UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyrzeźbić

Chronologizacja

1847, F.M. Sobieszczański, "O sztukach pięknych w dawnej Polsce [...]", Tom I, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyrzeźbię	wyrzeźbimy
2 os.	wyrzeźbisz	wyrzeźbicie
3 os.	wyrzeźbi	wyrzeźbią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyrzeźbiłem +(e)m wyrzeźbił	wyrzeźbiłam +(e)m wyrzeźbiła	wyrzeźbiłom +(e)m wyrzeźbiło	wyrzeźbiliśmy +(e)śmy wyrzeźbili	wyrzeźbiłyśmy +(e)śmy wyrzeźbiły
2 os.	wyrzeźbiłeś +(e)ś wyrzeźbił	wyrzeźbiłaś +(e)ś wyrzeźbiła	wyrzeźbiłoś +(e)ś wyrzeźbiło	wyrzeźbiliście +(e)ście wyrzeźbili	wyrzeźbiłyście +(e)ście wyrzeźbiły
3 os.	wyrzeźbił	wyrzeźbiła	wyrzeźbiło	wyrzeźbili	wyrzeźbiły

bezosobnik: wyrzeźbiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyrzeźbijmy wyrzeźbmy
2 os.	wyrzeźb wyrzeźbij	wyrzeźbcie wyrzeźbijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyrzeźbiłbym bym wyrzeźbił	wyrzeźbiłabym bym wyrzeźbiła	wyrzeźbiłobym bym wyrzeźbiło	wyrzeźbilibyśmy byśmy wyrzeźbili	wyrzeźbiłybyśmy byśmy wyrzeźbiły
2 os.	wyrzeźbiłbyś byś wyrzeźbił	wyrzeźbiłabyś byś wyrzeźbiła	wyrzeźbiłobyś byś wyrzeźbiło	wyrzeźbilibyście byście wyrzeźbili	wyrzeźbiłybyście byście wyrzeźbiły
3 os.	wyrzeźbiłby by wyrzeźbił	wyrzeźbiłaby by wyrzeźbiła	wyrzeźbiłoby by wyrzeźbiło	wyrzeźbiliby by wyrzeźbili	wyrzeźbiłyby by wyrzeźbiły

bezosobnik: wyrzeźbiono by

bezokolicznik: wyrzeźbić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyrzeźbiwszy

gerundium: wyrzeźbienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyrzeźbienie	wyrzeźbienia
D.	wyrzeźbienia	wyrzeźbień
C.	wyrzeźbieniu	wyrzeźbieniom
B.	wyrzeźbienie	wyrzeźbienia
N.	wyrzeźbieniem	wyrzeźbieniami
Ms.	wyrzeźbieniu	wyrzeźbieniach
W.	wyrzeźbienie	wyrzeźbienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyrzeźbiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyrzeźbiony	wyrzeźbiony	wyrzeźbiony	wyrzeźbione	wyrzeźbiona
D.	wyrzeźbionego	wyrzeźbionego	wyrzeźbionego	wyrzeźbionego	wyrzeźbionej
C.	wyrzeźbionemu	wyrzeźbionemu	wyrzeźbionemu	wyrzeźbionemu	wyrzeźbionej
B.	wyrzeźbionego	wyrzeźbionego	wyrzeźbiony	wyrzeźbione	wyrzeźbioną
N.	wyrzeźbionym	wyrzeźbionym	wyrzeźbionym	wyrzeźbionym	wyrzeźbioną
Ms.	wyrzeźbionym	wyrzeźbionym	wyrzeźbionym	wyrzeźbionym	wyrzeźbionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyrzeźbieni	wyrzeźbieni	wyrzeźbione	wyrzeźbione
D.	wyrzeźbionych	wyrzeźbionych	wyrzeźbionych	wyrzeźbionych
C.	wyrzeźbionym	wyrzeźbionym	wyrzeźbionym	wyrzeźbionym
B.	wyrzeźbionych	wyrzeźbionych	wyrzeźbionych	wyrzeźbione
N.	wyrzeźbionymi	wyrzeźbionymi	wyrzeźbionymi	wyrzeźbionymi
Ms.	wyrzeźbionych	wyrzeźbionych	wyrzeźbionych	wyrzeźbionych

odpowiednik aspektowy: rzeźbić

Pochodzenie

Zob. rzeźba

1. posąg

Definicja

wykonać z jakiegoś materiału rzeźbę - trójwymiarowe dzieło sztuki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

Połączenia

wyrzeźbić figurę, pomnik, popiersie, posąg, postać, sarkofag, twarz, wizerunek...;
wyrzeźbić dłutem, scyzorykiem
wyrzeźbić na kamieniu, na płycie (kamiennej); w drewnie, w kamieniu, w marmurze, w piaskowcu, w soli; z brązu, z drewna, z kości (słoniowej)...
wyrzeźbić własnoręcznie

Cytaty

Na ściankach cokołu artysta wyrzeźbił trzy figurki: Matkę Boską z Dzieciątkiem oraz świętych Andrzeja i Józefa.

źródło: NKJP: Cmentarz z tajemnicami, Dziennik Polski - Kraków, 2003-10-30

Przez 27 lat autorka wyrzeźbiła ponad 300 prac, w których przeważa tematyka religijna.

źródło: NKJP: (pab): Wyrzeźbić duszę, Gazeta Krakowska, 2002-01-28

Krzyż został wyrzeźbiony przez kaszubskiego artystę.

źródło: NKJP: (tes): Pół tony grzechu, Dziennik Bałtycki, 2000-04-12

Składnia

Rz osobowy

wyrzeźbić

CO + (CZYM) + (w CZYM/z CZEGO)

2. mięśnie

Definicja

ćwiczeniami ukształtować sylwetkę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

Połączenia

wyrzeźbić bicepsy, brzuch, ciało, pośladki, sylwetkę, uda...

Cytaty

Aby wyrzeźbić brzuch, wykonywała serię 25 skłonów z leżenia na plecach [...].

źródło: NKJP: Tish Hamilton: fitness, prasa, 2000

A smukłe sylwetki wyrzeźbiły nie poprzez ćwiczenia, lecz wyłącznie dietą [...].

źródło: NKJP: M. Barwicka: Za kulisami Miss World 2006: Piękno kosztuje, Tygodnik Ciechanowski, 2006-10-19

Składnia

Rz osobowy

wyrzeźbić

CO + (CZYM)

3. wąwóz

Definicja

spowodować powstanie trwałych zmian na powierzchni ziemi lub innej planety

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

Połączenia

lodowiec, potok wyrzeźbił coś; natura, woda wyrzeźbiła coś; potoki lawy, wiatry wyrzeźbiły coś
wyrzeźbić brzeg, doliny (fiordów), drogę, jar, koryto, wąwóz...

Cytaty

Współczesny Wąwóz Jaszczurów wyrzeźbił potok płynący przez 100-metrowej wysokości wzgórze.

źródło: NKJP: Od Wąwozu Jaszczurów po sztolnie w Szlachtowej, Dziennik Polski - Podhale, 2001-07-13

Dla niezbyt wytrawnych turystów idealne są Góry Stołowe na Ziemi Kłodzkiej. Charakteryzując się unikalnymi formami skalnymi, które wyrzeźbiła przyroda oferują przepiękne widoki, tak jak ten ze szczytu.

źródło: NKJP: SŁONECZNE STRONY, Gazeta Poznańska, 2003-08-27

Kanały widoczne na powierzchni Marsa wyrzeźbiła nie woda, ale lodowiec - podał tygodnik „Science”.

źródło: NKJP: (PAP): Lodowiec, nie woda, Dziennik Polski - Nauka, 2001-01-24

Składnia

Rz nieżywotny

wyrzeźbić

4. tekst

Definicja

pot. żart.

przygotować, mozolnie wcześniej doskonaląc i poprawiając szczegóły

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

Cytaty

[...] jak już siadam, to piszę. A nie buduję każdego zdania od podstaw i nie czytam tysiąc razy tego samego akapitu by wyrzeźbić tekst, który nada się do przeczytania.

źródło: Internet: klubowa.pl

Składnia

wyrzeźbić

Data ostatniej modyfikacji: 02.09.2017