Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *gъpanьna 'córka pana'
Urzeczownikowiona forma żeńska pierwotnego przymiotnika psł. *gъpanьnъ 'należący do pana', zob. pan .
1. niemężatka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
Połączenia
- panna Kasia, Maga, Marysia; panna hrabianka, służąca
- panny i mężatki; panny i wdowy; panny i rozwódki
Cytaty
|
Teraz, jak sam stwierdzi, kiedy jest żoną innego, bardziej jej pożąda niż niedawno, kiedy była jeszcze panną. źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009 |
|
|
[...] nie było panny ani mężatki zdolnej się oprzeć jego urokowi. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005 |
|
|
Brygida i Maria Wiktoria są jeszcze pannami, ale obie w listopadzie zaprezentowały swoich lubych na łamach „Faktu”. źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Wszystkie dzieci..., Polityka, 2005-12-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | panna |
panny |
|
| D. | panny |
panien |
|
| C. | pannie |
pannom |
|
| B. | pannę |
panny |
|
| N. | panną |
pannami |
|
| Ms. | pannie |
pannach |
|
| W. | panno |
panny |
Skróty
2. dziewczyna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość
Połączenia
- dorosła, młodziutka; biedna, bogata, posażna, uboga; wolna; ładna, śliczna; dobra, głupia, mądra, sentymentalna, sympatyczna, szlachetna, wykształcona panna
Cytaty
|
Urodzona w 1909 roku Alinka, nazywana Lilką, wyrosła na śliczną pannę. Studiowała medycynę w Warszawie. źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003 |
|
|
Dziewczynka wyrosła na pannę nabożną, głęboko przejętą swoim posłannictwem. Mając lat siedemnaście wstąpiła do zakonu. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | panna |
panny |
|
| D. | panny |
panien |
|
| C. | pannie |
pannom |
|
| B. | pannę |
panny |
|
| N. | panną |
pannami |
|
| Ms. | pannie |
pannach |
|
| W. | panno |
panny |
3. narzeczona
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
Połączenia
- moja panna
- szukać panny
- mieć pannę; zmieniać panny
- chodzić do (swojej) panny
- tęsknić za (swoją) panną
Cytaty
|
A tej twojej panny nie masz co żałować. Lepiej, że uciekła, bo i tak ci nie była przeznaczona. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008 |
|
|
Każdy kawaler na Żywiecczyźnie ofiarowuje swojej pannie piernik. Nie brakuje na nich napisów w stylu: „Moja luba, daj mi dzióba”. źródło: NKJP: Robert Domżał: Pierniczą wszystko, Gazeta Poznańska, 2006-12-02 |
|
|
Zakochał się w Joannie [...] – dziewczyna mieszkała po drugiej stronie rzeki. Ale dość szerokie w tym miejscu koryto Bugu nie było przeszkodą – kawaler pływał do panny drewnianą łódką. źródło: NKJP: Ewa Magdalena Iwaniak: Z tamtej strony Buga..., Głos Siemiatycz, 2008-07-09 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | panna |
panny |
|
| D. | panny |
panien |
|
| C. | pannie |
pannom |
|
| B. | pannę |
panny |
|
| N. | panną |
pannami |
|
| Ms. | pannie |
pannach |
|
| W. | panno |
panny |
4. zakonna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | pingwin, siostra, siostrzyczka, zakonnica | |
| hiperonimy: | mniszka |
Cytaty
|
Bohaterka, najpierw nowicjuszka, potem już panna zakonna, jest bystrą obserwatorką, obdarzoną poczuciem humoru i mającą dystans tak wobec ludzi, których spotyka, jak wobec siebie. źródło: Internet: biblionetka.pl |
|
|
W 1715 r. kościół otrzymały panny Prezentki, prowadzące szkołę dla dziewcząt. źródło: Internet: dziedzictwo.ekai.pl/ |
|
|
Podarowane fotografie obrazują szkolne zajęcia prowadzone przez panny Benedyktynki [...]. źródło: NKJP: skarbnica.ormianie.pl/ |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | panna |
panny |
|
| D. | panny |
panien |
|
| C. | pannie |
pannom |
|
| B. | pannę |
panny |
|
| N. | panną |
pannami |
|
| Ms. | pannie |
pannach |
|
| W. | panno |
panny |
Inne uwagi
Zwykle lm