UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

tulić

Chronologizacja

XV w., Bor

Pochodzenie

psł. *tuliti 'zwijać, zbliżać, przyciskać coś do czegoś'

Wyraz spłynął się z bliskim fonetycznie i znaczeniowo czasownikiem tolić ‘obejmować rękami, przygarniać ku sobie’ (poświadczony w polszczyźnie XV-XVII w.), który był kontynuantem psł. *toliti 'uspokajać, koić'.

1. dziecko do piersi

Definicja

trzymać kogoś lub coś w objęciach i przyciskać czule do siebie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

matka, ojciec tuli
tulić dziecko, niemowlę, ukochaną; lalkę, misia, notatnik, pamiętnik, tomik wierszy
tulić do piersi, do siebie, do serca
tulić w objęciach, w ramionach
tulić i całować, tulić i kołysać

Cytaty

	Na zdjęciu młoda jasnowłosa kobieta tuliła w ramionach bajkowo śliczną malutką dziewczynkę o brązowych włosach. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003
	Nela stała przy oknie, tuliła w ramionach małego kotka. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998
	Całowała go, tuliła jego głowę do swych nagich piersi. źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002
	Całymi dniami pilnowała Eggi - zabawiała ją [...], karmiła, zrobiła jej nawet kukiełkę ze słomy, którą dziewczyna tuliła i ściskała niczym żywą przyjaciółkę. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tulę	tulimy
2 os.	tulisz	tulicie
3 os.	tuli	tulą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tuliłem +(e)m tulił	tuliłam +(e)m tuliła	tuliłom +(e)m tuliło	tuliliśmy +(e)śmy tulili	tuliłyśmy +(e)śmy tuliły
2 os.	tuliłeś +(e)ś tulił	tuliłaś +(e)ś tuliła	tuliłoś +(e)ś tuliło	tuliliście +(e)ście tulili	tuliłyście +(e)ście tuliły
3 os.	tulił	tuliła	tuliło	tulili	tuliły

bezosobnik: tulono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tulił będę tulić	będę tuliła będę tulić	będę tuliło będę tulić	będziemy tulili będziemy tulić	będziemy tuliły będziemy tulić
2 os.	będziesz tulił będziesz tulić	będziesz tuliła będziesz tulić	będziesz tuliło będziesz tulić	będziecie tulili będziecie tulić	będziecie tuliły będziecie tulić
3 os.	będzie tulił będzie tulić	będzie tuliła będzie tulić	będzie tuliło będzie tulić	będą tulili będą tulić	będą tuliły będą tulić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tulmy
2 os.	tul	tulcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tuliłbym bym tulił	tuliłabym bym tuliła	tuliłobym bym tuliło	tulilibyśmy byśmy tulili	tuliłybyśmy byśmy tuliły
2 os.	tuliłbyś byś tulił	tuliłabyś byś tuliła	tuliłobyś byś tuliło	tulilibyście byście tulili	tuliłybyście byście tuliły
3 os.	tuliłby by tulił	tuliłaby by tuliła	tuliłoby by tuliło	tuliliby by tulili	tuliłyby by tuliły

bezosobnik: tulono by

bezokolicznik: tulić

imiesłów przysłówkowy współczesny: tuląc

gerundium: tulenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tulenie	tulenia
D.	tulenia	tuleń
C.	tuleniu	tuleniom
B.	tulenie	tulenia
N.	tuleniem	tuleniami
Ms.	tuleniu	tuleniach
W.	tulenie	tulenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: tulący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tulący	tulący	tulący	tulące	tuląca
D.	tulącego	tulącego	tulącego	tulącego	tulącej
C.	tulącemu	tulącemu	tulącemu	tulącemu	tulącej
B.	tulącego	tulącego	tulący	tulące	tulącą
N.	tulącym	tulącym	tulącym	tulącym	tulącą
Ms.	tulącym	tulącym	tulącym	tulącym	tulącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tulący	tulący	tulące	tulące
D.	tulących	tulących	tulących	tulących
C.	tulącym	tulącym	tulącym	tulącym
B.	tulących	tulących	tulących	tulące
N.	tulącymi	tulącymi	tulącymi	tulącymi
Ms.	tulących	tulących	tulących	tulących

imiesłów przymiotnikowy bierny: tulony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tulony	tulony	tulony	tulone	tulona
D.	tulonego	tulonego	tulonego	tulonego	tulonej
C.	tulonemu	tulonemu	tulonemu	tulonemu	tulonej
B.	tulonego	tulonego	tulony	tulone	tuloną
N.	tulonym	tulonym	tulonym	tulonym	tuloną
Ms.	tulonym	tulonym	tulonym	tulonym	tulonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tuleni	tuleni	tulone	tulone
D.	tulonych	tulonych	tulonych	tulonych
C.	tulonym	tulonym	tulonym	tulonym
B.	tulonych	tulonych	tulonych	tulone
N.	tulonymi	tulonymi	tulonymi	tulonymi
Ms.	tulonych	tulonych	tulonych	tulonych

odpowiednik aspektowy: przytulić

Składnia

Rz_osobowy

tulić

KOGO/CO + (do CZEGO)

2. policzek do poduszki

Definicja

przyciskać część ciała do jakiejś rzeczy lub czyjejś części ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

tulić głowę, policzek, ręce, twarz
tulić do poduszki, do czyjegoś policzka

Cytaty

Uciekałem pod stodołę, gdzie tuliłem twarz do desek i wybuchałem szczerym dziecinnym płaczem.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Nagi sad, 1997

Przyciskając się do zieleni nagrobków, nabożnie tulą głowy do marmurowych płyt.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1977

Kilkuletni chłopiec wskoczył Jankowi na ramiona. [...] szczerzył szczerbate ząbki, pełen radości. Rumiane policzki tulił do głowy kuzyna.

źródło: NKJP: Ariadna Lewańska: Sonata dla Natalii, 1965

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tulę	tulimy
2 os.	tulisz	tulicie
3 os.	tuli	tulą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tuliłem +(e)m tulił	tuliłam +(e)m tuliła	tuliłom +(e)m tuliło	tuliliśmy +(e)śmy tulili	tuliłyśmy +(e)śmy tuliły
2 os.	tuliłeś +(e)ś tulił	tuliłaś +(e)ś tuliła	tuliłoś +(e)ś tuliło	tuliliście +(e)ście tulili	tuliłyście +(e)ście tuliły
3 os.	tulił	tuliła	tuliło	tulili	tuliły

bezosobnik: tulono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tulił będę tulić	będę tuliła będę tulić	będę tuliło będę tulić	będziemy tulili będziemy tulić	będziemy tuliły będziemy tulić
2 os.	będziesz tulił będziesz tulić	będziesz tuliła będziesz tulić	będziesz tuliło będziesz tulić	będziecie tulili będziecie tulić	będziecie tuliły będziecie tulić
3 os.	będzie tulił będzie tulić	będzie tuliła będzie tulić	będzie tuliło będzie tulić	będą tulili będą tulić	będą tuliły będą tulić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tulmy
2 os.	tul	tulcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tuliłbym bym tulił	tuliłabym bym tuliła	tuliłobym bym tuliło	tulilibyśmy byśmy tulili	tuliłybyśmy byśmy tuliły
2 os.	tuliłbyś byś tulił	tuliłabyś byś tuliła	tuliłobyś byś tuliło	tulilibyście byście tulili	tuliłybyście byście tuliły
3 os.	tuliłby by tulił	tuliłaby by tuliła	tuliłoby by tuliło	tuliliby by tulili	tuliłyby by tuliły

bezosobnik: tulono by

bezokolicznik: tulić

imiesłów przysłówkowy współczesny: tuląc

gerundium: tulenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tulenie	tulenia
D.	tulenia	tuleń
C.	tuleniu	tuleniom
B.	tulenie	tulenia
N.	tuleniem	tuleniami
Ms.	tuleniu	tuleniach
W.	tulenie	tulenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: tulący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tulący	tulący	tulący	tulące	tuląca
D.	tulącego	tulącego	tulącego	tulącego	tulącej
C.	tulącemu	tulącemu	tulącemu	tulącemu	tulącej
B.	tulącego	tulącego	tulący	tulące	tulącą
N.	tulącym	tulącym	tulącym	tulącym	tulącą
Ms.	tulącym	tulącym	tulącym	tulącym	tulącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tulący	tulący	tulące	tulące
D.	tulących	tulących	tulących	tulących
C.	tulącym	tulącym	tulącym	tulącym
B.	tulących	tulących	tulących	tulące
N.	tulącymi	tulącymi	tulącymi	tulącymi
Ms.	tulących	tulących	tulących	tulących

imiesłów przymiotnikowy bierny: tulony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tulony	tulony	tulony	tulone	tulona
D.	tulonego	tulonego	tulonego	tulonego	tulonej
C.	tulonemu	tulonemu	tulonemu	tulonemu	tulonej
B.	tulonego	tulonego	tulony	tulone	tuloną
N.	tulonym	tulonym	tulonym	tulonym	tuloną
Ms.	tulonym	tulonym	tulonym	tulonym	tulonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tuleni	tuleni	tulone	tulone
D.	tulonych	tulonych	tulonych	tulonych
C.	tulonym	tulonym	tulonym	tulonym
B.	tulonych	tulonych	tulonych	tulone
N.	tulonymi	tulonymi	tulonymi	tulonymi
Ms.	tulonych	tulonych	tulonych	tulonych

odpowiednik aspektowy: przytulić

Składnia

Rz_osobowy

tulić

CO + do CZEGO

3. głowę w ramionach

Definicja

zbliżać jakąś część ciała do innej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

tulić kolana, skrzydła, uszy
tulić głowę w ramionach

Cytaty

	Chodzisz milczący, że aż żal... Czasem nawet głowę tulisz jak ojciec... źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1973
	[...] nie odważył się spojrzeć wprost na wyściełane słomą leże, ale kątem oka dostrzegł, jak poczwara tuli skrzydła i wycofuje się w kąt. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005
	Z napuszonym ogonem i zjeżonym na grzbiecie futrem, tuląc uszy [...], mógł przez cały dzień, a może dwa lub trzy dni, kręcić się po okolicy i czatować. źródło: NKJP: Feliks W. Kres: Grombelardzka legenda, tom I, Esensja, 2009-08-21
	Ale zgadzam się, zgadzam się z tobą kochanie. Jesteśmy już przecież rodziną. [...] kiwam głową, tuląc do siebie kolana. źródło: NKJP: Bogusława Jędrasik: Gorączka - opowiadania wyuzdane, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tulę	tulimy
2 os.	tulisz	tulicie
3 os.	tuli	tulą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tuliłem +(e)m tulił	tuliłam +(e)m tuliła	tuliłom +(e)m tuliło	tuliliśmy +(e)śmy tulili	tuliłyśmy +(e)śmy tuliły
2 os.	tuliłeś +(e)ś tulił	tuliłaś +(e)ś tuliła	tuliłoś +(e)ś tuliło	tuliliście +(e)ście tulili	tuliłyście +(e)ście tuliły
3 os.	tulił	tuliła	tuliło	tulili	tuliły

bezosobnik: tulono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tulił będę tulić	będę tuliła będę tulić	będę tuliło będę tulić	będziemy tulili będziemy tulić	będziemy tuliły będziemy tulić
2 os.	będziesz tulił będziesz tulić	będziesz tuliła będziesz tulić	będziesz tuliło będziesz tulić	będziecie tulili będziecie tulić	będziecie tuliły będziecie tulić
3 os.	będzie tulił będzie tulić	będzie tuliła będzie tulić	będzie tuliło będzie tulić	będą tulili będą tulić	będą tuliły będą tulić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tulmy
2 os.	tul	tulcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tuliłbym bym tulił	tuliłabym bym tuliła	tuliłobym bym tuliło	tulilibyśmy byśmy tulili	tuliłybyśmy byśmy tuliły
2 os.	tuliłbyś byś tulił	tuliłabyś byś tuliła	tuliłobyś byś tuliło	tulilibyście byście tulili	tuliłybyście byście tuliły
3 os.	tuliłby by tulił	tuliłaby by tuliła	tuliłoby by tuliło	tuliliby by tulili	tuliłyby by tuliły

bezosobnik: tulono by

bezokolicznik: tulić

imiesłów przysłówkowy współczesny: tuląc

gerundium: tulenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tulenie	tulenia
D.	tulenia	tuleń
C.	tuleniu	tuleniom
B.	tulenie	tulenia
N.	tuleniem	tuleniami
Ms.	tuleniu	tuleniach
W.	tulenie	tulenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: tulący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tulący	tulący	tulący	tulące	tuląca
D.	tulącego	tulącego	tulącego	tulącego	tulącej
C.	tulącemu	tulącemu	tulącemu	tulącemu	tulącej
B.	tulącego	tulącego	tulący	tulące	tulącą
N.	tulącym	tulącym	tulącym	tulącym	tulącą
Ms.	tulącym	tulącym	tulącym	tulącym	tulącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tulący	tulący	tulące	tulące
D.	tulących	tulących	tulących	tulących
C.	tulącym	tulącym	tulącym	tulącym
B.	tulących	tulących	tulących	tulące
N.	tulącymi	tulącymi	tulącymi	tulącymi
Ms.	tulących	tulących	tulących	tulących

imiesłów przymiotnikowy bierny: tulony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tulony	tulony	tulony	tulone	tulona
D.	tulonego	tulonego	tulonego	tulonego	tulonej
C.	tulonemu	tulonemu	tulonemu	tulonemu	tulonej
B.	tulonego	tulonego	tulony	tulone	tuloną
N.	tulonym	tulonym	tulonym	tulonym	tuloną
Ms.	tulonym	tulonym	tulonym	tulonym	tulonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tuleni	tuleni	tulone	tulone
D.	tulonych	tulonych	tulonych	tulonych
C.	tulonym	tulonym	tulonym	tulonym
B.	tulonych	tulonych	tulonych	tulone
N.	tulonymi	tulonymi	tulonymi	tulonymi
Ms.	tulonych	tulonych	tulonych	tulonych

Składnia

Rz_żywotny

tulić

Frazeologizmy

ktoś stula uszy
ktoś tuli uszy
ktoś tuli uszy po sobie

Data ostatniej modyfikacji: 06.06.2014