UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

krąg

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *krǫgъ 'coś skręconego, zwiniętego, zwój, koło, krąg, przedmiot o kształcie koła, kuli'

1. światła

Definicja

powierzchnia wyznaczana kolistą linią

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Połączenia

krąg blasku, lampy, latarki, światła
kręgi w zbożu

Cytaty

Wieczorem opuszcza się rolety z trzcinowej maty, a w kręgu światła lamp pojawiają się na stole zrobione własnoręcznie kubki i czajnik do herbaty.

źródło: NKJP: Elżbieta Lignar: Moje mieszkanie, Cztery kąty, 1995

Lampka, o delikatnym jak język kocięcia knociku, rzuca żółtawy krąg blasku na wąski stół z dwóch desek, a ty masz ogarek ołówka, cudem zdobyty skrawek papieru i sto tysięcy rzeczy, które chciałoby ci się napisać.

źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	krąg	kręgi
D.	kręgu	kręgów
C.	kręgowi	kręgom
B.	krąg	kręgi
N.	kręgiem	kręgami
Ms.	kręgu	kręgach
W.	kręgu	kręgi

Składnia

krąg

CZEGO

2. na wodzie

Definicja

to, co ma kształt kolistej linii

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

kamienny krąg
krąg z kamieni
kręgi na wodzie

Cytaty

Zapewne widział Pan kręgi na wodzie jakie tworzą się po wrzuceniu kamienia.

źródło: Internet

Tuż obok pola kurhanów wzniesiono kamienny krąg, który był rodzajem kalendarza słonecznego. Odpowiednio ustawione kamienie wyznaczały linię wskazującą punkt wschodu słońca w dniu przesilenia letniego [...], co było sygnałem, że nadchodzi pora deszczowa i woda wypełni jezioro.

źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Stele w pyle, Polityka, 2007-04-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	krąg	kręgi
D.	kręgu	kręgów
C.	kręgowi	kręgom
B.	krąg	kręgi
N.	kręgiem	kręgami
Ms.	kręgu	kręgach
W.	kręgu	kręgi

3. sera

Definicja

płaski przedmiot o powierzchni przypominającej kształtem walec

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

krąg bochna chleba, sera

Cytaty

Gdy nad ranem wrócili, mieli dwa worki, oba pełne. W jednym była pasza dla koni, w drugim krupy, mąka, suszona wołowina, ledwie napoczęty krąg sera, a nawet ogromny kindziuk [...].

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

Węzełek z odzieżą i z olbrzymim kręgiem bochna chleba przewiesił sobie na patyku przez ramię.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	krąg	kręgi
D.	kręgu	kręgów
C.	kręgowi	kręgom
B.	krąg	kręgi
N.	kręgiem	kręgami
Ms.	kręgu	kręgach
W.	kręgu	kręgi

Składnia

krąg

CZEGO

4. tancerzy

Definicja

osoby lub przedmioty ustawione w koło

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

krąg dzieci; tancerzy
utworzyć krąg
otoczyć kręgiem

Cytaty

Orkiestra rżnęła skocznie od ucha, a wokół ukwieconych słupów wirowały kręgi tancerzy.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Róża Selerbergu, 2006

W czasie modlitwy był zwykle otoczony kręgiem dzieci i sam, w wieku dziewięćdziesięciu lat, miał piękną i dobrą twarz ewangelicznego dziecka.

źródło: NKJP: Józef Augustyn SJ: Bezbronny jak Chrystus, Gazeta Krakowska, 2005-09-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	krąg	kręgi
D.	kręgu	kręgów
C.	kręgowi	kręgom
B.	krąg	kręgi
N.	kręgiem	kręgami
Ms.	kręgu	kręgach
W.	kręgu	kręgi

Składnia

krąg

KOGO/CZEGO

5. znajomych

Definicja

grupa osób, które coś łączy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

kręgi biznesowe, kulturalne, polityczne
krąg artystów; kolegów, znajomych; klientów, odbiorców, wyborców
wejść w jakieś kręgi

Cytaty

Teraz popularne w kręgach biznesowych są fundusze i kredyty z Unii Europejskiej.

źródło: NKJP: Wojciech Markiewicz: Król żelatyny, Polityka, 2006-01-21

Niska cena towaru może poszerzyć krąg odbiorców.

źródło: NKJP: Bogusław Pietrzak, Zbigniew Polański (red.): System finansowy w Polsce, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	krąg	kręgi
D.	kręgu	kręgów
C.	kręgowi	kręgom
B.	krąg	kręgi
N.	kręgiem	kręgami
Ms.	kręgu	kręgach
W.	kręgu	kręgi

Składnia

	+	krąg	+	JAKI
	+	krąg	+	KOGO

6. zainteresowań

Definicja

zakres czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

krąg aktywności, myśli, zainteresowań
poszerzać, rozszerzać krąg czegoś

Cytaty

W kręgu zainteresowań tematycznych Olgi Boznańskiej znajdowały się [...] pejzaże, zwłaszcza urbanistyczne.

źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003

Zdaniem Eriksona [...] „społeczności wyznaczają swoje granice w tym sensie, że ich członkowie oddają się specyficznemu kręgowi aktywności i uważają każde zachowanie, które wykracza poza ten krąg, za niewłaściwe i niemoralne”.

źródło: NKJP: Andrzej Siemaszko: Granice tolerancji: o teoriach zachowań dewiacyjnych, 1993

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	krąg	kręgi
D.	kręgu	kręgów
C.	kręgowi	kręgom
B.	krąg	kręgi
N.	kręgiem	kręgami
Ms.	kręgu	kręgach
W.	kręgu	kręgi

Składnia

krąg

CZEGO

Frazeologizmy

coś zatacza coraz szersze kręgi
coś zatacza coraz większe kręgi
coś zatacza szersze kręgi
coś zatoczyło coraz szersze kręgi
coś zatoczyło szersze kręgi
koło podbiegunowe
krąg polarny
krąg podbiegunowy
krąg kamienny
zaklęty krąg
zaczarowany krąg
zaklęty krąg
zaczarowany krąg

Data ostatniej modyfikacji: 06.01.2013