UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

generalny

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR: gieneralny, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. generālis 'ogólny, wspólny, rodowy'

1. remont

Definicja

obejmujący wszystkie elementy czegoś lub wszystkich ludzi uczestniczących w czymś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

generalny remont, przegląd; zakaz; wykonawca; strajk generalny; generalna przebudowa, zmiana; generalne odnowienie; zebranie generalne; generalne porządki

Cytaty

	Miałem okazję poznać [...] osiemdziesięcioletniego mężczyznę, który pełen zapału, przystąpił do generalnej przebudowy mieszkania własnymi rękoma. źródło: NKJP: Andrzej Wasilewski: Karma - los człowieka, 2002
	Przypomniałam sobie, co mówiła mi kiedyś Laura - że w chwilach zamętu życiowego rzuca się do generalnych porządków. źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia głupców, 2009
	Miał to być generalny rewolucyjny szturm, nie wojna pozycyjna, jak dzisiaj. źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997
	Zleceniobiorca to jedno przedsiębiorstwo, które staje się generalnym wykonawcą zadania, lub kilka przedsiębiorstw tworzących konsorcjum. źródło: NKJP: Magdalena Stawicka: Inwestycje zagraniczne. Jak wejść na polski rynek z obcym kapitałem, 2009

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	generalny	generalny	generalny	generalne	generalna
D.	generalnego	generalnego	generalnego	generalnego	generalnej
C.	generalnemu	generalnemu	generalnemu	generalnemu	generalnej
B.	generalnego	generalnego	generalny	generalne	generalną
N.	generalnym	generalnym	generalnym	generalnym	generalną
Ms.	generalnym	generalnym	generalnym	generalnym	generalnej
W.	generalny	generalny	generalny	generalne	generalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	generalni	generalni	generalne	generalne
D.	generalnych	generalnych	generalnych	generalnych
C.	generalnym	generalnym	generalnym	generalnym
B.	generalnych	generalnych	generalnych	generalne
N.	generalnymi	generalnymi	generalnymi	generalnymi
Ms.	generalnych	generalnych	generalnych	generalnych
W.	generalni	generalni	generalne	generalne

Skróty

	gen.
	gener.

2. wniosek

Definicja

nie dotyczący szczegółów, ale najbardziej zasadniczych aspektów tego, o czym mowa

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ogólny

Połączenia

generalny wniosek, zarzut; kierunek, trend; generalna idea, koncepcja, tendencja, zasada; konkluzja, ocena, uwaga; klasyfikacja generalna; generalne stanowisko; przesłanie; generalne zastrzeżenia; cele, reguły

Cytaty

	W drugiej połowie 1926 r. zdołano wypracować ogólną strategię polskiej polityki zagranicznej, ustalić jej generalne kierunki i priorytety. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995
	Zanim jednak do porażki dojdzie, w świadomości człowieka utrzymuje się pewna generalna wizja świata i generalna wizja sytuacji człowieka w tym świecie, warunkująca określony sposób przeżywania porażki. źródło: NKJP: Józef Tischner: Świat ludzkiej nadziei. Wybór szkiców filozoficznych 1966-1975, 1992
	Przynajmniej, jeśli chodzi o generalne zarysy drzewa rodowego, zostały one rozpracowane w stopniu ukazującym wzorcowo walor skamieniałości przy odtwarzaniu filogenezy. źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii, 2003
	Zrobienie silnika kosztowało go niemało, ale dla Piekarskiego zwycięstwo w klasyfikacji generalnej było wiele warte. źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	generalny	generalny	generalny	generalne	generalna
D.	generalnego	generalnego	generalnego	generalnego	generalnej
C.	generalnemu	generalnemu	generalnemu	generalnemu	generalnej
B.	generalnego	generalnego	generalny	generalne	generalną
N.	generalnym	generalnym	generalnym	generalnym	generalną
Ms.	generalnym	generalnym	generalnym	generalnym	generalnej
W.	generalny	generalny	generalny	generalne	generalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	generalni	generalni	generalne	generalne
D.	generalnych	generalnych	generalnych	generalnych
C.	generalnym	generalnym	generalnym	generalnym
B.	generalnych	generalnych	generalnych	generalne
N.	generalnymi	generalnymi	generalnymi	generalnymi
Ms.	generalnych	generalnych	generalnych	generalnych
W.	generalni	generalni	generalne	generalne

3. prokurator

Definicja

najważniejszy w hierarchii urzędników lub urzędów danej instytucji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Połączenia

dyrektor, gubernator, inspektor, komisarz, konsul, prokurator, sekretarz, wikariusz; dyrektoriat, konsulat, sekretariat, sztab generalny; przełożona; dyrekcja, kapituła prokuratura generalna; zgromadzenie generalne

Cytaty

	[...] w 1986 roku wygrała konkurs na stanowisko dyrektora generalnego przedsiębiorstwa. źródło: NKJP: Piotr Gabyel, Marek Zieleniewski: Piąta władza, czyli Kto naprawdę rządzi Polską?, 1998
	Gomułkę usunięto jednomyślnie ze stanowiska sekretarza generalnego, a Bieruta jednomyślnie na nie powołano. źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997
	Obok wydziału konsularnego w Moskwie, konsulatu generalnego w Charkowie, utworzono konsulaty w trzech ważnych ośrodkach: Leningradzie, Kijowie i Tbilisi, a konsulat w Mińsku przekształcono w konsulat generalny. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995
	Wieczorami w kuchni toczą się narady, przy których posiedzenia sztabu generalnego podczas wojny to po prostu dziecinne igraszki. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1996
	Oprócz tego istniała Prokuratoria Generalna, której głównym celem była ochrona prawna interesów majątkowych państwa. źródło: NKJP: Stanisław Owsiak: Finanse publiczne, 1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	generalny	generalny	generalny	generalne	generalna
D.	generalnego	generalnego	generalnego	generalnego	generalnej
C.	generalnemu	generalnemu	generalnemu	generalnemu	generalnej
B.	generalnego	generalnego	generalny	generalne	generalną
N.	generalnym	generalnym	generalnym	generalnym	generalną
Ms.	generalnym	generalnym	generalnym	generalnym	generalnej
W.	generalny	generalny	generalny	generalne	generalna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	generalni	generalni	generalne	generalne
D.	generalnych	generalnych	generalnych	generalnych
C.	generalnym	generalnym	generalnym	generalnym
B.	generalnych	generalnych	generalnych	generalne
N.	generalnymi	generalnymi	generalnymi	generalnymi
Ms.	generalnych	generalnych	generalnych	generalnych
W.	generalni	generalni	generalne	generalne

Informacja normatywna

Używane w oficjalnych nazwach i zapisywane wtedy wielką literą.

Skróty

	gen.
	gener.

Frazeologizmy

Generalna Gubernia
Generalne Gubernatorstwo
Generalna Gubernia
Generalne Gubernatorstwo
kuria generalna
próba generalna
wikariusz generalny

Data ostatniej modyfikacji: 04.11.2012