Chronologizacja
XIV w., Bor
Pochodzenie
psł. *mъdъlъ 'słaby, bezsilny, wątły'
1. smak
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki
Połączenia
- mdły barszcz, smak, sos, tort; mdła herbata, kasza, kawa, potrawa; mdłe danie, jedzenie, mięso, nadzienie
Cytaty
Siedzieliśmy przy stole pokrytym ceratą [...] i mieszaliśmy łyżkami w mdłych i mącznych daniach jadłodajnianych [...]. źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabel : opowiadania i reportaże, 2007 |
|
[...] śledź był poniżej standardów - za kwaśny, cebula posiekana w wielkie koła. Barszcz zbyt mdły - lubię w barszczu trochę cytryny i czosnku. źródło: NKJP: Agata Passent: Śledź w Otmuchowie, Ozon, 2005 |
|
Jednak nie tak łatwo zrobić prawdziwie smaczne gołąbki - aby nie pachniały tanim barem, nie porażały beznadziejnością mdłego, ryżowego nadzienia i lekko pomidorowego, pozbawionego smaku, zagęszczonego mąką sosu. źródło: NKJP: None: Gołąbki, Dziennik Polski, 2003-02-22 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
D. | mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłej |
C. | mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłej |
B. | mdłego |
mdłego |
mdły |
mdłe |
mdłą |
N. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłą |
Ms. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłej |
W. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
D. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
C. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
B. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłe |
N. | mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
Ms. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
W. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
2. zapach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii zapachy
Połączenia
- mdły odór, zapach; mdła woń; mdłe opary
Cytaty
Drzwi od umywalni zamykano skwapliwie, gdyż chłodny, przeciąg, wiejący przez uchylone okno z podwórza, roznosił mdłe zapachy pomyj i niedojadków [...]. źródło: NKJP: Henryk Worcell: Zaklęte rewiry, 1989 |
|
Pochylając się nad Garbatym, czułem mdły odór potu, a w ramionach, kiedy go podtrzymywałem, kruchość wychudłego ciała. źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
D. | mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłej |
C. | mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłej |
B. | mdłego |
mdłego |
mdły |
mdłe |
mdłą |
N. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłą |
Ms. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłej |
W. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
D. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
C. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
B. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłe |
N. | mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
Ms. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
W. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
3. blask
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
synonimy: | blady |
Połączenia
- mdły blask, księżyc; mdłe oświetlenie, słońce, światełko, światło
Cytaty
Idę i widzę stary dom, małe okienko, z którego sączyło się mdłe światełko. źródło: NKJP: Jerzy Cebula: Wieczny wędrowiec, Dziennik Polski, 2008-07-26 |
|
Śliczna niedziela. Bulwary lśnią w mdłym, zimowym słońcu. źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem : (Francja 1940-1944), 1957 |
|
Ceglane ściany, mdłe oświetlenie i stroje zasiadających w kręgu sprawiają wrażenie, że przenieśli się w czasie. I znajdują się w jednej z komnat średniowiecznego zamku. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
D. | mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłej |
C. | mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłej |
B. | mdłego |
mdłego |
mdły |
mdłe |
mdłą |
N. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłą |
Ms. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłej |
W. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
D. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
C. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
B. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłe |
N. | mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
Ms. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
W. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
4. kolor
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
synonimy: | blady |
Połączenia
- mdły kolor, niebieski, różowy; mdła barwa
Cytaty
We wnęce ma kuchenkę na butlę, zlew podparty na krzyżaku z desek i pomalowaną na obrzydliwie mdły niebieski kolor półkę, gdzie trzyma w słoikach herbatę i kawę. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005 |
|
W okresie letnim kaczor zmienia częściowo upierzenie, ma wtedy grzbiet, szyję i pierś szarobrunatną. Takie właśnie upierzenie ma samica przez cały rok, z tym jednak, że jej barwy są bardziej mdłe, podczas gdy u kaczora są ostre i wyraźne. źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1996 |
|
Wszystkie kobiety malują. Jeśli nie rysunek pastelą i nie mdłe akwarelki stanowią pole ich działalności artystycznej, oddają się sztuce dekoracyjnej. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
D. | mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłej |
C. | mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłej |
B. | mdłego |
mdłego |
mdły |
mdłe |
mdłą |
N. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłą |
Ms. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłej |
W. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
D. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
C. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
B. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłe |
N. | mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
Ms. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
W. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
5. uśmiech
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | blady |
Połączenia
- mdły cień, uśmiech; mdła zjawa senna; mdłe sądy, zapewnienia
Cytaty
Life is sexy! – Jerzy dokonał epokowego odkrycia i z radości mrugnął do przechodzącego kelnera. Tamten z zawodową wprawą odesłał mu mdły uśmiech. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003 |
|
W świecie zdominowanym przez tzw. polityczną poprawność, w świecie mdłych sądów ten wywiad-rzeka, płynący pod prąd narodowych złudzeń i mitów, ma walor szczególny. źródło: NKJP: None: Kulturałki: Lem pod prąd, Dziennik Polski, 2002-08-31 |
|
Czy z tych punktów, które wymieniliście w uzasadnieniu, zmieniło się coś i czy wierzycie w mdłe zapewnienia, że się zmieni, jeśli pan minister [...] zostanie? źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.01.2000 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
D. | mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłej |
C. | mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłej |
B. | mdłego |
mdłego |
mdły |
mdłe |
mdłą |
N. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłą |
Ms. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłej |
W. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
D. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
C. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
B. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłe |
N. | mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
Ms. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
W. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
6. komplement
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- mdły polityk; komplement, monolog, reportaż, sposób pisania; film; ton; związek; mdła dziewczyna, postać; kampania, konwersacja, rozmowa; fabuła, komedia, liryka, muzyka; mdłe aktorstwo; życie
- mdły i monotonny, mdły i nudny
Cytaty
[...] w czasach, gdy Polacy oglądają prawie tylko mdłe komedie pseudoromantyczne, pochylenie się nad tematem niepokojącym, czy wręcz bolesnym, powinno zwrócić uwagę widzów stawiających w filmie na refleksję. źródło: NKJP: Do kina marsz: Wrzesień 2009, Esensja, 2009-09-08 |
|
Kiedy człowiek czyta raporty socjologów o kondycji moralnej młodzieży [...], może zwątpić w adekwatność liberalnych metod wychowawczych. Szkoła jest zbyt mdła w świecie permanentnej stymulacji. źródło: NKJP: Ewa Winnicka: Szczerze ucząc, Polityka, 2007-09-01 |
|
Marusia mdła była strasznie, to nie ulega wątpliwości. Nie zmienia to jednak faktu, że podczas dziecięcych zabaw jakoś tak każda panna chciała być Marusią. [...] I chyba taki obraz kobiety przez lata uważany był za ideał [...]. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
D. | mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłej |
C. | mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłej |
B. | mdłego |
mdłego |
mdły |
mdłe |
mdłą |
N. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłą |
Ms. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłej |
W. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
D. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
C. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
B. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłe |
N. | mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
Ms. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
W. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
7. młodzieniec
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu
Połączenia
- mdły młodzieniec; mdła dziewczyna; łodyga; mdłe ciało; mdłe dziewczątka; nogi
Cytaty
Przy zawalonym papierami biurku pracował Stanisław do końca mimo nasilających się trudności z chodzeniem i w ogóle ze zdrowiem. Był po skomplikowanej operacji stawu biodrowego. Umysł pracował żwawo do końca, potężny duch panował w zupełności nad mdłym ciałem. źródło: NKJP: Andrzej Łojan: Stanisław Jędrzejek zagłębiowski pasjonat, Dziennik Zachodni, 2001-04-12 |
|
[...] z gołego prawie kopczyska wyschłe grudki gliny staczały się w wykrot czy rów, zarzucony poszytymi grubo perzem nadgniłymi gałęziami świerka; ode dna przebijały się przez grube pokłady choiny mdłe łodygi pokrzyw. źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
D. | mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłego |
mdłej |
C. | mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłemu |
mdłej |
B. | mdłego |
mdłego |
mdły |
mdłe |
mdłą |
N. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłą |
Ms. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłej |
W. | mdły |
mdły |
mdły |
mdłe |
mdła |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |
D. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
C. | mdłym |
mdłym |
mdłym |
mdłym |
B. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłe |
N. | mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
mdłymi |
Ms. | mdłych |
mdłych |
mdłych |
mdłych |
W. | mdli |
mdli |
mdłe |
mdłe |