UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ciepło I

rzeczownik

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. ciepły

1. słońca

Definicja

stosunkowo wysoka temperatura powietrza

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

antonimy:

zimno I

Połączenia

ciepło promieni, słońca
czuć, poczuć ciepło

Cytaty

Usłysz dźwięki [...], poczuj powiew wiatru, ciepło słońca i wszystko, co jesteś w stanie zauważyć.

źródło: NKJP: Marcin Kijak, Stres, 2009

Gdyby wyszło słońce, w cieple promieni śnieg nabrałby ciężaru, można by go kroić brzegiem łopaty i łatwiej odrzucać mokre kawałki.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ciepło	ciepła
D.	ciepła	ciepeł
C.	ciepłu	ciepłom
B.	ciepło	ciepła
N.	ciepłem	ciepłami
Ms.	cieple	ciepłach
W.	ciepło	ciepła

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

ciepło

CZEGO

2. pogoda

Definicja

powietrze o wysokiej temperaturze

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Połączenia

ciepło i zimno
chronić przed ciepłem

Cytaty

Emolienty chronią przed ciepłem i zimnem, nadmorskim i górskim wiatrem, są niezastąpione w pielęgnacji dłoni i stóp.

źródło: NKJP: (E): Białe emolienty, Gazeta Poznańska, 2004-08-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ciepło	ciepła
D.	ciepła	ciepeł
C.	ciepłu	ciepłom
B.	ciepło	ciepła
N.	ciepłem	ciepłami
Ms.	cieple	ciepłach
W.	ciepło	ciepła

Inne uwagi

Zwykle lp

3. matczyne

Definicja

dobre, przyjazne uczucia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

antonimy:

chłód

Połączenia

macierzyńskie, matczyne ciepło; ciepło emocjonalne

Cytaty

Barbara Łopieńska okazała się cudowną, wszechrozumiejącą rozmówczynią, przed której matczynym ciepłem człowiek synowsko się otwierał - jesteście w błędzie.

źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Zła pora, Polityka, 2004-01-31

Rutyna i schematyzm zwyczajowych formułek skutecznie zabijają szczerość intencji, bezpośredniość i otwartość oraz ciepło emocjonalne, jakie powinno emanować z otrzymanych życzeń.

źródło: NKJP: Krzysztof J. Szmidt: Elementarz twórczego życia czyli O sposobach twórczego myślenia i działania, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ciepło	ciepła
D.	ciepła	ciepeł
C.	ciepłu	ciepłom
B.	ciepło	ciepła
N.	ciepłem	ciepłami
Ms.	cieple	ciepłach
W.	ciepło	ciepła

Inne uwagi

Zwykle lp

4. domu rodzinnego

Definicja

serdeczna, miła atmosfera

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

emanować ciepłem

Cytaty

Małżeństwo okazało się świetnie dobrane, a energia i dynamizm Stasia doskonale współgrały z łagodnym spokojem i czarem, jaki roztaczała, stwarzając mu dom miły, gościnny i emanujący ciepłem.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Brak ciepła domu rodzinnego jest wyraźnie zaznaczony. To czego rodzice nie dali i nie nauczyli własnym przykładem, bardzo trudno jest zdobyć później samemu, samej.

źródło: NKJP: Jan Sar Skąpski: Śladami Wenus: astrologia życia intymnego, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ciepło	ciepła
D.	ciepła	ciepeł
C.	ciepłu	ciepłom
B.	ciepło	ciepła
N.	ciepłem	ciepłami
Ms.	cieple	ciepłach
W.	ciepło	ciepła

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

ciepło

CZEGO

5. koloru

Definicja

przyjazne wrażenie sprawiane przez coś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

przyjazne ciepło
ciepło blasku, światła; barwy, koloru

Cytaty

Okna klasztoru Norbertanów błyskały przyjaznym ciepłem.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Żółty dodaje pomieszczeniom ciepła i blasku, zapewnia dobre, jasne myśli, sprzyja wspólnemu świętowaniu i zbieraniu się rodziny w jednym miejscu.

źródło: NKJP: Pola Małecka: Przed Wielkanocą. Porządki w domu i w głowie, Mazowieckie To i Owo, 2007-01-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ciepło	ciepła
D.	ciepła	ciepeł
C.	ciepłu	ciepłom
B.	ciepło	ciepła
N.	ciepłem	ciepłami
Ms.	cieple	ciepłach
W.	ciepło	ciepła

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

ciepło

CZEGO

6. z sieci

Definicja

energia używana do ogrzewania budynków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia

Połączenia

licznik, podzielnik, pompa; dostawa ciepła
ciepło ucieka skądś
dostarczać ciepła
dostarczyć/dostarczać ciepło

Cytaty

Elektrociepłownia Bielbawu dostarcza najtańsze ciepło w okolicy.

źródło: NKJP: Karolina Osińska: Droższe ciepło, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2005-06-15

Najwięcej cennego ciepła ucieka przez strop i dach. Dlatego tak ważne jest, aby je właściwie ocieplić.

źródło: NKJP: (MAG): Ciepło pod stropem, Dziennik Łódzki, 2005-08-02

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ciepło	ciepła
D.	ciepła	ciepeł
C.	ciepłu	ciepłom
B.	ciepło	ciepła
N.	ciepłem	ciepłami
Ms.	cieple	ciepłach
W.	ciepło	ciepła

Inne uwagi

Zwykle lp

7. w fizyce

Definicja

fiz.

forma energii związana z wewnętrznym ruchem cząstek materii

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Połączenia

wydzielać ciepło

Cytaty

Dla gazu doskonałego zachodzi zależność między molowymi ciepłami właściwymi [...].

źródło: Internet

[...] energia, przekazywana w zderzeniach protonom, zamienia się w energię termiczną, co prowadzi do wydzielania się ciepła w moderatorze.

źródło: NKJP: Ewa Skrzypczak, Zygmunt Szafliński: Wstęp do fizyki jądra atomowego i cząstek elementarnych: wykłady, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ciepło	ciepła
D.	ciepła	ciepeł
C.	ciepłu	ciepłom
B.	ciepło	ciepła
N.	ciepłem	ciepłami
Ms.	cieple	ciepłach
W.	ciepło	ciepła

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

wymiennik ciepła

Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2025