UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zależeć

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. leżeć ; co do rozwoju semantycznego por. należeć

1. coś od czegoś

Definicja

być uwarunkowanym przez coś lub znajdować się pod wpływem czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

dużo, wiele, wszystko; powodzenie, sukces; reszta zależy od czegoś
coś zależy od jakichś czynników, od czyjejś decyzji, od indywidualnych predyspozycji (upodobań), od kontekstu, od nastroju, od okoliczności, od pieniędzy, od pogody, od punktu widzenia, od stażu pracy, od sytuacji, od szczęścia, od temperatury, od umiejętności, od warunków, od wieku; od ceny, od charakteru, od ilości, od jakości, od liczby, od poziomu, od rodzaju, od stanu, od wartości, od wielkości, od wyników, od wysokości czegoś; od ludzi
coś w pewnej mierze, w pewnym stopniu zależy od czegoś

Cytaty

	[...] losy wojen, jak wiadomo z historii, rzadko zależały od wyniku pierwszej potyczki. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
	Granica między kompromisem a zdradą jest oczywiście płynna, zależy od bardzo wielu elementów sytuacji. źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski, Między Panem a Plebanem, 1995
	Ile w naszych losach zależy od przypadku? źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997
	- Chciałabym - odrzekła po chwili - ale to nie ode mnie zależy... źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Madagaskar, okrutny czarodziej, 1974
	To odpowiedzialny wybór. Od nas zależy, kto wygra te wybory - mówi. źródło: NKJP: Iwona Sinkiewicz: W powiecie głosowanie po sumie, Echo Dnia, 2006-11-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zależę	zależymy
2 os.	zależysz	zależycie
3 os.	zależy	zależą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zależałem +(e)m zależał	zależałam +(e)m zależała	zależałom +(e)m zależało	zależeliśmy +(e)śmy zależeli	zależałyśmy +(e)śmy zależały
2 os.	zależałeś +(e)ś zależał	zależałaś +(e)ś zależała	zależałoś +(e)ś zależało	zależeliście +(e)ście zależeli	zależałyście +(e)ście zależały
3 os.	zależał	zależała	zależało	zależeli	zależały

bezosobnik: zależano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zależał będę zależeć	będę zależała będę zależeć	będę zależało będę zależeć	będziemy zależeli będziemy zależeć	będziemy zależały będziemy zależeć
2 os.	będziesz zależał będziesz zależeć	będziesz zależała będziesz zależeć	będziesz zależało będziesz zależeć	będziecie zależeli będziecie zależeć	będziecie zależały będziecie zależeć
3 os.	będzie zależał będzie zależeć	będzie zależała będzie zależeć	będzie zależało będzie zależeć	będą zależeli będą zależeć	będą zależały będą zależeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zależmy
2 os.	zależ	zależcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zależałbym bym zależał	zależałabym bym zależała	zależałobym bym zależało	zależelibyśmy byśmy zależeli	zależałybyśmy byśmy zależały
2 os.	zależałbyś byś zależał	zależałabyś byś zależała	zależałobyś byś zależało	zależelibyście byście zależeli	zależałybyście byście zależały
3 os.	zależałby by zależał	zależałaby by zależała	zależałoby by zależało	zależeliby by zależeli	zależałyby by zależały

bezosobnik: zależano by

bezokolicznik: zależeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: zależąc

gerundium: zależenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zależenie	zależenia
D.	zależenia	zależeń
C.	zależeniu	zależeniom
B.	zależenie	zależenia
N.	zależeniem	zależeniami
Ms.	zależeniu	zależeniach
W.	zależenie	zależenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: zależący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zależący	zależący	zależący	zależące	zależąca
D.	zależącego	zależącego	zależącego	zależącego	zależącej
C.	zależącemu	zależącemu	zależącemu	zależącemu	zależącej
B.	zależącego	zależącego	zależący	zależące	zależącą
N.	zależącym	zależącym	zależącym	zależącym	zależącą
Ms.	zależącym	zależącym	zależącym	zależącym	zależącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zależący	zależący	zależące	zależące
D.	zależących	zależących	zależących	zależących
C.	zależącym	zależącym	zależącym	zależącym
B.	zależących	zależących	zależących	zależące
N.	zależącymi	zależącymi	zależącymi	zależącymi
Ms.	zależących	zależących	zależących	zależących

Składnia

Rz_nieżywotny	+	zależeć	+	od CZEGO
Ø	+	zależeć	+	ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. ktoś od kogoś

Definicja

nie być samodzielnym i musieć się z kimś liczyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zawisieć

Połączenia

zależeć od rodziców, od czyjejś woli
zależeć finansowo

Cytaty

Rolnicy [...] nadal zależeli od swoich dawnych panów.

źródło: NKJP: Ignacy Karpowicz: Nowy kwiat cesarza (i Pszczoły), 2007

Żony częściej zależą finansowo od mężów w młodszym wieku i na początku małżeństwa, mężowie odwrotnie - w wieku starszym.

źródło: NKJP: Eugenia Mandal: Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach, 2008

Zależę od woli przełożonych. Przywykli, że tu jestem, i ja się z tym pogodziłem.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zależę	zależymy
2 os.	zależysz	zależycie
3 os.	zależy	zależą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zależałem +(e)m zależał	zależałam +(e)m zależała	zależałom +(e)m zależało	zależeliśmy +(e)śmy zależeli	zależałyśmy +(e)śmy zależały
2 os.	zależałeś +(e)ś zależał	zależałaś +(e)ś zależała	zależałoś +(e)ś zależało	zależeliście +(e)ście zależeli	zależałyście +(e)ście zależały
3 os.	zależał	zależała	zależało	zależeli	zależały

bezosobnik: zależano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zależał będę zależeć	będę zależała będę zależeć	będę zależało będę zależeć	będziemy zależeli będziemy zależeć	będziemy zależały będziemy zależeć
2 os.	będziesz zależał będziesz zależeć	będziesz zależała będziesz zależeć	będziesz zależało będziesz zależeć	będziecie zależeli będziecie zależeć	będziecie zależały będziecie zależeć
3 os.	będzie zależał będzie zależeć	będzie zależała będzie zależeć	będzie zależało będzie zależeć	będą zależeli będą zależeć	będą zależały będą zależeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zależmy
2 os.	zależ	zależcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zależałbym bym zależał	zależałabym bym zależała	zależałobym bym zależało	zależelibyśmy byśmy zależeli	zależałybyśmy byśmy zależały
2 os.	zależałbyś byś zależał	zależałabyś byś zależała	zależałobyś byś zależało	zależelibyście byście zależeli	zależałybyście byście zależały
3 os.	zależałby by zależał	zależałaby by zależała	zależałoby by zależało	zależeliby by zależeli	zależałyby by zależały

bezosobnik: zależano by

bezokolicznik: zależeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: zależąc

gerundium: zależenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zależenie	zależenia
D.	zależenia	zależeń
C.	zależeniu	zależeniom
B.	zależenie	zależenia
N.	zależeniem	zależeniami
Ms.	zależeniu	zależeniach
W.	zależenie	zależenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: zależący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zależący	zależący	zależący	zależące	zależąca
D.	zależącego	zależącego	zależącego	zależącego	zależącej
C.	zależącemu	zależącemu	zależącemu	zależącemu	zależącej
B.	zależącego	zależącego	zależący	zależące	zależącą
N.	zależącym	zależącym	zależącym	zależącym	zależącą
Ms.	zależącym	zależącym	zależącym	zależącym	zależącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zależący	zależący	zależące	zależące
D.	zależących	zależących	zależących	zależących
C.	zależącym	zależącym	zależącym	zależącym
B.	zależących	zależących	zależących	zależące
N.	zależącymi	zależącymi	zależącymi	zależącymi
Ms.	zależących	zależących	zależących	zależących

Składnia

Rz_osobowy

zależeć

od KOGO + (JAK)

3. komuś na czymś

Definicja

pragnąć być z kimś, coś mieć lub osiągnąć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

firmie, ludziom, organizatorom, rządowi, władzom, właścicielowi, wszystkim zależy na czymś
zależy komuś na dobrej współpracy, na pieniądzach, na rozgłosie, na rozwoju, na wygranej; na pokazaniu, na stworzeniu, na utrzymaniu, na wyjaśnieniu, na zachowaniu, na zdobyciu czegoś
bardzo, szczególnie zależy komuś na czymś
przestało komuś zależeć na czymś

Cytaty

	Człowiek, na którego czekał, odznaczał się punktualnością i jemu w równej mierze zależało na spotkaniu. źródło: NKJP: Michał Choromański: Zazdrość i medycyna, 1979
	[...] nie próżność zdecydowała o bogatym wyposażeniu poselstwa. Ossolińskiemu zależało na rozsławieniu imienia Polski w Europie. źródło: NKJP: Marek Borucki: Polacy w Rzymie: od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, 1995
	Wszystko odbyło się w pośpiechu, bo firmie zależało na czasie. źródło: NKJP: Magdalena Grochowalska: Jak za ugór, Express Ilustrowany, 2002-09-10
	Władzom w Pekinie zależy, aby Zachód wiedział jak najmniej o tego typu praktykach. źródło: NKJP: Marek Gurnicki: Zbyt dużo ludzi, Ozon, 2005, nr 24
	[...] nie zależy mi na owacjach, koszach kwiatów i by pod garderobą czekały na mój autograf tłumy wielbicieli. źródło: NKJP: Bartłomiej Czekański: Pani prosto z bajki, Słowo Polskie, 2004-10-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

zależy

Czas przeszły

zależało

Tryb rozkazujący

niech zależy

Tryb warunkowy

Czas teraźniejszy

zależałoby

Czas przeszły

byłoby zależało

bezokolicznik: zależeć

Składnia

Ø	+	zależeć	+	KOMU + na CZYM
Ø	+	zależeć	+	KOMU + żeby ZDANIE

Frazeologizmy

to zależy

Przysłowia

Punkt widzenia zależy od punktu siedzenia

Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2014