UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozjaśniać się

Chronologizacja

2 połowa XVI w., SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozjaśniam się	rozjaśniamy się
2 os.	rozjaśniasz się	rozjaśniacie się
3 os.	rozjaśnia się	rozjaśniają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozjaśniałem się +(e)m się rozjaśniał	rozjaśniałam się +(e)m się rozjaśniała	rozjaśniałom się +(e)m się rozjaśniało	rozjaśnialiśmy się +(e)śmy się rozjaśniali	rozjaśniałyśmy się +(e)śmy się rozjaśniały
2 os.	rozjaśniałeś się +(e)ś się rozjaśniał	rozjaśniałaś się +(e)ś się rozjaśniała	rozjaśniałoś się +(e)ś się rozjaśniało	rozjaśnialiście się +(e)ście się rozjaśniali	rozjaśniałyście się +(e)ście się rozjaśniały
3 os.	rozjaśniał się	rozjaśniała się	rozjaśniało się	rozjaśniali się	rozjaśniały się

bezosobnik: rozjaśniano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się rozjaśniał będę się rozjaśniać	będę się rozjaśniała będę się rozjaśniać	będę się rozjaśniało będę się rozjaśniać	będziemy się rozjaśniali będziemy się rozjaśniać	będziemy się rozjaśniały będziemy się rozjaśniać
2 os.	będziesz się rozjaśniał będziesz się rozjaśniać	będziesz się rozjaśniała będziesz się rozjaśniać	będziesz się rozjaśniało będziesz się rozjaśniać	będziecie się rozjaśniali będziecie się rozjaśniać	będziecie się rozjaśniały będziecie się rozjaśniać
3 os.	będzie się rozjaśniał będzie się rozjaśniać	będzie się rozjaśniała będzie się rozjaśniać	będzie się rozjaśniało będzie się rozjaśniać	będą się rozjaśniali będą się rozjaśniać	będą się rozjaśniały będą się rozjaśniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozjaśniajmy się
2 os.	rozjaśniaj się	rozjaśniajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozjaśniałbym się bym się rozjaśniał	rozjaśniałabym się bym się rozjaśniała	rozjaśniałobym się bym się rozjaśniało	rozjaśnialibyśmy się byśmy się rozjaśniali	rozjaśniałybyśmy się byśmy się rozjaśniały
2 os.	rozjaśniałbyś się byś się rozjaśniał	rozjaśniałabyś się byś się rozjaśniała	rozjaśniałobyś się byś się rozjaśniało	rozjaśnialibyście się byście się rozjaśniali	rozjaśniałybyście się byście się rozjaśniały
3 os.	rozjaśniałby się by się rozjaśniał	rozjaśniałaby się by się rozjaśniała	rozjaśniałoby się by się rozjaśniało	rozjaśnialiby się by się rozjaśniali	rozjaśniałyby się by się rozjaśniały

bezosobnik: rozjaśniano by się

bezokolicznik: rozjaśniać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozjaśniając się

gerundium: rozjaśnianie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozjaśnianie się	rozjaśniania się
D.	rozjaśniania się	rozjaśniań się
C.	rozjaśnianiu się	rozjaśnianiom się
B.	rozjaśnianie się	rozjaśniania się
N.	rozjaśnianiem się	rozjaśnianiami się
Ms.	rozjaśnianiu się	rozjaśnianiach się
W.	rozjaśnianie się	rozjaśniania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozjaśniający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozjaśniający się	rozjaśniający się	rozjaśniający się	rozjaśniające się	rozjaśniająca się
D.	rozjaśniającego się	rozjaśniającego się	rozjaśniającego się	rozjaśniającego się	rozjaśniającej się
C.	rozjaśniającemu się	rozjaśniającemu się	rozjaśniającemu się	rozjaśniającemu się	rozjaśniającej się
B.	rozjaśniającego się	rozjaśniającego się	rozjaśniający się	rozjaśniające się	rozjaśniającą się
N.	rozjaśniającym się	rozjaśniającym się	rozjaśniającym się	rozjaśniającym się	rozjaśniającą się
Ms.	rozjaśniającym się	rozjaśniającym się	rozjaśniającym się	rozjaśniającym się	rozjaśniającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozjaśniający się	rozjaśniający się	rozjaśniające się	rozjaśniające się
D.	rozjaśniających się	rozjaśniających się	rozjaśniających się	rozjaśniających się
C.	rozjaśniającym się	rozjaśniającym się	rozjaśniającym się	rozjaśniającym się
B.	rozjaśniających się	rozjaśniających się	rozjaśniających się	rozjaśniające się
N.	rozjaśniającymi się	rozjaśniającymi się	rozjaśniającymi się	rozjaśniającymi się
Ms.	rozjaśniających się	rozjaśniających się	rozjaśniających się	rozjaśniających się

odpowiednik aspektowy: rozjaśnić się

Pochodzenie

ogsł. *orz(ъ)jěs(k)n'ati sę

Zob. jasny

1. o lampie

Definicja

książk.

zaczynać świecić jaśniej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

lampa, światło rozjaśnia się
rozjaśniać się blaskiem, światłem

Cytaty

Reflektor punktowy gaśnie, zaczyna rozjaśniać się światło nad sceną.

źródło: NKJP: Cezary Michalski: Siła odpychania, 2002

Babcia podnosiła lampę do góry, odkręcała knot. Lampa rozjaśniała się, dziadek z tatą napierali na drzwi i wypadali z krzykiem na podwórko.

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

I coraz więcej okien rozjaśniało się, jakby wybuchł pożar albo się zaczynała wojna.

źródło: NKJP: Paweł Huelle: Weiser Dawidek, 1987

Składnia

Rz_nieżywotny

rozjaśniać się

2. o niebie

Definicja

używane do opisania tego, że stało się jaśniej w określonym miejscu, bo zaczęło być widoczne światło słoneczne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat słońce i księżyc, pory dnia

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda warunki atmosferyczne

Połączenia

niebo rozjaśnia się

Cytaty

	Od Nowego Roku rozjaśniało się szybko i zauważyłem ruch zasłony w oknie. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 2007
	W pokoju rozjaśniało się powoli. Otworzył drzwi na balkon. Rześkie powietrze przyjemnie chłodziło mu czoło. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954
	Wyszliśmy w noc rozjaśniającą się już bladostalowym świtem i zatrzymaliśmy dorożkę. źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010
	Niebo rozjaśniało się szybko, pochłaniając zapóźnione resztki nocy. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001
	Leje, rozjaśnia się na moment i grad wali ostro w szyby. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

Składnia

Ø	+	rozjaśniać się	+
Rz_nieżywotny	+	rozjaśniać się	+

3. o twarzy

Definicja

stawać się radośniejszym lub bardziej zadowolonym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

czyjeś oblicze, czyjaś twarz, czyjś wzrok rozjaśnia się; czyjeś oczy rozjaśniają się
rozjaśniać się uśmiechem
rozjaśniać się na widok kogoś/czegoś
rozjaśniać się w uśmiechu, w wyrazie czegoś

Cytaty

	- Jest tu jakiś śmietnik? - Jest - odparł skwapliwie rozjaśniający się coraz bardziej Tops. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Pan Tu i Pan Tam, 1986
	Zauważył, jak z każdym jego słowem rozjaśnia się oblicze urzędniczki. źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009
	Istvan patrzył na ich twarze rozjaśniające się uśmiechem pełnym skupienia. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	Zdenerwowana, nienawidząc Andrzeja za to niepotrzebne wyjście i jednocześnie czując jednak ulgę, że już są, otwiera drzwi, rozjaśniając się w uśmiechu. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997
	Znów parsknął śmiechem, widząc, jak ponura i spięta twarz jego młodego gościa rozjaśnia się w wyrazie ulgi i wdzięczności. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem, 2005

Składnia

	+	rozjaśniać się	+	(CZYM)
	+	rozjaśniać się	+	(w CZYM)

4. o skórze

Definicja

przybierać jaśniejszy kolor

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

skóra rozjaśnia się

Cytaty

Szkło nauczyło się odpowiadać na sygnały środowiska z chwilą wynalezienia fotochromicznych okularów słonecznych, ciemniejących w świetle słońca i rozjaśniających się w cieniu.

źródło: NKJP: T Masz: Inteligentne tapety, Gazeta Wyborcza, 1992-08-06

Dzięki witaminie C komórki naszej skóry są lepiej odżywione i dotlenione. Skóra rozjaśnia się, nabiera blasku i energii.

źródło: NKJP: (gb): Witamina C dla skóry, Dziennik Łódzki, 2003-08-30

Przy tych wszystkich innowacjach drobiazgiem jest już dach, wykonany ze szkła elektrochromatycznego, rozjaśniający się lub ciemniejący pod wpływem zmian napięcia.

źródło: NKJP: Andrzej Kublik: Auto informatyczne, Gazeta Wyborcza, 1996-10-18

Składnia

Rz_nieżywotny

rozjaśniać się

5. o problemie

Definicja

książk.

stawać się bardziej zrozumiałym niż wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

problem, sens czegoś, tajemnica, zagadka rozjaśnia się

Cytaty

Cały problem utopijności i bezkompromisowości intelektualizmu i moralistyki Sokratesa rozjaśnia się bardziej, gdy zrozumiemy ważny [...] dla Greków termin eidos.

źródło: NKJP: Maria Zowisło: Filozofia i sport. Horyzonty dialogu, 2001

Tajemnica Bytu nie rozjaśnia się, mimo że idziemy do Europy.

źródło: NKJP: Paweł Nassalski: Niebotyczne nie, bo to i tamto, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2002-04-30

Składnia

Rz_nieżywotny

rozjaśniać się

Frazeologizmy

rozjaśnia się w głowie komuś

Data ostatniej modyfikacji: 24.08.2014