Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. guz
1. przy koszuli
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | zapięcie |
Połączenia
- ułański, wojskowy; ozdobny; blaszany, kościany, metalowy, mosiężny, perłowy, rogowy, srebrny, szklany, złoty; duży, malutki; drugi, kolejny, najniższy, najwyższy, ostatni, pierwszy; oberwany, oderwany, urwany; niedopięty; zgubiony guzik; błyszczące; liczne, wszystkie guziki
- guzik bluzki, bluzy, kamizelki, koszuli, marynarki, munduru, płaszcza
- guziki do mundurów; od koszuli, od munduru, od płaszcza, od spodni, od sukni; u bluzki, u kołnierza, u płaszcza
- guzik z godłem, z kotwicą, z orzełkiem; z napisem
- guzik przy kołnierzyku, przy koszuli, przy marynarce, przy rozporku; przy szyi
- guziki i zamki
- kolor guzików
- dziurka od guzika
- koszula, sweterek, rozporek; zapięcie na guziki
- koszula z guzikami
- brakuje guzika, guzików
- dopiąć, odpiąć/odpinać, rozpiąć/rozpinać, zapiąć/zapinać; szarpać; oderwać, urwać; obciąć, odciąć, przyszyć/przyszywać guzik
- szarpać guzikami
- zapięty/zapinany na guziki; grać w guziki; chwytać się, łapać się, złapać się, trzymać się za guzik
- mocować się z guzikami
- oczki jak guziki
- zrobić okrągłe jak guziki oczy
Cytaty
|
Nie wyglądał już tak godnie i poważnie jak poprzednio. Miał rozpięty guzik pod szyją i poluzowany krawat. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006 |
|
|
Żwawo, ale bez pośpiechu Massud wyprostował się i zapinając guziki kamizelki, wyszedł przed ganek, gdzie czekał już na niego samochód. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
|
|
W hallu oświetlonym kryształowymi kandelabrami czuł się onieśmielony, tym bardziej że portier w czarnym uniformie ze złotymi guzikami od razu zmierzył go groźnym wzrokiem. źródło: NKJP: Piotre Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K., 2006 |
|
|
Wierzono, że pomyślność przynosi [...] kominiarz, na widok którego należy złapać się za guzik. źródło: NKJP: S. Czerwińska, Kalendarz polski: Odpukać w niemalowane drewno, Tygodnik Ciechanowski, 2003-03-30 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | guzik |
guziki |
|
| D. | guzika |
guzików |
|
| C. | guzikowi |
guzikom |
|
| B. | guzik |
guziki |
|
| N. | guzikiem |
guzikami |
|
| Ms. | guziku |
guzikach |
|
| W. | guziku |
guziki |
2. przycisk
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | przycisk |
Połączenia
- biały, czarny, czerwony, zielony; drugi, kolejny, pierwszy; boczny; główny; odpowiedni, specjalny, właściwy guzik; guzik automatyczny; atomowy; spustowy migawki
- guzik alarmu, aparatu, domofonu, dzwonka, interkomu, komputera, latarki, nadajnika, pilota
- guzik od pilota
- guzik na pulpicie, na tablicy
- nacisnąć/naciskać, przycisnąć/przyciskać, wcisnąć/wciskać guzik
- kliknąć, nacisnąć na guzik
- jak za naciśnięciem guzika
- za naciśnięciem guzika
Cytaty
|
Winda, zgrzytając i dudniąc, przyjeżdża za naciśnięciem guzika, choć nie od razu, i zatrzymuje się powoli, z ogłuszającym łoskotem. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Tryby, 2003 |
|
|
Czasami, gdy włączył telewizor, trafiał na sejmowe migawki. [...] Szybko naciskał guzik pilota. Oglądał byle co, jakieś kryminały, znane komedie oraz powtórki starych seriali. źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007 |
|
|
Byli w kominiarkach, na które dodatkowo naciągnęli kaptury. Nacisnęłam guzik uruchamiający sygnał alarmowy, przyjechali pracownicy agencji ochroniarskiej i policja, ale po rabusiach nie było już śladu. źródło: NKJP: T.Woicki: Zamaskowani rabusie napadli na sklep, Tygodnik Ciechanowski, 2005-05-04 |
|
|
,Nie tak dawno oficer stale noszący za prezydentem Clintonem walizkę z guzikiem atomowym, zapomniał o niej i przez kilkanaście minut leżała ona sobie spokojnie na biurku. źródło: NKJP: Włodzimierz Knapp: Nie znamy dnia ani godziny, Dziennik Polski - 1999-07-15 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | guzik |
guziki |
|
| D. | guzika |
guzików |
|
| C. | guzikowi |
guzikom |
|
| B. | guzik |
guziki |
|
| N. | guzikiem |
guzikami |
|
| Ms. | guziku |
guzikach |
|
| W. | guziku |
guziki |
3. nic
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | jajco |
Połączenia
- guzik z tego mam; guzik z tego wyjdzie; ktoś guzik może zrobić
- guzik kogoś to obchodzi
Cytaty
|
Sprawia wrażenie, jakby przestraszył się nachalnej anty-okrągłostołowej propagandy w wykonaniu tych, „co by to lepiej zrobili”, a guzik zrobili i guzik mogli zrobić. źródło: Internet |
|
|
Spotykał się z dziewczynami i guzik go interesowało, co ja czuję. Wykorzystywał mnie. Wiedział, że go kocham i wszystko mu daruję. źródło: NKJP: Katarzyna Surmiak-Domańska: Beznadziejna ucieczka przed Basią. Reportaże seksualne, 2007 |
|
|
Nie chcę składać żadnej deklaracji, bo złożyłem taką przed meczem z Karpatami i guzik z tego wyszło - mówi trener Skawinki. źródło: NKJP: (MARO): Najlepsi grają ze sobą, Dziennik Polski, 2003-09-20 |
|
|
Białostocka - powiedziałem. - Opuściłeś Białostocką. Lecz to była jego podróż i guzik komu do niej, więc nawet nie mrugnął [...]. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | guzik |
|
| D. | ||
| C. | ||
| B. | ||
| N. | ||
| Ms. | guzik |
|
| W. |