UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pogardzać

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pogardzam	pogardzamy
2 os.	pogardzasz	pogardzacie
3 os.	pogardza	pogardzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pogardzałem +(e)m pogardzał	pogardzałam +(e)m pogardzała	pogardzałom +(e)m pogardzało	pogardzaliśmy +(e)śmy pogardzali	pogardzałyśmy +(e)śmy pogardzały
2 os.	pogardzałeś +(e)ś pogardzał	pogardzałaś +(e)ś pogardzała	pogardzałoś +(e)ś pogardzało	pogardzaliście +(e)ście pogardzali	pogardzałyście +(e)ście pogardzały
3 os.	pogardzał	pogardzała	pogardzało	pogardzali	pogardzały

bezosobnik: pogardzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pogardzał będę pogardzać	będę pogardzała będę pogardzać	będę pogardzało będę pogardzać	będziemy pogardzali będziemy pogardzać	będziemy pogardzały będziemy pogardzać
2 os.	będziesz pogardzał będziesz pogardzać	będziesz pogardzała będziesz pogardzać	będziesz pogardzało będziesz pogardzać	będziecie pogardzali będziecie pogardzać	będziecie pogardzały będziecie pogardzać
3 os.	będzie pogardzał będzie pogardzać	będzie pogardzała będzie pogardzać	będzie pogardzało będzie pogardzać	będą pogardzali będą pogardzać	będą pogardzały będą pogardzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pogardzajmy
2 os.	pogardzaj	pogardzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pogardzałbym bym pogardzał	pogardzałabym bym pogardzała	pogardzałobym bym pogardzało	pogardzalibyśmy byśmy pogardzali	pogardzałybyśmy byśmy pogardzały
2 os.	pogardzałbyś byś pogardzał	pogardzałabyś byś pogardzała	pogardzałobyś byś pogardzało	pogardzalibyście byście pogardzali	pogardzałybyście byście pogardzały
3 os.	pogardzałby by pogardzał	pogardzałaby by pogardzała	pogardzałoby by pogardzało	pogardzaliby by pogardzali	pogardzałyby by pogardzały

bezosobnik: pogardzano by

bezokolicznik: pogardzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: pogardzając

gerundium: pogardzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pogardzanie	pogardzania
D.	pogardzania	pogardzań
C.	pogardzaniu	pogardzaniom
B.	pogardzanie	pogardzania
N.	pogardzaniem	pogardzaniami
Ms.	pogardzaniu	pogardzaniach
W.	pogardzanie	pogardzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: pogardzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pogardzający	pogardzający	pogardzający	pogardzające	pogardzająca
D.	pogardzającego	pogardzającego	pogardzającego	pogardzającego	pogardzającej
C.	pogardzającemu	pogardzającemu	pogardzającemu	pogardzającemu	pogardzającej
B.	pogardzającego	pogardzającego	pogardzający	pogardzające	pogardzającą
N.	pogardzającym	pogardzającym	pogardzającym	pogardzającym	pogardzającą
Ms.	pogardzającym	pogardzającym	pogardzającym	pogardzającym	pogardzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pogardzający	pogardzający	pogardzające	pogardzające
D.	pogardzających	pogardzających	pogardzających	pogardzających
C.	pogardzającym	pogardzającym	pogardzającym	pogardzającym
B.	pogardzających	pogardzających	pogardzających	pogardzające
N.	pogardzającymi	pogardzającymi	pogardzającymi	pogardzającymi
Ms.	pogardzających	pogardzających	pogardzających	pogardzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: pogardzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pogardzany	pogardzany	pogardzany	pogardzane	pogardzana
D.	pogardzanego	pogardzanego	pogardzanego	pogardzanego	pogardzanej
C.	pogardzanemu	pogardzanemu	pogardzanemu	pogardzanemu	pogardzanej
B.	pogardzanego	pogardzanego	pogardzany	pogardzane	pogardzaną
N.	pogardzanym	pogardzanym	pogardzanym	pogardzanym	pogardzaną
Ms.	pogardzanym	pogardzanym	pogardzanym	pogardzanym	pogardzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pogardzani	pogardzani	pogardzane	pogardzane
D.	pogardzanych	pogardzanych	pogardzanych	pogardzanych
C.	pogardzanym	pogardzanym	pogardzanym	pogardzanym
B.	pogardzanych	pogardzanych	pogardzanych	pogardzane
N.	pogardzanymi	pogardzanymi	pogardzanymi	pogardzanymi
Ms.	pogardzanych	pogardzanych	pogardzanych	pogardzanych

odpowiednik aspektowy: pogardzić

Pochodzenie

Zob. gardzić

1. człowiekiem

Definicja

traktować kogoś lub coś z pogardą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	gardzić
	antonimy:	cenić

Połączenia

pogardzać sobą; kobietami, ludźmi, mężczyznami, narodem, tłumem; komunistami; światem
pogardzany przez intelektualistów, przez szlachtę; przez Niemców, przez Polaków, przez Żydów
otwarcie pogardzać

Cytaty

	Wie pan, ja właściwie pogardzam mężczyznami, przede wszystkim za ich próżność. Można im wmawiać najbardziej fantastyczne zalety, uwierzą we wszystko. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Hiszpańskie oczy, 1990
	Karola odstręczało kalectwo; nie mógł się zmusić do współżycia. Nie umiał żyć ze mną i nie potrafił odejść. Pogardzał sobą. Cierpiał. źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006
	W cichości ducha pogardzał tymi, którym się nie wiodło, w niepowodzeniu widział tylko oznakę słabości. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Serpente w raju, 2001
	Prawdę mówiąc, nie był ciekaw Francji, w gruncie rzeczy pogardzał wszystkim, co nie było pruskie, nawet w stosunku do Bawarczyków odczuwał coś na kształt pogardy pomieszanej z nieufnością. źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967
	Niższe warstwy społeczne konsekwentnie odsuwane były od udziału w wojnach albo zlecano im wyłącznie zadania pomocnicze. Ich członkowie, chociaż użyteczni, byli pogardzani przez zawodowych wojowników. źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze Chrystusa, 2007

Składnia

pogardzać

KIM/CZYM + (za CO)

2. dobrami materialnymi

Definicja

uznawać coś za mało istotne i rezygnować z korzystania z tego lub doświadczania tego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	gardzić
	antonimy:	cenić

Połączenia

pogardzać rozkoszami, uciechami życia; ciałem;

Cytaty

W epoce renesansu do stołu zasiadali [...] także ludzie uczeni, dla których mądre dysputy [...] stanowiły istotny cel i sens spotkania, co oczywiście nie znaczy, że pogardzali rozkoszami dobrej kuchni, śpiewem i muzyką czy wesołością i zabawą.

źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994

W polskiej encyklopedii uniwersalnej pod hasłem: Diogenes przytoczono następującą opowieść o tym, który tak dalece pogardzał obrami
tego świata, iż mieszkał w beczce i który w południe z latarnią w ręku szukał w Atenach człowieka [...]

źródło: Irena Stasiewicz-Jasiukowa Wiedza filozoficzna narzędziem kształtowania światopoglądu i postaw życiowych polskiej szlachty wieku Oświecenia, Analecta 1/1, 1992

Składnia

pogardzać

CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 30.05.2017