Chronologizacja
od XV w. gnąbić .
Pochodzenie
płn. psł. *gnobiti 'męczyć, dręczyć, unicestwiać, niszczyć'
1. myśl
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- myśl, problem, pytanie, złe przeczucie, jakaś sprawa, zmartwienie gnębi; podejrzenia, wątpliwości, wyrzuty sumienia gnębią kogoś
Cytaty
Znalazł odpowiedź na pytanie, które gnębiło go od czasu pamiętnej rozmowy. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001 |
|
Gnębił ją koszmar, w którym widziała dziwne światła. źródło: NKJP: Neal Stephenson: Diamentowy wiek, Esensja, 2007, nr 05 (LXVII) |
|
- Coś panią gnębi. Widać nosi pani wielki ciężar. Trzeba go zrzucić, zostawić gdzieś w przydrożnej miedzy, bo zgniecie. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć... , 2001 |
|
Wtedy też poruszyłem pierwszy raz gnębiącą mnie i zatruwającą każdą przyjemność sprawę jakiegoś unormowania naszego związku oficjalnie. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997 |
|
Największe wrażenie i smutek zawsze robiły na mnie chore dzieci, zwłaszcza te na wózkach inwalidzkich. [...] Gnębiło mnie, że nigdy nic dla nich nie zrobiłam. W tym roku postanowiłam to zmienić. źródło: NKJP: Bożena M. Dołęgowska-Wysocka: Judym z „Górki”, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2003-09-02 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
gnębię |
gnębimy |
|||
2 os. |
gnębisz |
gnębicie |
|||
3 os. |
gnębi |
gnębią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
gnębiłem +(e)m gnębił |
gnębiłam +(e)m gnębiła |
gnębiłom +(e)m gnębiło |
gnębiliśmy +(e)śmy gnębili |
gnębiłyśmy +(e)śmy gnębiły |
2 os. |
gnębiłeś +(e)ś gnębił |
gnębiłaś +(e)ś gnębiła |
gnębiłoś +(e)ś gnębiło |
gnębiliście +(e)ście gnębili |
gnębiłyście +(e)ście gnębiły |
3 os. |
gnębił |
gnębiła |
gnębiło |
gnębili |
gnębiły |
bezosobnik: gnębiono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę gnębił będę gnębić |
będę gnębiła będę gnębić |
będę gnębiło będę gnębić |
będziemy gnębili będziemy gnębić |
będziemy gnębiły będziemy gnębić |
2 os. |
będziesz gnębił będziesz gnębić |
będziesz gnębiła będziesz gnębić |
będziesz gnębiło będziesz gnębić |
będziecie gnębili będziecie gnębić |
będziecie gnębiły będziecie gnębić |
3 os. |
będzie gnębił będzie gnębić |
będzie gnębiła będzie gnębić |
będzie gnębiło będzie gnębić |
będą gnębili będą gnębić |
będą gnębiły będą gnębić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
gnębijmy gnębmy |
|
2 os. |
gnęb gnębij |
gnębcie gnębijcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
gnębiłbym bym gnębił |
gnębiłabym bym gnębiła |
gnębiłobym bym gnębiło |
gnębilibyśmy byśmy gnębili |
gnębiłybyśmy byśmy gnębiły |
2 os. |
gnębiłbyś byś gnębił |
gnębiłabyś byś gnębiła |
gnębiłobyś byś gnębiło |
gnębilibyście byście gnębili |
gnębiłybyście byście gnębiły |
3 os. |
gnębiłby by gnębił |
gnębiłaby by gnębiła |
gnębiłoby by gnębiło |
gnębiliby by gnębili |
gnębiłyby by gnębiły |
bezosobnik: gnębiono by
bezokolicznik: gnębić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
gnębiąc
gerundium: gnębienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | gnębienie |
gnębienia |
D. | gnębienia |
gnębień |
C. | gnębieniu |
gnębieniom |
B. | gnębienie |
gnębienia |
N. | gnębieniem |
gnębieniami |
Ms. | gnębieniu |
gnębieniach |
W. | gnębienie |
gnębienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: gnębiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gnębiący |
gnębiący |
gnębiący |
gnębiące |
gnębiąca |
D. | gnębiącego |
gnębiącego |
gnębiącego |
gnębiącego |
gnębiącej |
C. | gnębiącemu |
gnębiącemu |
gnębiącemu |
gnębiącemu |
gnębiącej |
B. | gnębiącego |
gnębiącego |
gnębiący |
gnębiące |
gnębiącą |
N. | gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącą |
Ms. | gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gnębiący |
gnębiący |
gnębiące |
gnębiące |
D. | gnębiących |
gnębiących |
gnębiących |
gnębiących |
C. | gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
B. | gnębiących |
gnębiących |
gnębiących |
gnębiące |
N. | gnębiącymi |
gnębiącymi |
gnębiącymi |
gnębiącymi |
Ms. | gnębiących |
gnębiących |
gnębiących |
gnębiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: gnębiony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gnębiony |
gnębiony |
gnębiony |
gnębione |
gnębiona |
D. | gnębionego |
gnębionego |
gnębionego |
gnębionego |
gnębionej |
C. | gnębionemu |
gnębionemu |
gnębionemu |
gnębionemu |
gnębionej |
B. | gnębionego |
gnębionego |
gnębiony |
gnębione |
gnębioną |
N. | gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
gnębioną |
Ms. | gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
gnębionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gnębieni |
gnębieni |
gnębione |
gnębione |
D. | gnębionych |
gnębionych |
gnębionych |
gnębionych |
C. | gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
B. | gnębionych |
gnębionych |
gnębionych |
gnębione |
N. | gnębionymi |
gnębionymi |
gnębionymi |
gnębionymi |
Ms. | gnębionych |
gnębionych |
gnębionych |
gnębionych |
odpowiednik aspektowy: zgnębić
Składnia
Rznieżywotny | + | gnębić | + |
KOGO
|
(to), że ZDANIE | + | gnębić | + |
KOGO
|
2. kryzys finansowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- bezrobocie, bieda, choroba, głód, kryzys finansowy, susza, ubóstwo; bezpieka, nauczyciel, okupant, pracodawca, szef gnębi
- gnębić kontynent, kraj, ludzi, opozycję, poddanych
- gnębić podatkami
- gnębić psychicznie
- ciemiężyć i gnębić, wyśmiewać i gnębić
Cytaty
Najpierw zasłynął jako dowódca pięciotysięcznego oddziału, gnębiącego najeźdźców, potem stał się wpływowym generałem, aż w końcu zabił szacha Tahmaspa II i sam objął władzę. źródło: NKJP: Marek Kęskrawiec: Czwarty pożar Teheranu, 2010 |
|
Biedniejsze społeczeństwa długo jeszcze będą gnębione przez malarię, gruźlicę i AIDS. źródło: NKJP: Karol Jałochowski: Ilu lekarzy na łebku od szpilki, Polityka, 2003-03-08 |
|
Żydzi [...] gnębieni byli kontrybucjami, podatkami, daninami. źródło: NKJP: Marek Orzechowski: Zbyt późne przebudzenie, Polityka, 2000-10-21 |
|
[...] Arabowie wyznania szyickiego będący w Iraku większością, do tej pory niemiłosiernie gnębieni przez Saddama Husajna, zaczęli głośno upominać się o swoje prawa. źródło: NKJP: Arkadiusz Bartosiak: Wojna trójkątów, Polityka, 2007-09-29 |
|
[...] na wpływy z podatków, przy obecnej kondycji rolnictwa w gminie i gnębiącej rolników suszy, nie mamy co liczyć. źródło: NKJP: (MLS): Kosztowne referendum, Kurier Powiatu Kwidzyńskiego |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
gnębię |
gnębimy |
|||
2 os. |
gnębisz |
gnębicie |
|||
3 os. |
gnębi |
gnębią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
gnębiłem +(e)m gnębił |
gnębiłam +(e)m gnębiła |
gnębiłom +(e)m gnębiło |
gnębiliśmy +(e)śmy gnębili |
gnębiłyśmy +(e)śmy gnębiły |
2 os. |
gnębiłeś +(e)ś gnębił |
gnębiłaś +(e)ś gnębiła |
gnębiłoś +(e)ś gnębiło |
gnębiliście +(e)ście gnębili |
gnębiłyście +(e)ście gnębiły |
3 os. |
gnębił |
gnębiła |
gnębiło |
gnębili |
gnębiły |
bezosobnik: gnębiono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę gnębił będę gnębić |
będę gnębiła będę gnębić |
będę gnębiło będę gnębić |
będziemy gnębili będziemy gnębić |
będziemy gnębiły będziemy gnębić |
2 os. |
będziesz gnębił będziesz gnębić |
będziesz gnębiła będziesz gnębić |
będziesz gnębiło będziesz gnębić |
będziecie gnębili będziecie gnębić |
będziecie gnębiły będziecie gnębić |
3 os. |
będzie gnębił będzie gnębić |
będzie gnębiła będzie gnębić |
będzie gnębiło będzie gnębić |
będą gnębili będą gnębić |
będą gnębiły będą gnębić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
gnębijmy gnębmy |
|
2 os. |
gnęb gnębij |
gnębcie gnębijcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
gnębiłbym bym gnębił |
gnębiłabym bym gnębiła |
gnębiłobym bym gnębiło |
gnębilibyśmy byśmy gnębili |
gnębiłybyśmy byśmy gnębiły |
2 os. |
gnębiłbyś byś gnębił |
gnębiłabyś byś gnębiła |
gnębiłobyś byś gnębiło |
gnębilibyście byście gnębili |
gnębiłybyście byście gnębiły |
3 os. |
gnębiłby by gnębił |
gnębiłaby by gnębiła |
gnębiłoby by gnębiło |
gnębiliby by gnębili |
gnębiłyby by gnębiły |
bezosobnik: gnębiono by
bezokolicznik: gnębić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
gnębiąc
gerundium: gnębienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | gnębienie |
gnębienia |
D. | gnębienia |
gnębień |
C. | gnębieniu |
gnębieniom |
B. | gnębienie |
gnębienia |
N. | gnębieniem |
gnębieniami |
Ms. | gnębieniu |
gnębieniach |
W. | gnębienie |
gnębienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: gnębiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gnębiący |
gnębiący |
gnębiący |
gnębiące |
gnębiąca |
D. | gnębiącego |
gnębiącego |
gnębiącego |
gnębiącego |
gnębiącej |
C. | gnębiącemu |
gnębiącemu |
gnębiącemu |
gnębiącemu |
gnębiącej |
B. | gnębiącego |
gnębiącego |
gnębiący |
gnębiące |
gnębiącą |
N. | gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącą |
Ms. | gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gnębiący |
gnębiący |
gnębiące |
gnębiące |
D. | gnębiących |
gnębiących |
gnębiących |
gnębiących |
C. | gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
gnębiącym |
B. | gnębiących |
gnębiących |
gnębiących |
gnębiące |
N. | gnębiącymi |
gnębiącymi |
gnębiącymi |
gnębiącymi |
Ms. | gnębiących |
gnębiących |
gnębiących |
gnębiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: gnębiony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gnębiony |
gnębiony |
gnębiony |
gnębione |
gnębiona |
D. | gnębionego |
gnębionego |
gnębionego |
gnębionego |
gnębionej |
C. | gnębionemu |
gnębionemu |
gnębionemu |
gnębionemu |
gnębionej |
B. | gnębionego |
gnębionego |
gnębiony |
gnębione |
gnębioną |
N. | gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
gnębioną |
Ms. | gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
gnębionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gnębieni |
gnębieni |
gnębione |
gnębione |
D. | gnębionych |
gnębionych |
gnębionych |
gnębionych |
C. | gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
gnębionym |
B. | gnębionych |
gnębionych |
gnębionych |
gnębione |
N. | gnębionymi |
gnębionymi |
gnębionymi |
gnębionymi |
Ms. | gnębionych |
gnębionych |
gnębionych |
gnębionych |
odpowiednik aspektowy: zgnębić
Składnia
+ | gnębić | + |
KOGO/CO +
(CZYM)
|