Chronologizacja
1. kierunek
Definicja
Pochodzenie
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | poziom |
Połączenia
- idealny pion
- zachować, złapać; trzymać pion
- ustawić coś w pionie
Cytaty
|
Zaskoczyła go, zginając nagle nogę, unosząc stopę za pośladek i tam, bez oglądania się, z zachowaniem idealnego pionu, uwalniając jednym pociągnięciem od buta. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
|
|
Wieśniacy odwrócili się jak na komendę, zamruczeli, patrząc na siedzącego na tobołkach kota. Ten zaś, za nic sobie mając powszechne zainteresowanie, zadarł do pionu tylną nogę i skupił się na wylizywaniu sobie zadka. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001 |
|
|
To jest nasza kura! - huknął Jirzi i wyszarpnął wymiętoszonego ptaka spod Romkowej pachy. Inni popychali wojaka, tak że ów ledwo trzymał pion. źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pion |
piony |
|
| D. | pionu |
pionów |
|
| C. | pionowi |
pionom |
|
| B. | pion |
piony |
|
| N. | pionem |
pionami |
|
| Ms. | pionie |
pionach |
|
| W. | pionie |
piony |
2. przyrząd
Definicja
Pochodzenie
może wł. piombo
z łac. plumbum 'ołów'
Pochodzenie wyrazu możliwe z wł. piombo w związku z pierwotnym znaczeniem 'przyrząd z ciężarkiem', najczęściej ołowianym. Inaczej Bańk.: wyraz przejęty ze slangu murarskiego - pion zamiast pian od pijan w związku z długim chwianiem się (jak pijany) ciężarka przed ustabilizowaniem.
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy
Połączenia
- badać pionem
Cytaty
|
Przy badaniu kończyn dolnych można posłużyć się pionem, który opuszczony ze środka rzepki powinien trafiać pomiędzy pierwszą a drugą kość śródstopia. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pion |
piony |
|
| D. | pionu |
pionów |
|
| C. | pionowi |
pionom |
|
| B. | pion |
piony |
|
| N. | pionem |
pionami |
|
| Ms. | pionie |
pionach |
|
| W. | pionie |
piony |
3. kanalizacyjny
Definicja
Pochodzenie
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie
Połączenia
- pion elektryczny, gazowy, kanalizacyjny
Cytaty
|
Stawaliśmy przed sklepem z narzędziami albo przed drogerią i każdy z nas wybierał sobie z wystawy jedną rzecz, którą by kupił, gdyby miał pieniądze. Zapamiętałem, że ojciec wybrał sobie kiedyś sprężynę do przepychania pionów kanalizacyjnych. źródło: NKJP: Zbigniew Mentzel: Wszystkie języki świata, 2005 |
|
|
- Budynek internatu to nie rudera - kontynuuje Aleksander Bek. - Wymaga adaptacji, a więc pociągnięcia nowego pionu elektrycznego, wodociągowego, podobnie jak przy budowie nowego obiektu. źródło: NKJP:Mirosława Szychowiak: Nie chcą mieszkań?, Gazeta Wrocławska, 2003-05-15 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pion |
piony |
|
| D. | pionu |
pionów |
|
| C. | pionowi |
pionom |
|
| B. | pion |
piony |
|
| N. | pionem |
pionami |
|
| Ms. | pionie |
pionach |
|
| W. | pionie |
piony |
4. mieszkań
Definicja
Pochodzenie
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie
Cytaty
|
Również w okresach właściwego ciśnienia zdarzało się, że gaz przygasał nagle i zaczynała lecieć zupełnie zimna woda. Zdarzało się to najczęściej, kiedy ktoś nieprzewidziany odkręcał nagle w naszym pionie krany. źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998 |
|
|
Zimny wiatr szperał w brązowawej szczeci podeptanych za dnia trawników. Piony klatek schodowych rozświetlały się i gasły w nieokreślonym, zaledwie wyczuwalnym rytmie. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pion |
piony |
|
| D. | pionu |
pionów |
|
| C. | pionowi |
pionom |
|
| B. | pion |
piony |
|
| N. | pionem |
pionami |
|
| Ms. | pionie |
pionach |
|
| W. | pionie |
piony |
5. kulturalny
Definicja
Pochodzenie
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rodzaje przemysłu
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe
Połączenia
- pion dochodzeniowy, śledczy; administracyjny, gospodarczy, kulturalny, polityczny, techniczny
Cytaty
|
Zbierałem materiały do nowego reportażu. Opinie najrozmaitszych ludzi. Co sądzą o sytuacji politycznej w kraju... - A na cóż nam to, człowieku?! Pracujemy w pionie kulturalnym, a nie politycznym. Co panu do głowy strzeliło?... - wymierzył we mnie kościsty palec. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983 |
|
|
Powinniście raczej skupić się na prewencji. Sam pan wie - zwrócił się do sposępniałego Zagrody - jak słaby pion dochodzeniowy ma żandarmeria. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pion |
piony |
|
| D. | pionu |
pionów |
|
| C. | pionowi |
pionom |
|
| B. | pion |
piony |
|
| N. | pionem |
pionami |
|
| Ms. | pionie |
pionach |
|
| W. | pionie |
piony |
6. w szachach
Definicja
Pochodzenie
fr. pion
z łac. pedo 'piechur'
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy
Połączenia
- bić, zbić piona
- bić, zbić pionem
Cytaty
|
Lucjan siedzi w pokoju. Przed nim stoi szklanka herbaty i szachownica. Lucjan zastanawia się nad ruchem. „Zbija” jeden z pionów i odwraca szachownicę. Gra sam. źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie, Odcinek 278, 2002 |
|
|
Partia szachów trwa. W zeszłym tygodniu Oficer odwiedzał mnie trzy dni z rzędu. Ostro kłóciliśmy się o jego ruch, uważałem, że oszukuje. Zacząłem klasycznie pionem przed króla o dwa pola, potem skoczkiem i gońcem. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie Miłości, 2008 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pion |
piony |
|
| D. | piona |
pionów |
|
| C. | pionowi |
pionom |
|
| B. | piona |
piony |
|
| N. | pionem |
pionami |
|
| Ms. | pionie |
pionach |
|
| W. | pionie |
piony |