Chronologizacja
W postaci oswaiać się
Pochodzenie
Zob. swój
1. o zwierzęciu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
Połączenia
- drapieżnik, lew, dzikie zwierzę oswaja się
Cytaty
|
Samo zbliżanie się takiego kolosa jak człowiek może przerazić wrażliwe zwierzątko, a cóż dopiero, gdybyśmy chcieli brutalnie brać je do rąk! [...] Oczywiście najłatwiej oswajają się zwierzęta młode, ale nie wymagajmy za dużo! źródło: NKJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1975 |
|
|
Każde zwierzę oswaja się w innym tempie, jednemu zajmuje to tydzień, a innemu kilka miesięcy. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
oswajam się |
oswajamy się |
|||
| 2 os. |
oswajasz się |
oswajacie się |
|||
| 3 os. |
oswaja się |
oswajają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oswajałem się +(e)m się oswajał |
oswajałam się +(e)m się oswajała |
oswajałom się +(e)m się oswajało |
oswajaliśmy się +(e)śmy się oswajali |
oswajałyśmy się +(e)śmy się oswajały |
| 2 os. |
oswajałeś się +(e)ś się oswajał |
oswajałaś się +(e)ś się oswajała |
oswajałoś się +(e)ś się oswajało |
oswajaliście się +(e)ście się oswajali |
oswajałyście się +(e)ście się oswajały |
| 3 os. |
oswajał się |
oswajała się |
oswajało się |
oswajali się |
oswajały się |
bezosobnik: oswajano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się oswajał będę się oswajać |
będę się oswajała będę się oswajać |
będę się oswajało będę się oswajać |
będziemy się oswajali będziemy się oswajać |
będziemy się oswajały będziemy się oswajać |
| 2 os. |
będziesz się oswajał będziesz się oswajać |
będziesz się oswajała będziesz się oswajać |
będziesz się oswajało będziesz się oswajać |
będziecie się oswajali będziecie się oswajać |
będziecie się oswajały będziecie się oswajać |
| 3 os. |
będzie się oswajał będzie się oswajać |
będzie się oswajała będzie się oswajać |
będzie się oswajało będzie się oswajać |
będą się oswajali będą się oswajać |
będą się oswajały będą się oswajać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
oswajajmy się |
|
| 2 os. |
oswajaj się |
oswajajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oswajałbym się bym się oswajał |
oswajałabym się bym się oswajała |
oswajałobym się bym się oswajało |
oswajalibyśmy się byśmy się oswajali |
oswajałybyśmy się byśmy się oswajały |
| 2 os. |
oswajałbyś się byś się oswajał |
oswajałabyś się byś się oswajała |
oswajałobyś się byś się oswajało |
oswajalibyście się byście się oswajali |
oswajałybyście się byście się oswajały |
| 3 os. |
oswajałby się by się oswajał |
oswajałaby się by się oswajała |
oswajałoby się by się oswajało |
oswajaliby się by się oswajali |
oswajałyby się by się oswajały |
bezosobnik: oswajano by się
bezokolicznik: oswajać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
oswajając się
gerundium: oswajanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | oswajanie się |
oswajania się |
| D. | oswajania się |
oswajań się |
| C. | oswajaniu się |
oswajaniom się |
| B. | oswajanie się |
oswajania się |
| N. | oswajaniem się |
oswajaniami się |
| Ms. | oswajaniu się |
oswajaniach się |
| W. | oswajanie się |
oswajania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: oswajający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | oswajający się |
oswajający się |
oswajający się |
oswajające się |
oswajająca się |
| D. | oswajającego się |
oswajającego się |
oswajającego się |
oswajającego się |
oswajającej się |
| C. | oswajającemu się |
oswajającemu się |
oswajającemu się |
oswajającemu się |
oswajającej się |
| B. | oswajającego się |
oswajającego się |
oswajający się |
oswajające się |
oswajającą się |
| N. | oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającą się |
| Ms. | oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | oswajający się |
oswajający się |
oswajające się |
oswajające się |
| D. | oswajających się |
oswajających się |
oswajających się |
oswajających się |
| C. | oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
| B. | oswajających się |
oswajających się |
oswajających się |
oswajające się |
| N. | oswajającymi się |
oswajającymi się |
oswajającymi się |
oswajającymi się |
| Ms. | oswajających się |
oswajających się |
oswajających się |
oswajających się |
odpowiednik aspektowy: oswoić się
Składnia
| Rznieosobowy | + | oswajać się | + |
|
2. z ciemnością
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przywykać, przyzwyczajać się |
Połączenia
- człowiek; wzrok oswaja się; dzieci, ludzie; oczy oswajają się
- oswajać się z ciemnością, z mrokiem, ze światłem, z wodą; z jakąś atmosferą, myślą, sytuacją..., z czyjąś obecnością, z rzeczywistością, z widokiem kogoś/czegoś
- oswajać się łatwo, powoli, stopniowo, szybko
- musieć, zacząć/zaczynać oswajać się
Cytaty
|
Mrużyłem oczy, oswajając się z jaskrawym światłem. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
|
|
Ich oczy powoli oswajały się z ciemnościami. źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Wielka, większa i największa, 1960 |
|
|
Pod naciskiem opinii - jawnie głoszonych przez nauczycieli - stopniowo oswajałem się z oceną, że jestem najgorszym uczniem w klasie. źródło: NKJP: Adam Wiśniewski-Snerg: Dzikus, 1998 |
|
|
W redakcji „New York Timesa”, który w ostatnich miesiącach wielokrotnie i konsekwentnie krytykował plany rozszerzenia NATO, wyczułem ton nieco zmieniony. Jakby dotychczasowi krytycy Clintona z wolna oswajali się z myślą, że klamka już zapadła. źródło: NKJP: Tylko my sami możemy coś jeszcze zepsuć, Gazeta Wyborcza, 1997-03-04 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
oswajam się |
oswajamy się |
|||
| 2 os. |
oswajasz się |
oswajacie się |
|||
| 3 os. |
oswaja się |
oswajają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oswajałem się +(e)m się oswajał |
oswajałam się +(e)m się oswajała |
oswajałom się +(e)m się oswajało |
oswajaliśmy się +(e)śmy się oswajali |
oswajałyśmy się +(e)śmy się oswajały |
| 2 os. |
oswajałeś się +(e)ś się oswajał |
oswajałaś się +(e)ś się oswajała |
oswajałoś się +(e)ś się oswajało |
oswajaliście się +(e)ście się oswajali |
oswajałyście się +(e)ście się oswajały |
| 3 os. |
oswajał się |
oswajała się |
oswajało się |
oswajali się |
oswajały się |
bezosobnik: oswajano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się oswajał będę się oswajać |
będę się oswajała będę się oswajać |
będę się oswajało będę się oswajać |
będziemy się oswajali będziemy się oswajać |
będziemy się oswajały będziemy się oswajać |
| 2 os. |
będziesz się oswajał będziesz się oswajać |
będziesz się oswajała będziesz się oswajać |
będziesz się oswajało będziesz się oswajać |
będziecie się oswajali będziecie się oswajać |
będziecie się oswajały będziecie się oswajać |
| 3 os. |
będzie się oswajał będzie się oswajać |
będzie się oswajała będzie się oswajać |
będzie się oswajało będzie się oswajać |
będą się oswajali będą się oswajać |
będą się oswajały będą się oswajać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
oswajajmy się |
|
| 2 os. |
oswajaj się |
oswajajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oswajałbym się bym się oswajał |
oswajałabym się bym się oswajała |
oswajałobym się bym się oswajało |
oswajalibyśmy się byśmy się oswajali |
oswajałybyśmy się byśmy się oswajały |
| 2 os. |
oswajałbyś się byś się oswajał |
oswajałabyś się byś się oswajała |
oswajałobyś się byś się oswajało |
oswajalibyście się byście się oswajali |
oswajałybyście się byście się oswajały |
| 3 os. |
oswajałby się by się oswajał |
oswajałaby się by się oswajała |
oswajałoby się by się oswajało |
oswajaliby się by się oswajali |
oswajałyby się by się oswajały |
bezosobnik: oswajano by się
bezokolicznik: oswajać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
oswajając się
gerundium: oswajanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | oswajanie się |
oswajania się |
| D. | oswajania się |
oswajań się |
| C. | oswajaniu się |
oswajaniom się |
| B. | oswajanie się |
oswajania się |
| N. | oswajaniem się |
oswajaniami się |
| Ms. | oswajaniu się |
oswajaniach się |
| W. | oswajanie się |
oswajania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: oswajający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | oswajający się |
oswajający się |
oswajający się |
oswajające się |
oswajająca się |
| D. | oswajającego się |
oswajającego się |
oswajającego się |
oswajającego się |
oswajającej się |
| C. | oswajającemu się |
oswajającemu się |
oswajającemu się |
oswajającemu się |
oswajającej się |
| B. | oswajającego się |
oswajającego się |
oswajający się |
oswajające się |
oswajającą się |
| N. | oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającą się |
| Ms. | oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | oswajający się |
oswajający się |
oswajające się |
oswajające się |
| D. | oswajających się |
oswajających się |
oswajających się |
oswajających się |
| C. | oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
oswajającym się |
| B. | oswajających się |
oswajających się |
oswajających się |
oswajające się |
| N. | oswajającymi się |
oswajającymi się |
oswajającymi się |
oswajającymi się |
| Ms. | oswajających się |
oswajających się |
oswajających się |
oswajających się |
odpowiednik aspektowy: oswoić się
Składnia
|
|
+ | oswajać się | + |
z KIM/CZYM
|