UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

łagodny

Chronologizacja

1418, SStp

Pochodzenie

psł. *lagodьnъ 'dogodny, odpowiedni, umiarkowany, przyjemny, miły, dobrotliwy'

1.a spokojny

Definicja

taki, który jest spokojny, wyrozumiały i dobry dla innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

antonimy:  agresywny
hiperonimy:  spokojny

Połączenia

  • łagodny arbiter, człowiek; baranek, pies; łagodne zwierzę
  • łagodny w ocenach, z natury
  • łagodny jak baranek, łagodny jak owieczka
  • łagodny i bojaźliwy, łagodny i dobroduszny, łagodny i dobry, łagodny i przyjazny, łagodny i spokojny, łagodny i wyrozumiały, łagodny i życzliwy
  • bardzo, wyjątkowo łagodny

Cytaty

- Adam był niezwykle łagodny, muchy by nie zabił - opowiada rodzina zabitego.

źródło: NKJP: Wojciech Rogacin: Tragedia w Hanerau, Gazeta Wyborcza, 1995-08-21

Mają wiele innych zalet: mało jedzą i są z natury łagodne jak owieczki, dlatego idealnie nadają się dla dzieci do hippoterapii.

źródło: NKJP: Mój przyjaciel hucuł, Dziennik Polski, 2003-10-09

[...] nie miał w sobie niczego diabelskiego, przeciwnie, był człowiekiem łagodnym i dobrodusznym, jak cała jego rodzina.

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1997

Podobny z twarzy i budowy do ojca, jest łagodniejszy, skłonny do romantycznych marzeń.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Dolina Issy, 1993

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
D. łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnej
C. łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnej
B. łagodnego
łagodnego
łagodny
łagodne
łagodną
N. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodną
Ms. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnej
W. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne
D. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
C. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
B. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodne
N. łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
Ms. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
W. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łagodniejszy
łagodniejszy
łagodniejszy
łagodniejsze
łagodniejsza
D. łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszej
C. łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszej
B. łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszy
łagodniejsze
łagodniejszą
N. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszą
Ms. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łagodniejsi
łagodniejsi
łagodniejsze
łagodniejsze
D. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
C. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
B. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejsze
N. łagodniejszymi
łagodniejszymi
łagodniejszymi
łagodniejszymi
Ms. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych

Składnia

Rz żywotny + łagodny + bez ograniczeń
szyk: neutralny

1.b świadczący o spokoju

Definicja

taki, który świadczy o czyimś spokoju, wyrozumiałości i dobroci dla innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  spokojny

Połączenia

  • łagodny charakter, głos, ruch, ton, uśmiech, wzrok; łagodna twarz; łagodne spojrzenie, usposobienie; łagodne oczy

Cytaty

Na jego twarzy znów pojawił się ten sam dobry, łagodny uśmiech.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

Przez chwilę przyglądam mu się uważniej: biała tunika, ogromna siwa broda, lekko zamglone niebieskie oczy, łagodne ruchy.

źródło: NKJP: Jakub Ciećkiewicz: Cisza Srebrnej Góry, Gazeta Wyborcza, 1993-10-23/1993-10-24

Jako człowiek łagodnego usposobienia i pokojowej natury, zapewne nie zauważył Pan, iż październik upływa nam w atmosferze - że tak powiem - wojowniczej.

źródło: NKJP: Do boju!, Dziennik Polski, 1998-10-23

Piosenka zaśpiewana została nie tak drapieżnie, łagodniejszym głosem [...].

źródło: NKJP: Roman Radoszewski: Czesław Niemen: kiedy się dziwić przestanę...: monografia artystyczna, 2004

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
D. łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnej
C. łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnej
B. łagodnego
łagodnego
łagodny
łagodne
łagodną
N. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodną
Ms. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnej
W. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne
D. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
C. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
B. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodne
N. łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
Ms. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
W. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łagodniejszy
łagodniejszy
łagodniejszy
łagodniejsze
łagodniejsza
D. łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszej
C. łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszej
B. łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszy
łagodniejsze
łagodniejszą
N. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszą
Ms. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łagodniejsi
łagodniejsi
łagodniejsze
łagodniejsze
D. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
C. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
B. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejsze
N. łagodniejszymi
łagodniejszymi
łagodniejszymi
łagodniejszymi
Ms. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych

Składnia

Rz nieżywotny + łagodny + bez ograniczeń
szyk: neutralny

2. bez surowości

Definicja

taki, który nie jest surowy ani rygorystyczny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

antonimy:  srogi, surowy

Połączenia

  • łagodny przepis, środek zaradczy, wymiar kary, wyrok; charakter czegoś; łagodna forma czegoś, kara, perswazja, polityka, ustawa, wersja; łagodne podejście, prawo, rozwiązanie, słowo; łagodne sankcje, warunki
  • łagodny dla przestępców
  • łagodny i pokojowy
  • łagodne potraktowanie kogoś/czegoś, traktowanie
  • bardzo, nadmiernie, niesłychanie, niezwykle, stosunkowo, wyjątkowo, względnie łagodny

Cytaty

Według profesora, kodeks jest zbyt łagodny dla przestępców, a zniesienie kary śmierci było, jego zdaniem, przedwczesne.

źródło: NKJP: Zbyt łagodne prawo?, Dziennik Polski, 1999-12-20

Szwedzi wydają się być zmęczeni łagodnymi i pokojowymi rządami i zaczynają tęsknić za bardziej surowym traktowaniem.

źródło: NKJP: Zbigniew Anusik: Dyplomacja szwedzka wobec kryzysu monarchii we Francji w latach 1787-1792, 2000

Przestępstwo to według obowiązującego wówczas kodeksu karnego zagrożone było karą aresztu do roku, a więc nieporównanie łagodniejszą niż kradzież.

źródło: NKJP: Wojciech Radecki: Wykroczenia przeciwko środowisku: przewodnik po przepisach, 1995

Zdążył uruchomić alarm - w łagodnej wersji, stawiającej na nogi właścicieli, nie całą okolicę - i odblokować drzwi.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
D. łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnej
C. łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnej
B. łagodnego
łagodnego
łagodny
łagodne
łagodną
N. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodną
Ms. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnej
W. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne
D. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
C. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
B. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodne
N. łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
Ms. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
W. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łagodniejszy
łagodniejszy
łagodniejszy
łagodniejsze
łagodniejsza
D. łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszej
C. łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszej
B. łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszy
łagodniejsze
łagodniejszą
N. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszą
Ms. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łagodniejsi
łagodniejsi
łagodniejsze
łagodniejsze
D. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
C. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
B. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejsze
N. łagodniejszymi
łagodniejszymi
łagodniejszymi
łagodniejszymi
Ms. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych

Składnia

bez ograniczeń + łagodny + bez ograniczeń
szyk: neutralny

3. o terenie

Definicja

taki, który nie jest ukształtowany stromo lub pod ostrym kątem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:  ostry, stromy

Połączenia

  • łagodny łuk, pagórek, podjazd, spadek, stok, zakręt; łagodna dolina; łagodne wzgórze, wzniesienie, zbocze

Cytaty

U nas pola są bardziej nachylone. W sąsiednich gminach też są górki, ale mają dłuższe, bardziej łagodne zbocza. U nas są strome i krótkie.

źródło: NKJP: Krwawe żniwo, Dziennik Polski, 2003-10-31

Michał pokonał łagodny zakręt, wprowadził forda w następny szeroki łuk.

źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001

W większych zbiornikach w kierunku wody powinien prowadzić łagodny spadek.

źródło: NKJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1997

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
D. łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnej
C. łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnej
B. łagodnego
łagodnego
łagodny
łagodne
łagodną
N. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodną
Ms. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnej
W. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne
D. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
C. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
B. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodne
N. łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
Ms. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
W. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łagodniejszy
łagodniejszy
łagodniejszy
łagodniejsze
łagodniejsza
D. łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszej
C. łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszej
B. łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszy
łagodniejsze
łagodniejszą
N. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszą
Ms. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łagodniejsi
łagodniejsi
łagodniejsze
łagodniejsze
D. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
C. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
B. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejsze
N. łagodniejszymi
łagodniejszymi
łagodniejszymi
łagodniejszymi
Ms. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych

Składnia

Rz nieżywotny + łagodny + bez ograniczeń
szyk: neutralny

4. o intensywności

Definicja

taki, który jest nie jest intensywny lub ostry

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  delikatny, nieostry, subtelny
antonimy:  intensywny

Połączenia

  • łagodny sos, żel; aromat, dźwięk, powiew, smak, szum; klimat; objaw, przebieg czegoś, rozrost czegoś; łagodna temperatura, zima; ironia, zmiana; łagodne brzmienie, ciepło, określenie, światło; przejście
  • łagodny w smaku
  • ciepły i łagodny
  • łagodne działanie
  • bardzo, stosunkowo, wyjątkowo łagodny

Cytaty

Ubiegłoroczna łagodna zima sprawiła, że prawie każdy mieszkaniec bloku miał zwrot za centralne ogrzewanie.

źródło: NKJP: Agnieszka Białek: Ile za ogrzewanie, Echo Dnia, 2007-09-20

Ponieważ brukiew ma łagodny smak, możemy na plaster pieczonej brukwi nałożyć trochę utartego chrzanu.

źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli Powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1994

Uwaga - należy stosować [...] łagodne i ciepłe odmiany żółtego. Jaskrawa, zimna żółć może bowiem powodować rozdrażnienie, a nawet prowokować choroby psychiczne.

źródło: NKJP: Barwy w mieszkaniu, Dziennik Polski, 2001-10-24

[...] w większości tych krajów konflikty te mają stosunkowo łagodny przebieg i nie zamieniają się w gwałtowne erupcje zbiorowej nienawiści.

źródło: NKJP: Piotr Bratkowski: Głośne dni, Gazeta Wyborcza, 1999-01-05

Stosowano również związek o łagodniejszym działaniu niż inne auksyny [...], który okazał się jednak mniej efektywny w procesie ukorzeniania się sadzonek brzoskwini [...].

źródło: NKJP: Leszek S. Jankiewicz (red.): Regulatory wzrostu i rozwoju roślin: zastosowanie w ogrodnictwie, rolnictwie, leśnictwie i w kulturach tkanek, 1997

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
D. łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnej
C. łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnej
B. łagodnego
łagodnego
łagodny
łagodne
łagodną
N. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodną
Ms. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnej
W. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne
D. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
C. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
B. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodne
N. łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
Ms. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
W. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łagodniejszy
łagodniejszy
łagodniejszy
łagodniejsze
łagodniejsza
D. łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszej
C. łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszemu
łagodniejszej
B. łagodniejszego
łagodniejszego
łagodniejszy
łagodniejsze
łagodniejszą
N. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszą
Ms. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łagodniejsi
łagodniejsi
łagodniejsze
łagodniejsze
D. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
C. łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
łagodniejszym
B. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejsze
N. łagodniejszymi
łagodniejszymi
łagodniejszymi
łagodniejszymi
Ms. łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych
łagodniejszych

Składnia

Rz nieżywotny + łagodny + bez ograniczeń
szyk: neutralny

5. w medycynie

Definicja

będący schorzeniem, ale niezagrażającym życiu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

Relacje znaczeniowe

antonimy:  złośliwy

Połączenia

  • łagodny guz, nowotwór, przerost, rozrost (gruczołu, prostaty...), stan zapalny; łagodne zaburzenia (pamięci, rytmu serca...)

Cytaty

Dlatego laser we Wrocławiu jest niezbędny. Umożliwia on leczenie nowotworów łagodnych i złośliwych.

źródło: NKJP: Zbierają pieniądze na laser, Gazeta Wrocławska, 2003-02-24

Naukowców intryguje, dlaczego tylko u niektórych osób zakażenie wywołuje chorobę. U większości występują dolegliwości przypominające łagodną grypę lub objawów nie ma w ogóle.

źródło: NKJP: Jacek Kubiak: Pomór z komara, Polityka, 2004-08-21

Różyczka to łagodna choroba wysypkowa wieku dziecięcego, atakująca zwłaszcza zimą i wczesną wiosną.

źródło: NKJP: Mirela Wiloch: Różyczka - problem dla mamy, Gazeta Poznańska, 2005-02-28

Matka dziewczynki skonsultowała się jednak z neurologiem z warszawskiego Centrum Zdrowia Dziecka i usłyszała, że guz jest łagodny , a po dalszym dokładnym zdiagnozowaniu będzie wymagał usunięcia bezpiecznym zabiegiem laryngologicznym.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
D. łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnego
łagodnej
C. łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnemu
łagodnej
B. łagodnego
łagodnego
łagodny
łagodne
łagodną
N. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodną
Ms. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnej
W. łagodny
łagodny
łagodny
łagodne
łagodna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne
D. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
C. łagodnym
łagodnym
łagodnym
łagodnym
B. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodne
N. łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
łagodnymi
Ms. łagodnych
łagodnych
łagodnych
łagodnych
W. łagodni
łagodni
łagodne
łagodne
Data ostatniej modyfikacji: 21.02.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj