UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gnębić

Chronologizacja

XVIII w., Bańk
od XV w. gnąbić.

Pochodzenie

płn. psł. *gnobiti 'męczyć, dręczyć, unicestwiać, niszczyć'

1. myśl

Definicja

wywoływać w kimś uczucie niepokoju lub przygnębienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • myśl, problem, pytanie, złe przeczucie, jakaś sprawa, zmartwienie gnębi; podejrzenia, wątpliwości, wyrzuty sumienia gnębią kogoś

Cytaty

Znalazł odpowiedź na pytanie, które gnębiło go od czasu pamiętnej rozmowy.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001

Gnębił ją koszmar, w którym widziała dziwne światła.

źródło: NKJP: Neal Stephenson: Diamentowy wiek, Esensja, 2007, nr 05 (LXVII)

- Coś panią gnębi. Widać nosi pani wielki ciężar. Trzeba go zrzucić, zostawić gdzieś w przydrożnej miedzy, bo zgniecie.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć... , 2001

Wtedy też poruszyłem pierwszy raz gnębiącą mnie i zatruwającą każdą przyjemność sprawę jakiegoś unormowania naszego związku oficjalnie.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Największe wrażenie i smutek zawsze robiły na mnie chore dzieci, zwłaszcza te na wózkach inwalidzkich. [...] Gnębiło mnie, że nigdy nic dla nich nie zrobiłam. W tym roku postanowiłam to zmienić.

źródło: NKJP: Bożena M. Dołęgowska-Wysocka: Judym z „Górki”, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2003-09-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. gnębię
gnębimy
2 os. gnębisz
gnębicie
3 os. gnębi
gnębią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. gnębiłem
+(e)m gnębił
gnębiłam
+(e)m gnębiła
gnębiłom
+(e)m gnębiło
gnębiliśmy
+(e)śmy gnębili
gnębiłyśmy
+(e)śmy gnębiły
2 os. gnębiłeś
+(e)ś gnębił
gnębiłaś
+(e)ś gnębiła
gnębiłoś
+(e)ś gnębiło
gnębiliście
+(e)ście gnębili
gnębiłyście
+(e)ście gnębiły
3 os. gnębił
gnębiła
gnębiło
gnębili
gnębiły

bezosobnik: gnębiono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę gnębił
będę gnębić
będę gnębiła
będę gnębić
będę gnębiło
będę gnębić
będziemy gnębili
będziemy gnębić
będziemy gnębiły
będziemy gnębić
2 os. będziesz gnębił
będziesz gnębić
będziesz gnębiła
będziesz gnębić
będziesz gnębiło
będziesz gnębić
będziecie gnębili
będziecie gnębić
będziecie gnębiły
będziecie gnębić
3 os. będzie gnębił
będzie gnębić
będzie gnębiła
będzie gnębić
będzie gnębiło
będzie gnębić
będą gnębili
będą gnębić
będą gnębiły
będą gnębić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. gnębijmy
gnębmy
2 os. gnęb
gnębij
gnębcie
gnębijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. gnębiłbym
bym gnębił
gnębiłabym
bym gnębiła
gnębiłobym
bym gnębiło
gnębilibyśmy
byśmy gnębili
gnębiłybyśmy
byśmy gnębiły
2 os. gnębiłbyś
byś gnębił
gnębiłabyś
byś gnębiła
gnębiłobyś
byś gnębiło
gnębilibyście
byście gnębili
gnębiłybyście
byście gnębiły
3 os. gnębiłby
by gnębił
gnębiłaby
by gnębiła
gnębiłoby
by gnębiło
gnębiliby
by gnębili
gnębiłyby
by gnębiły

bezosobnik: gnębiono by

bezokolicznik: gnębić

imiesłów przysłówkowy współczesny: gnębiąc

gerundium: gnębienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gnębienie
gnębienia
D. gnębienia
gnębień
C. gnębieniu
gnębieniom
B. gnębienie
gnębienia
N. gnębieniem
gnębieniami
Ms. gnębieniu
gnębieniach
W. gnębienie
gnębienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: gnębiący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. gnębiący
gnębiący
gnębiący
gnębiące
gnębiąca
D. gnębiącego
gnębiącego
gnębiącego
gnębiącego
gnębiącej
C. gnębiącemu
gnębiącemu
gnębiącemu
gnębiącemu
gnębiącej
B. gnębiącego
gnębiącego
gnębiący
gnębiące
gnębiącą
N. gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
gnębiącą
Ms. gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
gnębiącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. gnębiący
gnębiący
gnębiące
gnębiące
D. gnębiących
gnębiących
gnębiących
gnębiących
C. gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
B. gnębiących
gnębiących
gnębiących
gnębiące
N. gnębiącymi
gnębiącymi
gnębiącymi
gnębiącymi
Ms. gnębiących
gnębiących
gnębiących
gnębiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: gnębiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. gnębiony
gnębiony
gnębiony
gnębione
gnębiona
D. gnębionego
gnębionego
gnębionego
gnębionego
gnębionej
C. gnębionemu
gnębionemu
gnębionemu
gnębionemu
gnębionej
B. gnębionego
gnębionego
gnębiony
gnębione
gnębioną
N. gnębionym
gnębionym
gnębionym
gnębionym
gnębioną
Ms. gnębionym
gnębionym
gnębionym
gnębionym
gnębionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. gnębieni
gnębieni
gnębione
gnębione
D. gnębionych
gnębionych
gnębionych
gnębionych
C. gnębionym
gnębionym
gnębionym
gnębionym
B. gnębionych
gnębionych
gnębionych
gnębione
N. gnębionymi
gnębionymi
gnębionymi
gnębionymi
Ms. gnębionych
gnębionych
gnębionych
gnębionych

odpowiednik aspektowy: zgnębić

Składnia

Rznieżywotny + gnębić +
KOGO
(to), że ZDANIE + gnębić +
KOGO

2. kryzys finansowy

Definicja

niszczyć materialnie, psychicznie lub fizycznie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • bezrobocie, bieda, choroba, głód, kryzys finansowy, susza, ubóstwo; bezpieka, nauczyciel, okupant, pracodawca, szef gnębi
  • gnębić kontynent, kraj, ludzi, opozycję, poddanych
  • gnębić podatkami
  • gnębić psychicznie
  • ciemiężyć i gnębić, wyśmiewać i gnębić

Cytaty

Najpierw zasłynął jako dowódca pięciotysięcznego oddziału, gnębiącego najeźdźców, potem stał się wpływowym generałem, aż w końcu zabił szacha Tahmaspa II i sam objął władzę.

źródło: NKJP: Marek Kęskrawiec: Czwarty pożar Teheranu, 2010

Biedniejsze społeczeństwa długo jeszcze będą gnębione przez malarię, gruźlicę i AIDS.

źródło: NKJP: Karol Jałochowski: Ilu lekarzy na łebku od szpilki, Polityka, 2003-03-08

Żydzi [...] gnębieni byli kontrybucjami, podatkami, daninami.

źródło: NKJP: Marek Orzechowski: Zbyt późne przebudzenie, Polityka, 2000-10-21

[...] Arabowie wyznania szyickiego będący w Iraku większością, do tej pory niemiłosiernie gnębieni przez Saddama Husajna, zaczęli głośno upominać się o swoje prawa.

źródło: NKJP: Arkadiusz Bartosiak: Wojna trójkątów, Polityka, 2007-09-29

[...] na wpływy z podatków, przy obecnej kondycji rolnictwa w gminie i gnębiącej rolników suszy, nie mamy co liczyć.

źródło: NKJP: (MLS): Kosztowne referendum, Kurier Powiatu Kwidzyńskiego

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. gnębię
gnębimy
2 os. gnębisz
gnębicie
3 os. gnębi
gnębią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. gnębiłem
+(e)m gnębił
gnębiłam
+(e)m gnębiła
gnębiłom
+(e)m gnębiło
gnębiliśmy
+(e)śmy gnębili
gnębiłyśmy
+(e)śmy gnębiły
2 os. gnębiłeś
+(e)ś gnębił
gnębiłaś
+(e)ś gnębiła
gnębiłoś
+(e)ś gnębiło
gnębiliście
+(e)ście gnębili
gnębiłyście
+(e)ście gnębiły
3 os. gnębił
gnębiła
gnębiło
gnębili
gnębiły

bezosobnik: gnębiono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę gnębił
będę gnębić
będę gnębiła
będę gnębić
będę gnębiło
będę gnębić
będziemy gnębili
będziemy gnębić
będziemy gnębiły
będziemy gnębić
2 os. będziesz gnębił
będziesz gnębić
będziesz gnębiła
będziesz gnębić
będziesz gnębiło
będziesz gnębić
będziecie gnębili
będziecie gnębić
będziecie gnębiły
będziecie gnębić
3 os. będzie gnębił
będzie gnębić
będzie gnębiła
będzie gnębić
będzie gnębiło
będzie gnębić
będą gnębili
będą gnębić
będą gnębiły
będą gnębić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. gnębijmy
gnębmy
2 os. gnęb
gnębij
gnębcie
gnębijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. gnębiłbym
bym gnębił
gnębiłabym
bym gnębiła
gnębiłobym
bym gnębiło
gnębilibyśmy
byśmy gnębili
gnębiłybyśmy
byśmy gnębiły
2 os. gnębiłbyś
byś gnębił
gnębiłabyś
byś gnębiła
gnębiłobyś
byś gnębiło
gnębilibyście
byście gnębili
gnębiłybyście
byście gnębiły
3 os. gnębiłby
by gnębił
gnębiłaby
by gnębiła
gnębiłoby
by gnębiło
gnębiliby
by gnębili
gnębiłyby
by gnębiły

bezosobnik: gnębiono by

bezokolicznik: gnębić

imiesłów przysłówkowy współczesny: gnębiąc

gerundium: gnębienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gnębienie
gnębienia
D. gnębienia
gnębień
C. gnębieniu
gnębieniom
B. gnębienie
gnębienia
N. gnębieniem
gnębieniami
Ms. gnębieniu
gnębieniach
W. gnębienie
gnębienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: gnębiący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. gnębiący
gnębiący
gnębiący
gnębiące
gnębiąca
D. gnębiącego
gnębiącego
gnębiącego
gnębiącego
gnębiącej
C. gnębiącemu
gnębiącemu
gnębiącemu
gnębiącemu
gnębiącej
B. gnębiącego
gnębiącego
gnębiący
gnębiące
gnębiącą
N. gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
gnębiącą
Ms. gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
gnębiącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. gnębiący
gnębiący
gnębiące
gnębiące
D. gnębiących
gnębiących
gnębiących
gnębiących
C. gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
gnębiącym
B. gnębiących
gnębiących
gnębiących
gnębiące
N. gnębiącymi
gnębiącymi
gnębiącymi
gnębiącymi
Ms. gnębiących
gnębiących
gnębiących
gnębiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: gnębiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. gnębiony
gnębiony
gnębiony
gnębione
gnębiona
D. gnębionego
gnębionego
gnębionego
gnębionego
gnębionej
C. gnębionemu
gnębionemu
gnębionemu
gnębionemu
gnębionej
B. gnębionego
gnębionego
gnębiony
gnębione
gnębioną
N. gnębionym
gnębionym
gnębionym
gnębionym
gnębioną
Ms. gnębionym
gnębionym
gnębionym
gnębionym
gnębionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. gnębieni
gnębieni
gnębione
gnębione
D. gnębionych
gnębionych
gnębionych
gnębionych
C. gnębionym
gnębionym
gnębionym
gnębionym
B. gnębionych
gnębionych
gnębionych
gnębione
N. gnębionymi
gnębionymi
gnębionymi
gnębionymi
Ms. gnębionych
gnębionych
gnębionych
gnębionych

odpowiednik aspektowy: zgnębić

Składnia

bez ograniczeń + gnębić +
KOGO/CO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 15.05.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj