UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

śmiałość

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. śmiały

1. odwaga

Definicja

cecha kogoś, kto w obliczu niebezpieczeństwa wykazuje się odwagą i wolą walki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	dzielność, męstwo
	antonimy:	bojaźliwość, tchórzliwość, tchórzostwo

Połączenia

śmiałość w działaniu
śmiałość i determinacja, śmiałość i odwaga

Cytaty

Nie jestem bardzo odważny. Daleko mi było do tej szaleńczej śmiałości naszego dowódcy, który rzucił się w pojedynkę na uzbrojonych żołnierzy.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Czasem „swoi” nie mają śmiałości i odwagi, by zdecydować się na jakiś radykalny krok wobec swoich znajomych.

źródło: NKJP: Nie chcę być urzędnikiem, Dziennik Polski, 2000-12-18

[...] oparli się dwóm żarłocznym imperiom [...], przynosząc przy okazji wolność dziesiątkom narodów, którym nie starczyło męstwa ani śmiałości na samodzielną walkę.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	śmiałość	śmiałości
D.	śmiałości	śmiałości

C.	śmiałości	śmiałościom
B.	śmiałość	śmiałości
N.	śmiałością	śmiałościami
Ms.	śmiałości	śmiałościach
W.	śmiałości	śmiałości

Inne uwagi

Zwykle lp

2. pewność siebie

Definicja

cecha kogoś, kto w relacji z innymi jest pewny siebie oraz nie odczuwa zakłopotania ani lęku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	wstydliwość
	sprzeczne:	nieśmiałość

Połączenia

wielka, własna śmiałość
śmiałość wypowiedzi
śmiałość do kobiet
śmiałość i zdecydowanie
brak, przypływ śmiałości
zabrakło śmiałości
nabrać/nabierać, nie mieć śmiałości
mieć, wybaczyć śmiałość
przepraszać za śmiałość

Cytaty

	Taki przystojny mężczyzna powinien mieć więcej śmiałości wobec słabej płci. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006
	Urszula odpowiedziała na list Maurycego - bo nie miał śmiałości poprosić ją o rękę wprost - nie tak, jak się tego Maurycy spodziewał: ani słowa o uczuciach [...]. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006
	Ciągnęło się je za warkocz, czasem - w przypływie śmiałości - próbowało podstawiać nogę, uważając jednak, by Zosia czy Krysia nie upadły zbyt nisko. źródło: NKJP: Warkocz Zosi, Dziennik Polski, 2003-04-23
	Jednocześnie zadzwoniła Gracja Bielska, prosząc o spotkanie w pilnej, prywatnej sprawie. Z góry przepraszała za śmiałość i natarczywość. źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	śmiałość	śmiałości
D.	śmiałości	śmiałości

C.	śmiałości	śmiałościom
B.	śmiałość	śmiałości
N.	śmiałością	śmiałościami
Ms.	śmiałości	śmiałościach
W.	śmiałości	śmiałości

Inne uwagi

Zwykle lp

3. nowatorstwo

Definicja

cecha czegoś, co jest dalekie od przyjętych schematów i przyzwyczajeń

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	nowatorstwo
	hiperonimy:	oryginalność

Połączenia

śmiałość artysty; koncepcji, myśli, poglądów, pomysłów, rozwiązań, wizji, wyobraźni, zamysłu
śmiałość i rozmach
zaskakiwać śmiałością

Cytaty

Śmiałość i nowatorstwo zastosowanych rozwiązań technicznych zbiegło się z wejściem na rynek aparatur hi-fi nowej generacji.

źródło: NKJP: Beata Pawlikowska: Nie staliśmy się konserwatystami, Magazyn nr 30 dodatek do Gazety Wyborczej, 1995-07-28

Śmiałość tego projektu sprawia, że mamy poważne obawy co do jego realności.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.01.1993

[...] opowieść o śmiertelnym pojedynku między nieśmiertelnymi reprezentantami dobra i zła, zaskakiwała śmiałością pomysłów i niespotykanym połączeniem odmiennych konwencji.

źródło: NKJP: Opowieści spoza historii, Dziennik Polski, 2001-11-10

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	śmiałość	śmiałości
D.	śmiałości	śmiałości

C.	śmiałości	śmiałościom
B.	śmiałość	śmiałości
N.	śmiałością	śmiałościami
Ms.	śmiałości	śmiałościach
W.	śmiałości	śmiałości

Inne uwagi

Zwykle lp

4. w obyczajach

Definicja

cecha czegoś odbiegającego od powszechnie uznanych norm obyczajowych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

śmiałość erotyczna, obyczajowa
śmiałość scen

Cytaty

Osią powieści jest jego romans z Veronique, piękną masochistką z burżuazji francuskiej. Ich związek jest opisany z dużą śmiałością erotyczną.

źródło: NKJP: Renata Gorczyńska: Literatura, Magazyn nr 12 dodatek do Gazety Wyborczej, 1994-03-25

Chereau prześcignął jednak swych poprzedników w śmiałości obyczajowej ukazywanych scen.

źródło: NKJP: Filmowe skandale, Dziennik Polski, 2001-10-20

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	śmiałość	śmiałości
D.	śmiałości	śmiałości

C.	śmiałości	śmiałościom
B.	śmiałość	śmiałości
N.	śmiałością	śmiałościami
Ms.	śmiałości	śmiałościach
W.	śmiałości	śmiałości

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 11.01.2011