Chronologizacja
Pochodzenie
z st.czes. trápiti 'męczyć, dręczyć, gnębić'
O rodzimym kontynuancie psł. *torpiti 'zadawać ból, cierpienie, męczyć, dręczyć' w polszczyźnie zob. stropić .
1. myśl
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | turbować |
Połączenia
- dylemat, myśl, zdarzenie, zmartwienie trapi; problemy trapią kogoś
Cytaty
Duda-Gracz ma swoje obsesje i lęki, trapi go nieraz myśl, że się powtarza, że sam sobie spętał dłonie powracającymi nastrojami, że maluje ciągle to samo. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego,1995 |
|
Ksiądz odmienił się wyraźnie. Nie był już [...] tak pewny siebie jak przedtem. Coś trapiło go najwidoczniej. Bawił się łyżeczką, nad czymś się zastanawiając. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979 |
|
Od początku Genowefę gryzło sumienie. [...] Trapiło ją, że odbiera męża kobiecie. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006 |
|
Przez całe moje życie trapiło mnie to, że nie mogłem mówić prawdy o ojcu. źródło: NKJP: Katyń podczas II wojny (1 cz.), Co Tydzień Jaworzno, 2003-04-02 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
trapię |
trapimy |
|||
2 os. |
trapisz |
trapicie |
|||
3 os. |
trapi |
trapią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
trapiłem +(e)m trapił |
trapiłam +(e)m trapiła |
trapiłom +(e)m trapiło |
trapiliśmy +(e)śmy trapili |
trapiłyśmy +(e)śmy trapiły |
2 os. |
trapiłeś +(e)ś trapił |
trapiłaś +(e)ś trapiła |
trapiłoś +(e)ś trapiło |
trapiliście +(e)ście trapili |
trapiłyście +(e)ście trapiły |
3 os. |
trapił |
trapiła |
trapiło |
trapili |
trapiły |
bezosobnik: trapiono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę trapił będę trapić |
będę trapiła będę trapić |
będę trapiło będę trapić |
będziemy trapili będziemy trapić |
będziemy trapiły będziemy trapić |
2 os. |
będziesz trapił będziesz trapić |
będziesz trapiła będziesz trapić |
będziesz trapiło będziesz trapić |
będziecie trapili będziecie trapić |
będziecie trapiły będziecie trapić |
3 os. |
będzie trapił będzie trapić |
będzie trapiła będzie trapić |
będzie trapiło będzie trapić |
będą trapili będą trapić |
będą trapiły będą trapić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
trapmy |
|
2 os. |
trap |
trapcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
trapiłbym bym trapił |
trapiłabym bym trapiła |
trapiłobym bym trapiło |
trapilibyśmy byśmy trapili |
trapiłybyśmy byśmy trapiły |
2 os. |
trapiłbyś byś trapił |
trapiłabyś byś trapiła |
trapiłobyś byś trapiło |
trapilibyście byście trapili |
trapiłybyście byście trapiły |
3 os. |
trapiłby by trapił |
trapiłaby by trapiła |
trapiłoby by trapiło |
trapiliby by trapili |
trapiłyby by trapiły |
bezosobnik: trapiono by
bezokolicznik: trapić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
trapiąc
gerundium: trapienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | trapienie |
trapienia |
D. | trapienia |
trapień |
C. | trapieniu |
trapieniom |
B. | trapienie |
trapienia |
N. | trapieniem |
trapieniami |
Ms. | trapieniu |
trapieniach |
W. | trapienie |
trapienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: trapiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | trapiący |
trapiący |
trapiący |
trapiące |
trapiąca |
D. | trapiącego |
trapiącego |
trapiącego |
trapiącego |
trapiącej |
C. | trapiącemu |
trapiącemu |
trapiącemu |
trapiącemu |
trapiącej |
B. | trapiącego |
trapiącego |
trapiący |
trapiące |
trapiącą |
N. | trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
trapiącą |
Ms. | trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
trapiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | trapiący |
trapiący |
trapiące |
trapiące |
D. | trapiących |
trapiących |
trapiących |
trapiących |
C. | trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
B. | trapiących |
trapiących |
trapiących |
trapiące |
N. | trapiącymi |
trapiącymi |
trapiącymi |
trapiącymi |
Ms. | trapiących |
trapiących |
trapiących |
trapiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: trapiony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | trapiony |
trapiony |
trapiony |
trapione |
trapiona |
D. | trapionego |
trapionego |
trapionego |
trapionego |
trapionej |
C. | trapionemu |
trapionemu |
trapionemu |
trapionemu |
trapionej |
B. | trapionego |
trapionego |
trapiony |
trapione |
trapioną |
N. | trapionym |
trapionym |
trapionym |
trapionym |
trapioną |
Ms. | trapionym |
trapionym |
trapionym |
trapionym |
trapionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | trapieni |
trapieni |
trapione |
trapione |
D. | trapionych |
trapionych |
trapionych |
trapionych |
C. | trapionym |
trapionym |
trapionym |
trapionym |
B. | trapionych |
trapionych |
trapionych |
trapione |
N. | trapionymi |
trapionymi |
trapionymi |
trapionymi |
Ms. | trapionych |
trapionych |
trapionych |
trapionych |
odpowiednik aspektowy: strapić
Składnia
Rznieżywotny | + | trapić | + |
KOGO
|
(to), że ZDANIE | + | trapić | + |
KOGO
|
2. choroba
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
synonimy: | nękać |
Połączenia
- kryzys trapi; choroby, klęski, kontuzje trapią
- trapić ludzkość, kraj, zawodnika
Cytaty
Wokół stołu kręcili się pachołkowie księcia, czujni, by ich pani nie zabrakło niczego. Pomimo ostatnio trapiącego gród kryzysu stoły były suto zastawione. źródło: NKJP: Michał Krzywicki: Plagi tej ziemi, Esensja, 2008 |
|
W latach czterdziestych XIX w. mieszkańców Górnego Śląska trapiły głód i liczne epidemie, na skutek czego liczba ludności Mikołowa zmniejszyła się o 1/3. źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997 |
|
Opuszczony dom [...], bohaterowie trapieni przez nadnaturalne moce, brak drogi ucieczki – „Martwe ptaki” to nie pierwszy film tego typu, ale jednocześnie jeden z niewielu, które rzeczywiście mają klimat. źródło: NKJP: Jarosław Loretz: Obyś nie skończył na polu kukurydzy, Esensja, 2009 |
|
O genetycznych czynnikach wpływających na powstawanie choroby [...] mówi się i w przypadku raka [...], i przy chorobie Alzheimera, i przy wielu, wielu innych przypadłościach trapiących ludzkość. źródło: NKJP: Marcin Z. Broda: Szanse czy przekleństwo?, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2000-07-12, |
|
David Topolski dopiero powraca do formy po kontuzjach trapiących go od jesieni. źródło: Maciej Lehmann, Marcin Gościniak, Marcin Smytry, Wojciech Miller, Kolejarz, Gazeta Poznańska, 2006-03-28 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
trapię |
trapimy |
|||
2 os. |
trapisz |
trapicie |
|||
3 os. |
trapi |
trapią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
trapiłem +(e)m trapił |
trapiłam +(e)m trapiła |
trapiłom +(e)m trapiło |
trapiliśmy +(e)śmy trapili |
trapiłyśmy +(e)śmy trapiły |
2 os. |
trapiłeś +(e)ś trapił |
trapiłaś +(e)ś trapiła |
trapiłoś +(e)ś trapiło |
trapiliście +(e)ście trapili |
trapiłyście +(e)ście trapiły |
3 os. |
trapił |
trapiła |
trapiło |
trapili |
trapiły |
bezosobnik: trapiono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę trapił będę trapić |
będę trapiła będę trapić |
będę trapiło będę trapić |
będziemy trapili będziemy trapić |
będziemy trapiły będziemy trapić |
2 os. |
będziesz trapił będziesz trapić |
będziesz trapiła będziesz trapić |
będziesz trapiło będziesz trapić |
będziecie trapili będziecie trapić |
będziecie trapiły będziecie trapić |
3 os. |
będzie trapił będzie trapić |
będzie trapiła będzie trapić |
będzie trapiło będzie trapić |
będą trapili będą trapić |
będą trapiły będą trapić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
trapmy |
|
2 os. |
trap |
trapcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
trapiłbym bym trapił |
trapiłabym bym trapiła |
trapiłobym bym trapiło |
trapilibyśmy byśmy trapili |
trapiłybyśmy byśmy trapiły |
2 os. |
trapiłbyś byś trapił |
trapiłabyś byś trapiła |
trapiłobyś byś trapiło |
trapilibyście byście trapili |
trapiłybyście byście trapiły |
3 os. |
trapiłby by trapił |
trapiłaby by trapiła |
trapiłoby by trapiło |
trapiliby by trapili |
trapiłyby by trapiły |
bezosobnik: trapiono by
bezokolicznik: trapić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
trapiąc
gerundium: trapienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | trapienie |
trapienia |
D. | trapienia |
trapień |
C. | trapieniu |
trapieniom |
B. | trapienie |
trapienia |
N. | trapieniem |
trapieniami |
Ms. | trapieniu |
trapieniach |
W. | trapienie |
trapienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: trapiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | trapiący |
trapiący |
trapiący |
trapiące |
trapiąca |
D. | trapiącego |
trapiącego |
trapiącego |
trapiącego |
trapiącej |
C. | trapiącemu |
trapiącemu |
trapiącemu |
trapiącemu |
trapiącej |
B. | trapiącego |
trapiącego |
trapiący |
trapiące |
trapiącą |
N. | trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
trapiącą |
Ms. | trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
trapiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | trapiący |
trapiący |
trapiące |
trapiące |
D. | trapiących |
trapiących |
trapiących |
trapiących |
C. | trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
trapiącym |
B. | trapiących |
trapiących |
trapiących |
trapiące |
N. | trapiącymi |
trapiącymi |
trapiącymi |
trapiącymi |
Ms. | trapiących |
trapiących |
trapiących |
trapiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: trapiony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | trapiony |
trapiony |
trapiony |
trapione |
trapiona |
D. | trapionego |
trapionego |
trapionego |
trapionego |
trapionej |
C. | trapionemu |
trapionemu |
trapionemu |
trapionemu |
trapionej |
B. | trapionego |
trapionego |
trapiony |
trapione |
trapioną |
N. | trapionym |
trapionym |
trapionym |
trapionym |
trapioną |
Ms. | trapionym |
trapionym |
trapionym |
trapionym |
trapionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | trapieni |
trapieni |
trapione |
trapione |
D. | trapionych |
trapionych |
trapionych |
trapionych |
C. | trapionym |
trapionym |
trapionym |
trapionym |
B. | trapionych |
trapionych |
trapionych |
trapione |
N. | trapionymi |
trapionymi |
trapionymi |
trapionymi |
Ms. | trapionych |
trapionych |
trapionych |
trapionych |
Składnia
+ | trapić | + |
KOGO
|