Chronologizacja
Pochodzenie
ogsł. *orz-sǫdьnъ
Zob. rozsądek
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną
Relacje znaczeniowe
synonimy: | rozumny |
Połączenia
- rozsądny chłopak, człowiek, gospodarz, polityk; nikt rozsądny nie (z)robi czegoś
- rozsądny i mądry, rozsądny i odpowiedzialny
Cytaty
Pierwszy raz słyszę, żeby ktoś, kto miał opinię w miarę rozsądnej osoby, żądał rozliczania polityków za to, co piszą gazety. źródło: NKJP: (PAP), Dziennik Polski, 2000-07-06 |
|
Przy obecnych regulacjach prawnych nikt rozsądny, kto ma nawet najwięcej pieniędzy, nie zdecyduje się na wybudowanie domu czynszowego. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.08.1994 |
|
Co rozsądniejsi związkowcy wiedzą doskonale, że to, czego bronią dla swoich - innym, czyli szukającym pracy, szkodzi. źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka, Gazeta Wyborcza, 1996-11-19 |
|
Nawet najrozsądniejsi rodzice ulegają w końcu pod presją niezliczonych gum do żucia i batonów. źródło: NKJP: Justyna Dąbrowska, Gazeta Wyborcza, 1992-08-07 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozsądny |
rozsądny |
rozsądny |
rozsądne |
rozsądna |
D. | rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądnej |
C. | rozsądnemu |
rozsądnemu |
rozsądnemu |
rozsądnemu |
rozsądnej |
B. | rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądny |
rozsądne |
rozsądną |
N. | rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądną |
Ms. | rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnej |
W. | rozsądny |
rozsądny |
rozsądny |
rozsądne |
rozsądna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozsądni |
rozsądni |
rozsądne |
rozsądne |
D. | rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
C. | rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
B. | rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądne |
N. | rozsądnymi |
rozsądnymi |
rozsądnymi |
rozsądnymi |
Ms. | rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
W. | rozsądni |
rozsądni |
rozsądne |
rozsądne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozsądniejszy |
rozsądniejszy |
rozsądniejszy |
rozsądniejsze |
rozsądniejsza |
D. | rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszej |
C. | rozsądniejszemu |
rozsądniejszemu |
rozsądniejszemu |
rozsądniejszemu |
rozsądniejszej |
B. | rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszy |
rozsądniejsze |
rozsądniejszą |
N. | rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszą |
Ms. | rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozsądniejsi |
rozsądniejsi |
rozsądniejsze |
rozsądniejsze |
D. | rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
C. | rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
B. | rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejsze |
N. | rozsądniejszymi |
rozsądniejszymi |
rozsądniejszymi |
rozsądniejszymi |
Ms. | rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
1.b kompromis
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
synonimy: | rozumny |
Połączenia
- rozsądny kompromis, pomysł, sposób; rozsądna alternatywa, decyzja, inicjatywa, polityka, propozycja, ustawa; rozsądne gospodarowanie, rozwiązanie, wyjście; rozsądne działania
- rozsądny i logiczny, rozsądny i racjonalny
- coś / to wydaje się rozsądne
Cytaty
[...] kupno udziałów w dobrej spółce giełdowej i ich trzymanie przez kilka czy kilkanaście lat to całkiem rozsądne rozwiązanie. źródło: NKJP: Maciej Samcik, Gazeta Wyborcza, 1997-10-22 |
|
Wydaje się, że jest rozsądne, by taki oddzielny wysiłek był w rzeczy samej podejmowany po to, by na przykład poprawiać poziom szkolnictwa w czarnych dzielnicach miast amerykańskich źródło: NKJP: Leszek Kołakowski, Gazeta Wyborcza, 1995-05-06 |
|
Remont nie zdałby się na nic, rozsądniejszym wyjściem było wyburzenie zagrożonej budowli i wzniesienie nowej. źródło: NKJP: (SWED): Ciągłość została zachowana, Dziennik Polski, 2001-03-22 |
|
Chcą tylko znaleźć pomieszczenie, gdzie mogliby bez przeszkód pograć i pośpiewać, a to chyba rozsądniejszy sposób na spędzanie wolnego czasu od szwendania się po mieście. źródło: NKJP: Awangarda z „metalówki”, Dziennik Polski, 2001-06-06 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozsądny |
rozsądny |
rozsądny |
rozsądne |
rozsądna |
D. | rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądnej |
C. | rozsądnemu |
rozsądnemu |
rozsądnemu |
rozsądnemu |
rozsądnej |
B. | rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądny |
rozsądne |
rozsądną |
N. | rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądną |
Ms. | rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnej |
W. | rozsądny |
rozsądny |
rozsądny |
rozsądne |
rozsądna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozsądne |
rozsądne |
||
D. | rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
C. | rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
B. | rozsądne |
|||
N. | rozsądnymi |
rozsądnymi |
rozsądnymi |
rozsądnymi |
Ms. | rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
W. | rozsądne |
rozsądne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozsądniejszy |
rozsądniejszy |
rozsądniejszy |
rozsądniejsze |
rozsądniejsza |
D. | rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszej |
C. | rozsądniejszemu |
rozsądniejszemu |
rozsądniejszemu |
rozsądniejszemu |
rozsądniejszej |
B. | rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszy |
rozsądniejsze |
rozsądniejszą |
N. | rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszą |
Ms. | rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozsądniejsze |
rozsądniejsze |
||
D. | rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
C. | rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
B. | rozsądniejsze |
|||
N. | rozsądniejszymi |
rozsądniejszymi |
rozsądniejszymi |
rozsądniejszymi |
Ms. | rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
2. termin
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
synonimy: | umiarkowany |
Połączenia
- rozsądny czas, poziom, termin, zakres, zysk; rozsądna cena, granica, równowaga; rozsądne proporcje, rozmiary
- rozsądny i umiarkowany, rozsądny i wyważony
- coś wydaje się rozsądne
Cytaty
Polski rolnik w rozsądnym terminie musi uzyskać takie same prawa jak unijny. źródło: NKJP: Nie ma trzeciej drogi, Dziennik Polski, 2001-12-22 |
|
Jak długo trzeba ćwiczyć, żeby zostać skoczkiem narciarskim, w jakim wieku najlepiej zacząć? - Taki rozsądny wiek to 10-12 lat. źródło: NKJP: Chcę mieć syna, Dziennik Polski, 2002-03-09 |
|
Górna granica wynosi 150 zł, ale wyrażamy przekonanie, że właściwy minister [...] ustali opłatę na znacznie niższym, rozsądniejszym poziomie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 30.03.2004 |
|
Próbował skłonić towarzystwa energetyczne, aby elektryfikowały gospodarstwa farmerskie po rozsądnych cenach. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 2002 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozsądny |
rozsądny |
rozsądny |
rozsądne |
rozsądna |
D. | rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądnej |
C. | rozsądnemu |
rozsądnemu |
rozsądnemu |
rozsądnemu |
rozsądnej |
B. | rozsądnego |
rozsądnego |
rozsądny |
rozsądne |
rozsądną |
N. | rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądną |
Ms. | rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnej |
W. | rozsądny |
rozsądny |
rozsądny |
rozsądne |
rozsądna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozsądne |
rozsądne |
||
D. | rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
C. | rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
rozsądnym |
B. | rozsądne |
|||
N. | rozsądnymi |
rozsądnymi |
rozsądnymi |
rozsądnymi |
Ms. | rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
rozsądnych |
W. | rozsądne |
rozsądne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozsądniejszy |
rozsądniejszy |
rozsądniejszy |
rozsądniejsze |
rozsądniejsza |
D. | rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszej |
C. | rozsądniejszemu |
rozsądniejszemu |
rozsądniejszemu |
rozsądniejszemu |
rozsądniejszej |
B. | rozsądniejszego |
rozsądniejszego |
rozsądniejszy |
rozsądniejsze |
rozsądniejszą |
N. | rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszą |
Ms. | rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozsądniejsze |
rozsądniejsze |
||
D. | rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
C. | rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
rozsądniejszym |
B. | rozsądniejsze |
|||
N. | rozsądniejszymi |
rozsądniejszymi |
rozsądniejszymi |
rozsądniejszymi |
Ms. | rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |
rozsądniejszych |