UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

czarować

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

psł. *čarovati 'czynić czary, wykonywać praktyki magiczne, rzucać uroki'

1. różdżką

Definicja

za pomocą działań magicznych wywoływać zjawiska nadprzyrodzone

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Cytaty

Maddy lubi czarować, choć używa mocy tylko by przepędzić ze spiżarni bezczelne gobliny.

źródło: NKJP: Książki nadesłane, Esensja, nr 5, 2008

- Chcesz rzec, żeś jest czarodziejem? - zdziwił się Putih. - To czemu boso łazisz? Tak marnie czarujesz?

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Puszczyk uprzedził, że to czarownik, mieszałam mu więc myśli, by nie mógł czarować ani wzywać magicznej pomocy.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czaruję	czarujemy
2 os.	czarujesz	czarujecie
3 os.	czaruje	czarują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czarowałem +(e)m czarował	czarowałam +(e)m czarowała	czarowałom +(e)m czarowało	czarowaliśmy +(e)śmy czarowali	czarowałyśmy +(e)śmy czarowały
2 os.	czarowałeś +(e)ś czarował	czarowałaś +(e)ś czarowała	czarowałoś +(e)ś czarowało	czarowaliście +(e)ście czarowali	czarowałyście +(e)ście czarowały
3 os.	czarował	czarowała	czarowało	czarowali	czarowały

bezosobnik: czarowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czarował będę czarować	będę czarowała będę czarować	będę czarowało będę czarować	będziemy czarowali będziemy czarować	będziemy czarowały będziemy czarować
2 os.	będziesz czarował będziesz czarować	będziesz czarowała będziesz czarować	będziesz czarowało będziesz czarować	będziecie czarowali będziecie czarować	będziecie czarowały będziecie czarować
3 os.	będzie czarował będzie czarować	będzie czarowała będzie czarować	będzie czarowało będzie czarować	będą czarowali będą czarować	będą czarowały będą czarować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czarujmy
2 os.	czaruj	czarujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czarowałbym bym czarował	czarowałabym bym czarowała	czarowałobym bym czarowało	czarowalibyśmy byśmy czarowali	czarowałybyśmy byśmy czarowały
2 os.	czarowałbyś byś czarował	czarowałabyś byś czarowała	czarowałobyś byś czarowało	czarowalibyście byście czarowali	czarowałybyście byście czarowały
3 os.	czarowałby by czarował	czarowałaby by czarowała	czarowałoby by czarowało	czarowaliby by czarowali	czarowałyby by czarowały

bezosobnik: czarowano by

bezokolicznik: czarować

imiesłów przysłówkowy współczesny: czarując

gerundium: czarowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czarowanie	czarowania
D.	czarowania	czarowań
C.	czarowaniu	czarowaniom
B.	czarowanie	czarowania
N.	czarowaniem	czarowaniami
Ms.	czarowaniu	czarowaniach
W.	czarowanie	czarowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: czarujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czarujący	czarujący	czarujący	czarujące	czarująca
D.	czarującego	czarującego	czarującego	czarującego	czarującej
C.	czarującemu	czarującemu	czarującemu	czarującemu	czarującej
B.	czarującego	czarującego	czarujący	czarujące	czarującą
N.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym	czarującą
Ms.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym	czarującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czarujący	czarujący	czarujące	czarujące
D.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujących
C.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym
B.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujące
N.	czarującymi	czarującymi	czarującymi	czarującymi
Ms.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujących

odpowiednik aspektowy: zaczarować

2. wdziękiem

Definicja

wywoływać w kimś zachwyt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

uroczyć, zachwycać

Połączenia

czarować kobiety, odbiorców, otoczenie, publiczność, widzów
czarować rozmową, słowami, urokiem, uśmiechem, wdziękiem
uwodzić i czarować

Cytaty

	Nade wszystko czarowała wielkimi, wyrazistymi fiołkowymi oczami. źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002
	Nie wyglądała zbyt wytwornie, nie czarowała fryzurą ani strojem złożonym z czarnych rurkowatych spodni i czarnego sweterka. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009
	Surrealistyczne malarstwo czarowało widzów nieskrępowanymi wizjami sennymi, sięganiem do luźnych skojarzeń podświadomości. źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Kapelusz z homarem, Polityka, 2007-10-13
	Ten 67-letni polityk Afrykańskiego Kongresu Narodowego, samouk, populista, który potrafi czarować tłumy, przetrwał utratę wiceprezydentury, oskarżenia o gwałt i korupcję. źródło: NKJP: Prezydent Zulus Zuma, Polityka, 2009-05-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czaruję	czarujemy
2 os.	czarujesz	czarujecie
3 os.	czaruje	czarują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czarowałem +(e)m czarował	czarowałam +(e)m czarowała	czarowałom +(e)m czarowało	czarowaliśmy +(e)śmy czarowali	czarowałyśmy +(e)śmy czarowały
2 os.	czarowałeś +(e)ś czarował	czarowałaś +(e)ś czarowała	czarowałoś +(e)ś czarowało	czarowaliście +(e)ście czarowali	czarowałyście +(e)ście czarowały
3 os.	czarował	czarowała	czarowało	czarowali	czarowały

bezosobnik: czarowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czarował będę czarować	będę czarowała będę czarować	będę czarowało będę czarować	będziemy czarowali będziemy czarować	będziemy czarowały będziemy czarować
2 os.	będziesz czarował będziesz czarować	będziesz czarowała będziesz czarować	będziesz czarowało będziesz czarować	będziecie czarowali będziecie czarować	będziecie czarowały będziecie czarować
3 os.	będzie czarował będzie czarować	będzie czarowała będzie czarować	będzie czarowało będzie czarować	będą czarowali będą czarować	będą czarowały będą czarować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czarujmy
2 os.	czaruj	czarujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czarowałbym bym czarował	czarowałabym bym czarowała	czarowałobym bym czarowało	czarowalibyśmy byśmy czarowali	czarowałybyśmy byśmy czarowały
2 os.	czarowałbyś byś czarował	czarowałabyś byś czarowała	czarowałobyś byś czarowało	czarowalibyście byście czarowali	czarowałybyście byście czarowały
3 os.	czarowałby by czarował	czarowałaby by czarowała	czarowałoby by czarowało	czarowaliby by czarowali	czarowałyby by czarowały

bezosobnik: czarowano by

bezokolicznik: czarować

imiesłów przysłówkowy współczesny: czarując

gerundium: czarowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czarowanie	czarowania
D.	czarowania	czarowań
C.	czarowaniu	czarowaniom
B.	czarowanie	czarowania
N.	czarowaniem	czarowaniami
Ms.	czarowaniu	czarowaniach
W.	czarowanie	czarowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: czarujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czarujący	czarujący	czarujący	czarujące	czarująca
D.	czarującego	czarującego	czarującego	czarującego	czarującej
C.	czarującemu	czarującemu	czarującemu	czarującemu	czarującej
B.	czarującego	czarującego	czarujący	czarujące	czarującą
N.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym	czarującą
Ms.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym	czarującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czarujący	czarujący	czarujące	czarujące
D.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujących
C.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym
B.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujące
N.	czarującymi	czarującymi	czarującymi	czarującymi
Ms.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: czarowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czarowany	czarowany	czarowany	czarowane	czarowana
D.	czarowanego	czarowanego	czarowanego	czarowanego	czarowanej
C.	czarowanemu	czarowanemu	czarowanemu	czarowanemu	czarowanej
B.	czarowanego	czarowanego	czarowany	czarowane	czarowaną
N.	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowaną
Ms.	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czarowani	czarowani	czarowane	czarowane
D.	czarowanych	czarowanych	czarowanych	czarowanych
C.	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanym
B.	czarowanych	czarowanych	czarowanych	czarowane
N.	czarowanymi	czarowanymi	czarowanymi	czarowanymi
Ms.	czarowanych	czarowanych	czarowanych	czarowanych

odpowiedniki aspektowe: zaczarować , oczarować

Składnia

czarować

(KOGO) + CZYM

3. rzeczywistość

Definicja

przedstawiać coś jako lepsze niż jest w rzeczywistości, wierząc, że dzięki temu zaistnieje pożądany stan faktyczny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

upiękniać, wypiękniać

Cytaty

Podczas niemieckiej okupacji nie dało się czarować rzeczywistości słowami: wojna nie obeszła Staniszewskiego bokiem, nie wystarczyło skryć się w opłotkach, aby zachować spokój i bezpieczeństwo.

źródło: NKJP: Nie zapomną, Dziennik Polski, 2000-10-19

Miron umiał czarować, przemieniać codzienność , bylejakość i kalectwo sakralizował, zwyczajność malował przeróżnymi barwami. Nie stwarzał niczego, tylko zdobił szarą rzeczywistość kolorami – codzienność była świętem, coś powszechnego czymś niepowtarzalnym, wciąż widział wszystko na nowo.

źródło: NKJP: Rafał Pikuła: Spacerkiem po Chamowie, Esensja, 2009-09-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czaruję	czarujemy
2 os.	czarujesz	czarujecie
3 os.	czaruje	czarują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czarowałem +(e)m czarował	czarowałam +(e)m czarowała	czarowałom +(e)m czarowało	czarowaliśmy +(e)śmy czarowali	czarowałyśmy +(e)śmy czarowały
2 os.	czarowałeś +(e)ś czarował	czarowałaś +(e)ś czarowała	czarowałoś +(e)ś czarowało	czarowaliście +(e)ście czarowali	czarowałyście +(e)ście czarowały
3 os.	czarował	czarowała	czarowało	czarowali	czarowały

bezosobnik: czarowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czarował będę czarować	będę czarowała będę czarować	będę czarowało będę czarować	będziemy czarowali będziemy czarować	będziemy czarowały będziemy czarować
2 os.	będziesz czarował będziesz czarować	będziesz czarowała będziesz czarować	będziesz czarowało będziesz czarować	będziecie czarowali będziecie czarować	będziecie czarowały będziecie czarować
3 os.	będzie czarował będzie czarować	będzie czarowała będzie czarować	będzie czarowało będzie czarować	będą czarowali będą czarować	będą czarowały będą czarować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czarujmy
2 os.	czaruj	czarujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czarowałbym bym czarował	czarowałabym bym czarowała	czarowałobym bym czarowało	czarowalibyśmy byśmy czarowali	czarowałybyśmy byśmy czarowały
2 os.	czarowałbyś byś czarował	czarowałabyś byś czarowała	czarowałobyś byś czarowało	czarowalibyście byście czarowali	czarowałybyście byście czarowały
3 os.	czarowałby by czarował	czarowałaby by czarowała	czarowałoby by czarowało	czarowaliby by czarowali	czarowałyby by czarowały

bezosobnik: czarowano by

bezokolicznik: czarować

imiesłów przysłówkowy współczesny: czarując

gerundium: czarowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czarowanie	czarowania
D.	czarowania	czarowań
C.	czarowaniu	czarowaniom
B.	czarowanie	czarowania
N.	czarowaniem	czarowaniami
Ms.	czarowaniu	czarowaniach
W.	czarowanie	czarowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: czarujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czarujący	czarujący	czarujący	czarujące	czarująca
D.	czarującego	czarującego	czarującego	czarującego	czarującej
C.	czarującemu	czarującemu	czarującemu	czarującemu	czarującej
B.	czarującego	czarującego	czarujący	czarujące	czarującą
N.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym	czarującą
Ms.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym	czarującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czarujący	czarujący	czarujące	czarujące
D.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujących
C.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym
B.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujące
N.	czarującymi	czarującymi	czarującymi	czarującymi
Ms.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: czarowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czarowany	czarowany	czarowany	czarowane	czarowana
D.	czarowanego	czarowanego	czarowanego	czarowanego	czarowanej
C.	czarowanemu	czarowanemu	czarowanemu	czarowanemu	czarowanej
B.	czarowanego	czarowanego	czarowany	czarowane	czarowaną
N.	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowaną
Ms.	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czarowani	czarowani	czarowane	czarowane
D.	czarowanych	czarowanych	czarowanych	czarowanych
C.	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanym
B.	czarowanych	czarowanych	czarowanych	czarowane
N.	czarowanymi	czarowanymi	czarowanymi	czarowanymi
Ms.	czarowanych	czarowanych	czarowanych	czarowanych

odpowiednik aspektowy: zaczarować

Składnia

	+	czarować	+	CO
	+	czarować	+	że ZDANIE

4. obietnicami

Definicja

przedstawiać coś w sposób niezgodny z rzeczywistością i przesadnie pozytywny, aby wywołać u odbiorcy dobre samopoczucie lub osiągnąć jakąś korzyść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

	To nie był żaden Don Juan, na którego widok kobieta by mdlała. [...] Miał dwadzieścia kilka lat, wzrostu niewiele ponad 160 cm, pospolitą twarz [...]. Na co dzień niechlujny, jedynie jak pozował u fotografa, to robił się na amanta filmowego. I tymi zdjęciami czarował dziewczyny. źródło: NKJP: Henryk Szewczyk: Obiecywał kolorowe życie, Gazeta Krakowska, 2002-02-23
	Psycholodzy mają dla medyków podstawową radę: nie czarujcie, że przejście przez chorobę jest przyjemne i łatwe. źródło: NKJP: Paweł Walewski: Gorycz zwycięstwa, Polityka, 2007-03-31
	Mógłbym was czarować, mógłbym wymyślać tysiące logicznych i prawdopodobnych powodów. Lecz odpowiem szczerze [...]. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Kronika wypadków miłosnych, 1974
	[...] niech pan mnie nie czaruje. Jestem przekonany, że znał pan doskonale plan przedwyborczego terroryzowania ludzi w Müssen. źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977
	Nie lubię być oszukiwana i czarowana, że kupuję taniej coś, co wcale tańsze nie jest. źródło: NKJP: Dariusz Doliński, Barbara Wocianiec: Jajeczko do kontroli, Nowa Trybuna Opolska, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czaruję	czarujemy
2 os.	czarujesz	czarujecie
3 os.	czaruje	czarują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czarowałem +(e)m czarował	czarowałam +(e)m czarowała	czarowałom +(e)m czarowało	czarowaliśmy +(e)śmy czarowali	czarowałyśmy +(e)śmy czarowały
2 os.	czarowałeś +(e)ś czarował	czarowałaś +(e)ś czarowała	czarowałoś +(e)ś czarowało	czarowaliście +(e)ście czarowali	czarowałyście +(e)ście czarowały
3 os.	czarował	czarowała	czarowało	czarowali	czarowały

bezosobnik: czarowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czarował będę czarować	będę czarowała będę czarować	będę czarowało będę czarować	będziemy czarowali będziemy czarować	będziemy czarowały będziemy czarować
2 os.	będziesz czarował będziesz czarować	będziesz czarowała będziesz czarować	będziesz czarowało będziesz czarować	będziecie czarowali będziecie czarować	będziecie czarowały będziecie czarować
3 os.	będzie czarował będzie czarować	będzie czarowała będzie czarować	będzie czarowało będzie czarować	będą czarowali będą czarować	będą czarowały będą czarować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czarujmy
2 os.	czaruj	czarujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czarowałbym bym czarował	czarowałabym bym czarowała	czarowałobym bym czarowało	czarowalibyśmy byśmy czarowali	czarowałybyśmy byśmy czarowały
2 os.	czarowałbyś byś czarował	czarowałabyś byś czarowała	czarowałobyś byś czarowało	czarowalibyście byście czarowali	czarowałybyście byście czarowały
3 os.	czarowałby by czarował	czarowałaby by czarowała	czarowałoby by czarowało	czarowaliby by czarowali	czarowałyby by czarowały

bezosobnik: czarowano by

bezokolicznik: czarować

imiesłów przysłówkowy współczesny: czarując

gerundium: czarowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czarowanie	czarowania
D.	czarowania	czarowań
C.	czarowaniu	czarowaniom
B.	czarowanie	czarowania
N.	czarowaniem	czarowaniami
Ms.	czarowaniu	czarowaniach
W.	czarowanie	czarowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: czarujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czarujący	czarujący	czarujący	czarujące	czarująca
D.	czarującego	czarującego	czarującego	czarującego	czarującej
C.	czarującemu	czarującemu	czarującemu	czarującemu	czarującej
B.	czarującego	czarującego	czarujący	czarujące	czarującą
N.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym	czarującą
Ms.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym	czarującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czarujący	czarujący	czarujące	czarujące
D.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujących
C.	czarującym	czarującym	czarującym	czarującym
B.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujące
N.	czarującymi	czarującymi	czarującymi	czarującymi
Ms.	czarujących	czarujących	czarujących	czarujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: czarowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czarowany	czarowany	czarowany	czarowane	czarowana
D.	czarowanego	czarowanego	czarowanego	czarowanego	czarowanej
C.	czarowanemu	czarowanemu	czarowanemu	czarowanemu	czarowanej
B.	czarowanego	czarowanego	czarowany	czarowane	czarowaną
N.	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowaną
Ms.	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czarowani	czarowani	czarowane	czarowane
D.	czarowanych	czarowanych	czarowanych	czarowanych
C.	czarowanym	czarowanym	czarowanym	czarowanym
B.	czarowanych	czarowanych	czarowanych	czarowane
N.	czarowanymi	czarowanymi	czarowanymi	czarowanymi
Ms.	czarowanych	czarowanych	czarowanych	czarowanych

Składnia

	+	czarować	+	(KOGO)
	+	czarować	+	(KOGO) + że ZDANIE

Data ostatniej modyfikacji: 28.06.2018