UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

podać

Chronologizacja

XIV w., Bańk

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podam
podamy
2 os. podasz
podacie
3 os. poda
podadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podałem
+(e)m podał
podałam
+(e)m podała
podałom
+(e)m podało
podaliśmy
+(e)śmy podali
podałyśmy
+(e)śmy podały
2 os. podałeś
+(e)ś podał
podałaś
+(e)ś podała
podałoś
+(e)ś podało
podaliście
+(e)ście podali
podałyście
+(e)ście podały
3 os. podał
podała
podało
podali
podały

bezosobnik: podano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podajmy
2 os. podaj
podajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podałbym
bym podał
podałabym
bym podała
podałobym
bym podało
podalibyśmy
byśmy podali
podałybyśmy
byśmy podały
2 os. podałbyś
byś podał
podałabyś
byś podała
podałobyś
byś podało
podalibyście
byście podali
podałybyście
byście podały
3 os. podałby
by podał
podałaby
by podała
podałoby
by podało
podaliby
by podali
podałyby
by podały

bezosobnik: podano by

bezokolicznik: podać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: podawszy

gerundium: podanie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. podanie
podania
D. podania
podań
C. podaniu
podaniom
B. podanie
podania
N. podaniem
podaniami
Ms. podaniu
podaniach
W. podanie
podania

imiesłów przymiotnikowy bierny: podany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. podany
podany
podany
podane
podana
D. podanego
podanego
podanego
podanego
podanej
C. podanemu
podanemu
podanemu
podanemu
podanej
B. podanego
podanego
podany
podane
podaną
N. podanym
podanym
podanym
podanym
podaną
Ms. podanym
podanym
podanym
podanym
podanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. podani
podani
podane
podane
D. podanych
podanych
podanych
podanych
C. podanym
podanym
podanym
podanym
B. podanych
podanych
podanych
podane
N. podanymi
podanymi
podanymi
podanymi
Ms. podanych
podanych
podanych
podanych

odpowiednik aspektowy: podawać

Pochodzenie

Zob. dać

1. kartkę

Definicja

chwycić coś ręką i trzymając, dać komuś innemu do ręki

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dać

Połączenia

  • podać butelkę, długopis, kartkę, krzesło, kubek, palto, płaszcz, słuchawkę, szklankę
  • podać coś do ręki
  • podać pod stołem
  • podać coś z biurka, z szafki, z szuflady

Cytaty

Kiedy ten otworzył sejf, podał mu czarną foliową torbę i kazał włożyć do niej pieniądze.

źródło: NKJP: Goniec Rumski, 1999-08-20

Najpierw wybrał rzeczy, które chciał kupić i udał się z nimi do kasy. Tam wyjął bon, który podał kasjerce.

źródło: NKJP: (G.P.): Kserokopie bonów, Dziennik Bałtycki, 2011

- Proszę spojrzeć w narożne okno balkonowe na drugim piętrze - powiedział i usłużnie podał lornetkę. Był przygotowany!

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Wykręcił numer z telefonu przenośnego i podał mi słuchawkę mówiąc: „To do pana”.

źródło: NKJP: Przemysław Awdankiewicz: „Hrabia” Jamroży, Gazeta Wrocławska, 2002-06-28

Wreszcie wyszedł, trzasnął tylnymi drzwiczkami vana, ujął podaną mu przez kogoś orzechową rękojeść pistoletu i zaczął kroczyć.

źródło: NKJP: Dariusz Żukowski: Miłość morderców, 2009

Składnia

bez ograniczeń + podać +
(KOMU) + CO

2. adres

Definicja

przedstawić określoną treść lub informację

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dać

Połączenia

  • urząd podał; agencja, prasa podała; radio podało; media podały
  • podać adres, datę urodzenia, imię, nazwisko, numer telefonu; jakąś informację, przykład, rysopis, szczegóły, wiadomość; hasło, odpowiedź, rozwiązanie, wynik; stopy procentowe, wysokość pensji; powody odejścia, przyczynę czegoś, uzasadnienie
  • podać coś w przybliżeniu
  • niżej podany (adres)

Cytaty

Na wywieszkach sprzedawca ma obowiązek podać cenę produktu w przeliczeniu na litry lub kilogramy.

źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1996-04-03

Już na pierwszym zebraniu wychowawczyni klasy mojego syna podała nam numer swego telefonu i poprosiła, by rodzice co jakiś czas dzwonili, żeby sprawdzić, co robią dzieci.

źródło: NKJP: X: Sprawdź, zanim usprawiedliwisz, Polska Głos Wielkopolski, 2007-08-28

Na początku listopada br. prasa podała, że w norweskim miasteczku As, 35 km od Oslo, wzniesiono most według projektu Leonarda da Vinci.

źródło: NKJP: Janusz Rymsza: Most nad epokami, Polityka, 2001-12-01

Wszyscy, którzy podadzą właściwą odpowiedź, wezmą udział w losowaniu sprzętu fotograficznego.

źródło: NKJP: Konkurs, Kalejdoskop Techniki, 1979, nr 1

Słupska policja odmawia podania bliższych szczegółów dotyczących przedwczorajszego wybuchu.

źródło: NKJP: Jacek Cegła: Kto wysłał paczkę z bombą?, Dziennik Bałtycki, 2000-02-18

Składnia

bez ograniczeń + podać +
(KOMU) + CO
bez ograniczeń + podać +
że ZDANIE

3. paliwo

Definicja

techn. 
dzięki działaniu jakiegoś mechanizmu dostarczyć określoną substancję w określone miejsce

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Cytaty

Olej rzepakowy stosowany jest jako domieszka do oleju napędowego albo jako samodzielne paliwo, w postaci nieprzerobionej (instalacje do zasilania silników olejem rzepakowym podgrzewają go przed podaniem do silnika )

źródło: NKJP: Jelcz na rzepak, Dziennik Polski, 2006-04-11

Bunkierka - niewielki zbiornikowiec lub barka zaopatrująca statki (okręty) w paliwo ciekłe, rzadziej wodę kotłową. Wyposażony jest w urządzenia do przeładunku cieczy: pompy, węże o dużych przekrojach na specjalnych wysięgnikach pozwalające na bezproblemowe podanie paliwa na jednostkę zaopatrywaną.

źródło: NKJP: Internet

Przebieg wynosi zaledwie 2725km z tym że po kompletnym remoncie zrobione jest 100km. Remont robiłem, ponieważ automat nie podał oleju i silnik się zatarł.

źródło: Internet: auto.moto24.pl

Składnia

bez ograniczeń + podać +
CO + (DOKĄD)

4. lek

Definicja

wprowadzić do czyjegoś organizmu odkreśloną substancję

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Połączenia

  • podać coś choremu, nieprzytomnemu, pacjentowi
  • podać antybiotyk, glukozę, insulinę, lek; krew, surowicę
  • podać coś doustnie, dożylnie, natychmiastowo

Cytaty

Lekarka przebadała pacjenta, podała środki przeciwbólowe, a gdy ból nie ustąpił, a wręcz okresowo się nasilał, zdecydowała się wezwać karetkę z wołomińskiego szpitala.

źródło: NKJP: Krystyna Chwedeńczuk: Nie miało prawa się zdarzyć, Wieści Podwarszawskie, 2002-03-31

Natychmiast przenieśliśmy ją na jedyną specjalistyczną salę, przydzieliłem jej jedną z dwóch pielęgniarek, jakie mamy. Podaliśmy jej krew.

źródło: NKJP: Szymon Hołownia: Piękna i bestia, Ozon, 2005, nr 4

Wypisując chorego, podano mu dożylnie dwa leki: na spowolnienie pracy układu sercowego i usunięcie duszności.

źródło: NKJP: (MADE): Nocny kurs ze szpitala, Dziennik Polski, 2005-05-20

Bardziej nasilone objawy wymagają wizyty u lekarza, który [...] może zdecydować się na podanie antybiotyku.

źródło: NKJP: Katarzyna Matusewicz: Choroba nie tylko sezonowa, Gazeta Krakowska, 2006-06-10

Nawet zwyczajny biały cukier, uformowany w tabletkę i podany jako lek, jest nadzwyczaj skuteczny.

źródło: NKJP: Jacek Spławiński: Drogo czy skutecznie?, Gazeta Wyborcza, 1993-11-18

Składnia

bez ograniczeń + podać +
(KOMU) + (JAK) + CO

5. deser

Definicja

postawić na stole z przeznaczeniem do jedzenia lub picia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaserwować

Połączenia

  • podać ciasteczka, deser, herbatę, kawę, piwo, potrawę, przekąski, sos, wino, zupę; kolację, obiad, śniadanie
  • podać coś na kolację, na obiad, na śniadanie

Cytaty

Kiedy Groszkowa podała deser (kawę, budyń w salaterce i drożdżowe ciasto z kruszonką), mówili już głośniej i śmiech słychać było w ogrodzie.

źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1988

Wyjęte z muszli ostrygi można lekko podpiec na ruszcie, obgotować albo podsmażyć i podać z sosem lub usmażyć w cieście.

źródło: NKJP: Magdalena Walisiak: Specjały, Kuchnia, 1998, nr 2

Można szefowi kuchni wybaczyć twardawą dziczyznę […], zaś somelierowi, że czerwone wino podał za zimne, niedotlenione.

źródło: NKJP: Piotr Bikont: Jadłem w dobrym towarzystwie, Gazeta Wyborcza, 1997-04-18

Zastanawiał się właśnie, co steward poda dziś na śniadanie, gdy ktoś zdecydowanie zastukał do drzwi.

źródło: NKJP: Hugh McCream: Do trzech razy stuka, Lokalna, 2002-03-21

Tego dnia podano nam obiad nie w hallu, ale w wielkiej sali jadalnej, a gospodarz częstował wszystkich gości winem z własnych winnic.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Podróże do Włoch, 1977

Składnia

bez ograniczeń + podać +
(KOMU) + CO

6. piłkę

Definicja

skierować piłkę albo krążek do innego zawodnika w czasie gry

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odegrać, strzelić, zagrać

Połączenia

  • podać bramkarzowi, broniącemu, napastnikowi, rywalowi
  • podać krążek, piłkę
  • podać głową, piętą
  • podać do bramkarza, do innego zawodnika, do kolegi, do napastnika; do tyłu, do przodu
  • podać na któryś metr, na pole karne, na środek boiska
  • podać pod nogi; pod kosz
  • podać w tempo
  • podać ze środka boiska
  • dokładnie, właściwie, źle podać

Cytaty

Przeprowadził indywidualną akcję i będąc w narożniku pola bramkowego, zamiast zdecydować się na silny strzał, podał piłkę bramkarzowi gości.

źródło: NKJP: Paweł Stankiewicz: Krupski bohaterem, Dziennik Bałtycki, 2005-10-24

Usiłował piętą podać piłkę do kolegi, futbolówka odbiła się jednak od obrońcy i wróciła do napastnika

źródło: NKJP: Nie dotrwał, Dziennik Polski, 2002-08-16

[...] były sytuacje, kiedy można było podać nam, środkowym, pod kosz, ale moi koledzy wybierali inne rozwiązania.

źródło: NKJP: Dominika Wielowieyska: Po porażce z Węgrami w eliminacjach ME, Gazeta Wyborcza, 1997-11-28

Składnia

bez ograniczeń + podać +
CO + (CZYM) + (do KOGO)
bez ograniczeń + podać +
CO + (CZYM) + (KOMU)
bez ograniczeń + podać +
KOMU + (GDZIE)

7. do sądu

Definicja

zgłosić określonej instytucji, związanej z wymiarem sprawiedliwości, aby zajęła się daną osobą lub sprawą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa sąd

Połączenia

  • podać do prokuratury, do sądu; na kolegium, na policję

Cytaty

Co ciekawe, nawet gdyby byli pracownicy [...] chcieli podać niesumiennego pracodawcę do sądu, nie mają takiej możliwości. Do tego potrzebny jest adres pozwanego, a tego nikt nie zna.

źródło: NKJP: Maciej Kołodziejczyk: Zarżnięci PIT-em, Trybuna Śląska, 2003-03-05

Wójt Chełmca podał na kolegium rolnika zamieszkałego w stolicy gminy za celowe uszkodzenie wału przeciwpowodziowego co skutkowało zalaniem posesji sąsiada.

źródło: NKJP: Powodziowe odpryski, Gazeta Krakowska, 2001-11-16

- Dostaliśmy wykrętną odpowiedź - stwierdza Wojciech Kaczmarek, adwokat poszkodowanej pacjentki. - Poczekamy jeszcze z tydzień i jeśli moja klientka się zdecyduje, to podamy sprawę do komornika. Niech zablokuje np. konto Urzędu Wojewódzkiego.

źródło: NKJP: Dziennik Bałtycki, 2000-06-28

Składnia

bez ograniczeń + podać +
KOGO/CO + do CZEGO | na CO

Frazeologizmy

ktoś ma podane na tacy coś
ktoś ma podane na talerzu coś
ktoś nie poda ręki komuś
ktoś podał coś na tacy komuś
ktoś podał coś na talerzu komuś
ktoś podał do druku coś
ktoś podał do raportu kogoś
ktoś podał do stołu
ktoś podał do wiadomości
ktoś podał do wiadomości publicznej
ktoś podał ogień komuś
ktoś podał ognia komuś
ktoś podał płaszcz komuś
ktoś podał pomocną dłoń komuś
ktoś podał pomocną rękę komuś
ktoś podał ramię komuś
ktoś podał rękę komuś
ktoś podał dłoń komuś
ktoś podał sobie ręce
ktoś podał tyły
ktoś podał w wątpliwość coś
ktoś podlał coś jakimś sosem
ktoś podał coś w jakimś sosie
Data ostatniej modyfikacji: 11.01.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj