Chronologizacja
Inne znaczenie: 'powinność łowiecka związana z utrzymywaniem sokołów myśliwskich'
Pochodzenie
psł. *sokolъ 'ptak drapieżny Falco'
Ze względu na fakt, że ptaki te były wykorzystywane w polowaniach, można dopuścić związek z psł. *sočiti ‘ścigać, tropić’. Pierwotne znaczenie byłoby więc ‘ten, który ściga (i chwyta) zdobycz’
1. ptak
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta drapieżne
Połączenia
- sokół i orzeł, sokół i jastrząb
- oczy sokoła
- polowanie, łów z sokołami
Cytaty
|
Oprócz zwiedzania średniowiecznych wnętrz turyści mogą obejrzeć pokazy przygotowane przez zamkowych sokolników (loty ptaków drapieżnych – m.in. sokołów i orłów). źródło: NKJP: Adam Ładuniuk: Alpy na lato, Trybuna Śląska, 2003-05-24 |
|
|
Dyrekcje portów lotniczych wynajmują więc sokolników, których wytresowane jastrzębie lub sokoły płoszą nadlatujące stada. Czasami odpala się petardy lub płoszy ptactwo za pomocą sygnałów alarmowych. źródło: NKJP: Adam Wajrak: Ptaki wracają, Gazeta Wyborcza, 1995-03-31 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sokół |
sokoły |
|
| D. | sokoła |
sokołów |
|
| C. | sokołowi |
sokołom |
|
| B. | sokoła |
sokoły |
|
| N. | sokołem |
sokołami |
|
| Ms. | sokole |
sokołach |
|
| W. | sokole |
sokoły |
2. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | sokolik |
Połączenia
- orły i sokoły
Cytaty
|
Biblia zawiera wiele opisów „grzesznych miłości”, grzesznych oczywiście wg współczesnych orłów i sokołów polskiej i nie tylko, polityki. źródło: NKJP: Polonka54: KOŁTUNERIA jak malowana, Blog Polonka54 – polonka54.redakcja.pl, 2009-08-07 |
|
|
Zabrakło nam siły groźnego ramienia Wodza naszego, Spartaka - sokoła. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowe Spartakusa, 1996 |
|
|
Mieszkańcy śródmieścia, o ile tylko mogli, nie zapuszczali się w jej uliczki, zwłaszcza po zmierzchu, gdy ulice przechodziły we władanie nocnych sokołów, ci z dzielnicy zaś nie znali świata innego poza swoim własnym. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sokół |
sokoły |
|
| D. | sokoła |
sokołów |
|
| C. | sokołowi |
sokołom |
|
| B. | sokoła |
sokoły |
|
| N. | sokołem |
sokołami |
|
| Ms. | sokole |
sokołach |
|
| W. | sokole |
sokoły |
3. członek organizacji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Połączenia
- polscy sokoli
- strój sokoła
Cytaty
|
Niedziela była kulminacyjnym dniem Zlotu Sokolstwa Polskiego. Sokoli prowadzeni przez orkiestrę wojskową przemaszerowali z Rynku Głównego pod Krzyż Katyński, gdzie złożyli kwiaty, a następnie udali się do katedry wawelskiej, by oddać cześć zwycięzcy spod Grunwaldu Władysławowi Jagielle (na zdjęciu) oraz jego żonie Jadwidze. źródło: NKJP: Sokole gniazda, Dziennik Polski, 2000-07-17 |
|
|
Strój sokoła przypominał mundur i składał się z rogatywki z piórem, czamary kroju wojskowego z rabatami, noszonej często na lewym ramieniu, spodni spiętych szerokim pasem z klamrą ozdobioną inicjałem , wpuszczonych w wysokie buty oraz karmazynowej koszuli ze stojącym kołnierzykiem [...] źródło: Internet: pl.wikipedia.org |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sokół |
sokoli |
ndepr |
| sokoły |
depr | ||
| D. | sokoła |
sokołów |
|
| C. | sokołowi |
sokołom |
|
| B. | sokoła |
sokołów |
|
| N. | sokołem |
sokołami |
|
| Ms. | sokole |
sokołach |
|
| W. | sokole |
sokoli |
ndepr |
| sokoły |
depr |
4. śmigłowiec
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny
Połączenia
- śmigłowiec sokół
- pilotować sokoła
Cytaty
|
Wczoraj ratowniczy śmigłowiec sokół wyruszył na pomoc taterniczce. źródło: NKJP: (KOV): Pierwsza ofiara wakacji, Dziennik Polski, 2005-07-16 |
|
|
Ktoś tu nie miał zielonego pojęcia o taktyce. Pilotujący sokoła porucznik Gubała doszedł do tego wniosku już po południu, krążąc nad okolicami Spychowa i spoglądając na to, co pół kilometra niżej wyprawiała policja. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sokół |
sokoły |
|
| D. | sokoła |
sokołów |
|
| C. | sokołowi |
sokołom |
|
| B. | sokoła |
sokoły |
|
| N. | sokołem |
sokołami |
|
| Ms. | sokole |
sokołach |
|
| W. | sokole |
sokoły |
Informacja normatywna
Małą literą pisze się nazwy konkretnych produktów przemysłowych, a nazwy firm i marek produktów-wielką literą.
5. motocykl
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Cytaty
|
Złączyła ich pasja do starych motocykli. Dziś posiadają historyczny polski motor, sokoła 1000 z roku 1933 [...]. źródło: NKJP: Swobodni jeźdźcy, Dziennik Polski, 2000-11-04 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sokół |
sokoły |
|
| D. | sokoła |
sokołów |
|
| C. | sokołowi |
sokołom |
|
| B. | sokoła |
sokoły |
|
| N. | sokołem |
sokołami |
|
| Ms. | sokole |
sokołach |
|
| W. | sokole |
sokoły |
Informacja normatywna
Małą literą pisze się nazwy konkretnych produktów przemysłowych, a nazwy firm i marek produktów-wielką literą.