: zakręcano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zakręcał będę zakręcać	będę zakręcała będę zakręcać	będę zakręcało będę zakręcać	będziemy zakręcali będziemy zakręcać	będziemy zakręcały będziemy zakręcać
2 os.	będziesz zakręcał będziesz zakręcać	będziesz zakręcała będziesz zakręcać	będziesz zakręcało będziesz zakręcać	będziecie zakręcali będziecie zakręcać	będziecie zakręcały będziecie zakręcać
3 os.	będzie zakręcał będzie zakręcać	będzie zakręcała będzie zakręcać	będzie zakręcało będzie zakręcać	będą zakręcali będą zakręcać	będą zakręcały będą zakręcać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakręcajmy
2 os.	zakręcaj	zakręcajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałbym bym zakręcał	zakręcałabym bym zakręcała	zakręcałobym bym zakręcało	zakręcalibyśmy byśmy zakręcali	zakręcałybyśmy byśmy zakręcały
2 os.	zakręcałbyś byś zakręcał	zakręcałabyś byś zakręcała	zakręcałobyś byś zakręcało	zakręcalibyście byście zakręcali	zakręcałybyście byście zakręcały
3 os.	zakręcałby by zakręcał	zakręcałaby by zakręcała	zakręcałoby by zakręcało	zakręcaliby by zakręcali	zakręcałyby by zakręcały

bezosobnik: zakręcano by

bezokolicznik: zakręcać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zakręcając

gerundium: zakręcanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakręcanie	zakręcania
D.	zakręcania	zakręcań
C.	zakręcaniu	zakręcaniom
B.	zakręcanie	zakręcania
N.	zakręcaniem	zakręcaniami
Ms.	zakręcaniu	zakręcaniach
W.	zakręcanie	zakręcania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zakręcający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcająca
D.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającej
C.	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającej
B.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcający	zakręcające	zakręcającą
N.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającą
Ms.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcające
D.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających
C.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym
B.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcające
N.	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi
Ms.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających

odpowiednik aspektowy: zakręcić

Składnia

zakręcać

(DOKĄD)

6. gaz

Definicja

kręcąc czymś, zamykać całkowicie dopływ czegoś, np. gazu, wody, ciepła

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

zakręcać dopływ; kurek, kran; kaloryfery; gaz wodę,

Cytaty

Aby zaoszczędzić wodę, można zakręcać kran podczas mycia zębów.

źródło: Internet

Ludzie zakręcali kurki kaloryferów wierząc, iż dostaną duże zwroty pieniędzy. Okazuje się, że niektórzy marzli na marne...

źródło: NKJP: Ewa Szczecińska, Drogie ciepło, Gazeta Wrocławska, 2002-11-20

Kwestia kultury sąsiedzkiej, jak powiedziano mi w straży miejskiej. Sąsiad zakręcał nam wodę bez uprzedzenia, na dwa tygodnie zakręcił zawór od centralnego ogrzewania w łazience, bo tyle czasu zajęło mu zamontowanie kaloryferów.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakręcam	zakręcamy
2 os.	zakręcasz	zakręcacie
3 os.	zakręca	zakręcają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałem +(e)m zakręcał	zakręcałam +(e)m zakręcała	zakręcałom +(e)m zakręcało	zakręcaliśmy +(e)śmy zakręcali	zakręcałyśmy +(e)śmy zakręcały
2 os.	zakręcałeś +(e)ś zakręcał	zakręcałaś +(e)ś zakręcała	zakręcałoś +(e)ś zakręcało	zakręcaliście +(e)ście zakręcali	zakręcałyście +(e)ście zakręcały
3 os.	zakręcał	zakręcała	zakręcało	zakręcali	zakręcały

bezosobnik: zakręcano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zakręcał będę zakręcać	będę zakręcała będę zakręcać	będę zakręcało będę zakręcać	będziemy zakręcali będziemy zakręcać	będziemy zakręcały będziemy zakręcać
2 os.	będziesz zakręcał będziesz zakręcać	będziesz zakręcała będziesz zakręcać	będziesz zakręcało będziesz zakręcać	będziecie zakręcali będziecie zakręcać	będziecie zakręcały będziecie zakręcać
3 os.	będzie zakręcał będzie zakręcać	będzie zakręcała będzie zakręcać	będzie zakręcało będzie zakręcać	będą zakręcali będą zakręcać	będą zakręcały będą zakręcać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakręcajmy
2 os.	zakręcaj	zakręcajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałbym bym zakręcał	zakręcałabym bym zakręcała	zakręcałobym bym zakręcało	zakręcalibyśmy byśmy zakręcali	zakręcałybyśmy byśmy zakręcały
2 os.	zakręcałbyś byś zakręcał	zakręcałabyś byś zakręcała	zakręcałobyś byś zakręcało	zakręcalibyście byście zakręcali	zakręcałybyście byście zakręcały
3 os.	zakręcałby by zakręcał	zakręcałaby by zakręcała	zakręcałoby by zakręcało	zakręcaliby by zakręcali	zakręcałyby by zakręcały

bezosobnik: zakręcano by

bezokolicznik: zakręcać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zakręcając

gerundium: zakręcanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakręcanie	zakręcania
D.	zakręcania	zakręcań
C.	zakręcaniu	zakręcaniom
B.	zakręcanie	zakręcania
N.	zakręcaniem	zakręcaniami
Ms.	zakręcaniu	zakręcaniach
W.	zakręcanie	zakręcania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zakręcający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcająca
D.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającej
C.	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającej
B.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcający	zakręcające	zakręcającą
N.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającą
Ms.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcające
D.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających
C.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym
B.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcające
N.	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi
Ms.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakręcany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcany	zakręcany	zakręcany	zakręcane	zakręcana
D.	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanej
C.	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanej
B.	zakręcanego	zakręcanego	zakręcany	zakręcane	zakręcaną
N.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcaną
Ms.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcani	zakręcani	zakręcane	zakręcane
D.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych
C.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym
B.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcane
N.	zakręcanymi	zakręcanymi	zakręcanymi	zakręcanymi
Ms.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych

odpowiednik aspektowy: zakręcić

Składnia

Rz_osobowy

zakręcać

CO + (KOMU)

7. słoik

Definicja

kręcąc czymś, nakładać to na coś i zamykać w ten sposób jakiś pojemnik

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

zakręcać butelkę, termos, słoiki

Cytaty

- To mi przypomina coś... - niespodzianie odezwał się Gralew, zakręcając termos.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964

Nawet pijąc ukradkiem, jak dzieciak w tajemnicy przed rodzicami, nigdy nie pił z butelki, gdyż uważał to za chamstwo. Głośno odchrząkiwał i zakręcał butelkę.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakręcam	zakręcamy
2 os.	zakręcasz	zakręcacie
3 os.	zakręca	zakręcają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałem +(e)m zakręcał	zakręcałam +(e)m zakręcała	zakręcałom +(e)m zakręcało	zakręcaliśmy +(e)śmy zakręcali	zakręcałyśmy +(e)śmy zakręcały
2 os.	zakręcałeś +(e)ś zakręcał	zakręcałaś +(e)ś zakręcała	zakręcałoś +(e)ś zakręcało	zakręcaliście +(e)ście zakręcali	zakręcałyście +(e)ście zakręcały
3 os.	zakręcał	zakręcała	zakręcało	zakręcali	zakręcały

bezosobnik: zakręcano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zakręcał będę zakręcać	będę zakręcała będę zakręcać	będę zakręcało będę zakręcać	będziemy zakręcali będziemy zakręcać	będziemy zakręcały będziemy zakręcać
2 os.	będziesz zakręcał będziesz zakręcać	będziesz zakręcała będziesz zakręcać	będziesz zakręcało będziesz zakręcać	będziecie zakręcali będziecie zakręcać	będziecie zakręcały będziecie zakręcać
3 os.	będzie zakręcał będzie zakręcać	będzie zakręcała będzie zakręcać	będzie zakręcało będzie zakręcać	będą zakręcali będą zakręcać	będą zakręcały będą zakręcać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakręcajmy
2 os.	zakręcaj	zakręcajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakręcałbym bym zakręcał	zakręcałabym bym zakręcała	zakręcałobym bym zakręcało	zakręcalibyśmy byśmy zakręcali	zakręcałybyśmy byśmy zakręcały
2 os.	zakręcałbyś byś zakręcał	zakręcałabyś byś zakręcała	zakręcałobyś byś zakręcało	zakręcalibyście byście zakręcali	zakręcałybyście byście zakręcały
3 os.	zakręcałby by zakręcał	zakręcałaby by zakręcała	zakręcałoby by zakręcało	zakręcaliby by zakręcali	zakręcałyby by zakręcały

bezosobnik: zakręcano by

bezokolicznik: zakręcać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zakręcając

gerundium: zakręcanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakręcanie	zakręcania
D.	zakręcania	zakręcań
C.	zakręcaniu	zakręcaniom
B.	zakręcanie	zakręcania
N.	zakręcaniem	zakręcaniami
Ms.	zakręcaniu	zakręcaniach
W.	zakręcanie	zakręcania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zakręcający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcająca
D.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającego	zakręcającej
C.	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającemu	zakręcającej
B.	zakręcającego	zakręcającego	zakręcający	zakręcające	zakręcającą
N.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającą
Ms.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcający	zakręcający	zakręcające	zakręcające
D.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających
C.	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym	zakręcającym
B.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcające
N.	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi	zakręcającymi
Ms.	zakręcających	zakręcających	zakręcających	zakręcających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakręcany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakręcany	zakręcany	zakręcany	zakręcane	zakręcana
D.	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanego	zakręcanej
C.	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanemu	zakręcanej
B.	zakręcanego	zakręcanego	zakręcany	zakręcane	zakręcaną
N.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcaną
Ms.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakręcani	zakręcani	zakręcane	zakręcane
D.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych
C.	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym	zakręcanym
B.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcane
N.	zakręcanymi	zakręcanymi	zakręcanymi	zakręcanymi
Ms.	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych	zakręcanych

odpowiednik aspektowy: zakręcić

Składnia

Rz_osobowy

zakręcać

Frazeologizmy

ktoś zakręca kurek z czymś

Data ostatniej modyfikacji: 11.06.2024