Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. trzymać
1. człowiek
Definicja
Wymowa
[wytszymały] lub [wyczszymały]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu
Relacje znaczeniowe
synonimy: | odporny | |
sprzeczne: | niewytrzymały |
Połączenia
- wytrzymały na ból, na ciosy
- wytrzymały nerwowo, psychicznie
- silny i wytrzymały
- bardzo, niezwykle wytrzymały
Cytaty
Wiedziały, że młoda kobieta jest silna i wytrzymała, że potrafi biegać przez cały dzień, długimi, miarowymi susami skakać przez śnieg w pogoni za stadem łosi [...]. źródło: NKJP: Sara Maitland: Szczera północ, Magazyn nr 39 dodatek do Gazety Wyborczej, 1996-10-04 |
|
Armia rosyjska posiadała jeden wielki walor, miała żołnierza mężnego i wytrzymałego na trudy. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1994 |
|
Na wytrzymałych, specjalnie trenowanych koniach nie lękających się stada bizonów włóczniami, strzałami z łuków bądź kulami karabinowymi starano się upolować jak najwięcej zwierząt. źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994 |
|
[...] bardzo dobrze pływał Bartek Wojewodzic i ci, którzy trenują w sądeckich klubach. Mają lepszą koordynację ruchową i są wytrzymalsi. źródło: NKJP: Bezkonkurencyjny Polak, Dziennik Polski, 2001-11-21 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wytrzymały |
wytrzymały |
wytrzymały |
wytrzymałe |
wytrzymała |
D. | wytrzymałego |
wytrzymałego |
wytrzymałego |
wytrzymałego |
wytrzymałej |
C. | wytrzymałemu |
wytrzymałemu |
wytrzymałemu |
wytrzymałemu |
wytrzymałej |
B. | wytrzymałego |
wytrzymałego |
wytrzymały |
wytrzymałe |
wytrzymałą |
N. | wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałą |
Ms. | wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałej |
W. | wytrzymały |
wytrzymały |
wytrzymały |
wytrzymałe |
wytrzymała |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wytrzymali |
wytrzymali |
wytrzymałe |
wytrzymałe |
D. | wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałych |
C. | wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
B. | wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałe |
N. | wytrzymałymi |
wytrzymałymi |
wytrzymałymi |
wytrzymałymi |
Ms. | wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałych |
W. | wytrzymali |
wytrzymali |
wytrzymałe |
wytrzymałe |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wytrzymalszy |
wytrzymalszy |
wytrzymalszy |
wytrzymalsze |
wytrzymalsza |
D. | wytrzymalszego |
wytrzymalszego |
wytrzymalszego |
wytrzymalszego |
wytrzymalszej |
C. | wytrzymalszemu |
wytrzymalszemu |
wytrzymalszemu |
wytrzymalszemu |
wytrzymalszej |
B. | wytrzymalszego |
wytrzymalszego |
wytrzymalszy |
wytrzymalsze |
wytrzymalszą |
N. | wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszą |
Ms. | wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wytrzymalsi |
wytrzymalsi |
wytrzymalsze |
wytrzymalsze |
D. | wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
C. | wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
B. | wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalsze |
N. | wytrzymalszymi |
wytrzymalszymi |
wytrzymalszymi |
wytrzymalszymi |
Ms. | wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
Składnia
Rzżywotny | + | wytrzymały | + |
(na CO)
|
szyk: neutralny |
2. przedmiot
Definicja
Wymowa
[wytszymały] lub [wyczszymały]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | mocny, solidny, trwały | |
sprzeczne: | niesolidny, niewytrzymały |
Połączenia
- wytrzymały samochód, telefon; materiał; wytrzymałe auto; drewno, tworzywo; wytrzymałe buty
- wytrzymały na mróz, na niską temperaturę
- wytrzymały mechanicznie
- wytrzymały i elastyczny, wytrzymały i odporny, wytrzymały i ognioodporny; lekki i wytrzymały, szczelny i wytrzymały
- bardzo, niezwykle wytrzymały
Cytaty
Niektórzy producenci [...] oferują także tynki mozaikowe. Jest to materiał wytrzymały, nienasiąkliwy, trwale elastyczny. źródło: NKJP: Trudny wybór, Dziennik Polski, 2001-03-14 |
|
Azalie wielkokwiatowe są raczej wytrzymałe na mróz. Może im zaszkodzić zimy wiatr. źródło: NKJP: (ATA): Modne azalie, Echo Dnia, 2006-06-13 |
|
Statki budowane w Europie, pozornie wytrzymalsze i solidniej zbudowane, szły na dno jak kamień [...]. źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Regaty 2000, Magazyn nr 43 dodatek do Gazety Wyborczej, 1998-10-23/1998-10-24 |
|
Szkło jest materiałem dużo bardziej wytrzymałym i bezpieczniejszym niż tradycyjna pleksa. źródło: NKJP: (e.Ż): Zanim wejdziesz pod prysznic, Nowiny Raciborskie, 2005-08-30 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wytrzymały |
wytrzymały |
wytrzymały |
wytrzymałe |
wytrzymała |
D. | wytrzymałego |
wytrzymałego |
wytrzymałego |
wytrzymałego |
wytrzymałej |
C. | wytrzymałemu |
wytrzymałemu |
wytrzymałemu |
wytrzymałemu |
wytrzymałej |
B. | wytrzymałego |
wytrzymałego |
wytrzymały |
wytrzymałe |
wytrzymałą |
N. | wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałą |
Ms. | wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałej |
W. | wytrzymały |
wytrzymały |
wytrzymały |
wytrzymałe |
wytrzymała |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wytrzymali |
wytrzymali |
wytrzymałe |
wytrzymałe |
D. | wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałych |
C. | wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
wytrzymałym |
B. | wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałe |
N. | wytrzymałymi |
wytrzymałymi |
wytrzymałymi |
wytrzymałymi |
Ms. | wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałych |
wytrzymałych |
W. | wytrzymali |
wytrzymali |
wytrzymałe |
wytrzymałe |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wytrzymalszy |
wytrzymalszy |
wytrzymalszy |
wytrzymalsze |
wytrzymalsza |
D. | wytrzymalszego |
wytrzymalszego |
wytrzymalszego |
wytrzymalszego |
wytrzymalszej |
C. | wytrzymalszemu |
wytrzymalszemu |
wytrzymalszemu |
wytrzymalszemu |
wytrzymalszej |
B. | wytrzymalszego |
wytrzymalszego |
wytrzymalszy |
wytrzymalsze |
wytrzymalszą |
N. | wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszą |
Ms. | wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wytrzymalsi |
wytrzymalsi |
wytrzymalsze |
wytrzymalsze |
D. | wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
C. | wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
wytrzymalszym |
B. | wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalsze |
N. | wytrzymalszymi |
wytrzymalszymi |
wytrzymalszymi |
wytrzymalszymi |
Ms. | wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
wytrzymalszych |
Składnia
Rz nieżywotny | + | wytrzymały | + |
(na CO)
|
szyk: neutralny |