UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przechylać się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI

Pochodzenie

Zob. chylić

1. na bok

Definicja

zmieniać położenie w ten sposób, że jeden z końców lub boków zaczyna się znajdować bliżej podłoża niż był wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

jacht, statek przechyla się
przechylać się na bok
przechylać się w bok, w lewo, w prawo
przechylać się groźnie, niebezpiecznie
zacząć przechylać się

Cytaty

Okręt przechylał się, chybotał, podskakiwał, jakby miał wylecieć w powietrze.

źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

Płomień pochodni przechylał się raz w jedną, raz w drugą stronę.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

W miejscu, gdzie wąwóz zwęża się, możemy obserwować poszczególne etapy ewolucji i modelowania rzeźby skalnej: szczeliny rozszerzone i rozstępujące się, bloki skalne stopniowo izolujące się od ścian, a także kolumny skalne coraz bardziej przechylające się.

źródło: NKJP: Rzeźba świadczy o twórcy, Dziennik Polski - Podróże, 2001-03-06

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przechylam się	przechylamy się
2 os.	przechylasz się	przechylacie się
3 os.	przechyla się	przechylają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przechylałem się +(e)m się przechylał	przechylałam się +(e)m się przechylała	przechylałom się +(e)m się przechylało	przechylaliśmy się +(e)śmy się przechylali	przechylałyśmy się +(e)śmy się przechylały
2 os.	przechylałeś się +(e)ś się przechylał	przechylałaś się +(e)ś się przechylała	przechylałoś się +(e)ś się przechylało	przechylaliście się +(e)ście się przechylali	przechylałyście się +(e)ście się przechylały
3 os.	przechylał się	przechylała się	przechylało się	przechylali się	przechylały się

bezosobnik: przechylano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się przechylał będę się przechylać	będę się przechylała będę się przechylać	będę się przechylało będę się przechylać	będziemy się przechylali będziemy się przechylać	będziemy się przechylały będziemy się przechylać
2 os.	będziesz się przechylał będziesz się przechylać	będziesz się przechylała będziesz się przechylać	będziesz się przechylało będziesz się przechylać	będziecie się przechylali będziecie się przechylać	będziecie się przechylały będziecie się przechylać
3 os.	będzie się przechylał będzie się przechylać	będzie się przechylała będzie się przechylać	będzie się przechylało będzie się przechylać	będą się przechylali będą się przechylać	będą się przechylały będą się przechylać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przechylajmy się
2 os.	przechylaj się	przechylajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przechylałbym się bym się przechylał	przechylałabym się bym się przechylała	przechylałobym się bym się przechylało	przechylalibyśmy się byśmy się przechylali	przechylałybyśmy się byśmy się przechylały
2 os.	przechylałbyś się byś się przechylał	przechylałabyś się byś się przechylała	przechylałobyś się byś się przechylało	przechylalibyście się byście się przechylali	przechylałybyście się byście się przechylały
3 os.	przechylałby się by się przechylał	przechylałaby się by się przechylała	przechylałoby się by się przechylało	przechylaliby się by się przechylali	przechylałyby się by się przechylały

bezosobnik: przechylano by się

bezokolicznik: przechylać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: przechylając się

gerundium: przechylanie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przechylanie się	przechylania się
D.	przechylania się	przechylań się
C.	przechylaniu się	przechylaniom się
B.	przechylanie się	przechylania się
N.	przechylaniem się	przechylaniami się
Ms.	przechylaniu się	przechylaniach się
W.	przechylanie się	przechylania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: przechylający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przechylający się	przechylający się	przechylający się	przechylające się	przechylająca się
D.	przechylającego się	przechylającego się	przechylającego się	przechylającego się	przechylającej się
C.	przechylającemu się	przechylającemu się	przechylającemu się	przechylającemu się	przechylającej się
B.	przechylającego się	przechylającego się	przechylający się	przechylające się	przechylającą się
N.	przechylającym się	przechylającym się	przechylającym się	przechylającym się	przechylającą się
Ms.	przechylającym się	przechylającym się	przechylającym się	przechylającym się	przechylającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przechylający się	przechylający się	przechylające się	przechylające się
D.	przechylających się	przechylających się	przechylających się	przechylających się
C.	przechylającym się	przechylającym się	przechylającym się	przechylającym się
B.	przechylających się	przechylających się	przechylających się	przechylające się
N.	przechylającymi się	przechylającymi się	przechylającymi się	przechylającymi się
Ms.	przechylających się	przechylających się	przechylających się	przechylających się

odpowiednik aspektowy: przechylić się

2. przez barierkę

Definicja

zmieniać położenie swojego ciała w ten sposób, że głowa i tułów zaczynają znajdować się na zewnątrz czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

przechylać się przez barierkę, przez burtę, przez stół

Cytaty

Szedł do zamkniętego kościoła Świętego Rafała, a potem na Zielony Most, gdzie przechylał się przez balustradę i z rozpaczą patrzył na swoje starcze odbicie w wodzie.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996

- Napijesz się ze mną? - powiedział, przechylając się przez stół.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Doktor Rühtgard przechylał się przez parapet i wylewał na trawnik ciepłą kawę z filiżanki, z której przed chwilą pił Mock.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005