UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zgubić się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zgubię się	zgubimy się
2 os.	zgubisz się	zgubicie się
3 os.	zgubi się	zgubią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgubiłem się +(e)m się zgubił	zgubiłam się +(e)m się zgubiła	zgubiłom się +(e)m się zgubiło	zgubiliśmy się +(e)śmy się zgubili	zgubiłyśmy się +(e)śmy się zgubiły
2 os.	zgubiłeś się +(e)ś się zgubił	zgubiłaś się +(e)ś się zgubiła	zgubiłoś się +(e)ś się zgubiło	zgubiliście się +(e)ście się zgubili	zgubiłyście się +(e)ście się zgubiły
3 os.	zgubił się	zgubiła się	zgubiło się	zgubili się	zgubiły się

bezosobnik: zgubiono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zgubmy się
2 os.	zgub się	zgubcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgubiłbym się bym się zgubił	zgubiłabym się bym się zgubiła	zgubiłobym się bym się zgubiło	zgubilibyśmy się byśmy się zgubili	zgubiłybyśmy się byśmy się zgubiły
2 os.	zgubiłbyś się byś się zgubił	zgubiłabyś się byś się zgubiła	zgubiłobyś się byś się zgubiło	zgubilibyście się byście się zgubili	zgubiłybyście się byście się zgubiły
3 os.	zgubiłby się by się zgubił	zgubiłaby się by się zgubiła	zgubiłoby się by się zgubiło	zgubiliby się by się zgubili	zgubiłyby się by się zgubiły

bezosobnik: zgubiono by się

bezokolicznik: zgubić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zgubiwszy się

gerundium: zgubienie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zgubienie się	zgubienia się
D.	zgubienia się	zgubień się
C.	zgubieniu się	zgubieniom się
B.	zgubienie się	zgubienia się
N.	zgubieniem się	zgubieniami się
Ms.	zgubieniu się	zgubieniach się
W.	zgubienie się	zgubienia się

odpowiednik aspektowy: gubić się

Pochodzenie

Zob. gubić

1. w bałaganie

Definicja

znaleźć się w miejscu, które jest dla kogoś nieznane

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	podziać się, zginąć
	antonimy:	znaleźć się

Połączenia

notes zgubił się; parasolka zgubiła się; dokumenty, klucze, rękawiczki; rzeczy zgubiły się
zgubić się i znaleźć się

Cytaty

Trzeba zamknąć drzwi - pomyślał mecenas Fichtelbaum, ale zaraz sobie przypomniał, że przecież zamek jest od dawna zepsuty, klucz zgubił się, a skobel odpadł.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986

Poprosił Krystynę, aby jakoś zawiadomiła porucznika, że nastąpi małe opóźnienie. Bo zgubił się kierowca ciężarówki i trzeba jeszcze zorganizować benzynę.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Miłośnica, 2009

- Zgubił się nam telewizor. Może pan nam jakoś pomóc? - dokończył Jasiek. - Zgubił? Jesteście tego pewni? - zapytał Właściciel.

źródło: NKJP: Tomasz Trojanowski: Uciekinierzy, 2008

Składnia

zgubić się

(GDZIE)

2. w lesie

Definicja

stracić orientację, gdzie się jest i nie móc trafić do jakiegoś miejsca

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

turyści zgubili się; dzieci zgubiły się
zgubić się w górach, w lesie, w mieście, w tłumie

Cytaty

	Zaledwie parę ulic na krzyż, a łatwo tu było utknąć, ugrzęznąć pod drucianą pajęczyną, zgubić się w zielonej i kamiennej plątaninie odnóg rzeki, których nie rozróżniał. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000
	Sam środek lasu. Teraz zgubiłam się z pewnością. źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999
	Zgubiłem się w tej parszywej mgle. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
	Z początku próbował zapamiętać przebywaną drogę, ale po kilku zakrętach zgubił się zupełnie. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Atlantyda, wyspa ognia, 1967

Składnia

zgubić się

(GDZIE)

3. w tłumie

Definicja

stracić orientację, gdzie się nawzajem jest, i nie móc się znaleźć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	znaleźć się
	hiperonimy:	rozdzielić się

Połączenia

zgubić się w tłumie

Cytaty

W czasie zamieszania, kiedy wykryty pocisk jeszcze nie wybuchł, zgubili się. Tak samo zresztą jak dyrektor i jego żona.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: piołun, 1992

Zgubili się pod Domem Partii, gdy w tłum manifestantów wjechał gazik milicyjny z miotaczem petard.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002

[...] umówiłem się z nim na maraton, ale zgubiliśmy się w tłumie i nie znaleźli.

źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Mój Wehrmacht, 2004

Składnia

Rzpl

zgubić się

(GDZIE)

4. w sytuacji

Definicja

przestać orientować się w sytuacji lub zagadnieniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

zgubić się w szczegółach; w domysłach, w opiniach, w przypuszczeniach

Cytaty

	Łatwo zgubić się wśród enigmatycznych nazw technik i treningów. źródło: NKJP: Małgorzata Sosnowska: Porażka nie musi być ciosem, a przyznanie się do niej - upokorzeniem, Cosmopolitan nr 03, 2000
	Zgubiłam się - oznajmiła Sabrina Glevissig. - W gąszczu tej genetyki i genealogii. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996
	Człowiek pozbawiony wzorców kulturowych zgubiłby się w chaosie informacji do niego docierających i w chaosie własnych możliwości tworzenia struktur czynnościowych. źródło: NKJP: Antoni Kępiński: Melancholia, 1974
	W końcu zgubiłem się w jej opowieści, wzbogacanej licznymi dygresjami, wycieczkami we wszystkie strony Polski i polskich losów. źródło: NKJP: Mariusz Grzebalski: Człowiek, który biegnie przez las, 2006

Składnia

zgubić się

(w CZYM)

5. w zgiełku

Definicja

przestać być widzianym lub słyszanym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zginąć

Połączenia

zgubić się w mroku, w zgiełku

Cytaty

	Droga powrotna, po wydeptanych śladach, będzie szybka i wygodna. Tak sądziliśmy w swej naiwności. Najpierw zgubiło się gdzieś słońce. Potem znienacka sypnęło w twarz drobnym, twardym i ostrym śniegiem. źródło: NKJP: Marek Grocholski: Gdzie jest Raczkowa Przełęcz?, Tygodnik Podhalański nr 3, 2000
	Patrzyli za nim, póki nie zgubił się w tłumie. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	- Tylko tutaj - cieszy się dyrektor - znakomicie słychać w każdym miejscu parę barokowych skrzypiec z „Orfeusza” , w innym teatrze ich oryginalne stare brzmienie zgubiłoby się, przepadło w przestrzeni. źródło: NKJP: Mariusz Szczygieł: Pudełeczko z operami, Gazeta Wyborcza, 1995-12-22
	I gdy teraz cień jakiś mignął mi w prześwicie, mignął i zgubił się w przestronnych podcieniach, zatrzymałem się w progu, usiłując przeniknąć wzrokiem ciemności. źródło: NKJP: Andrzej Mandalian: Czerwona orkiestra, 2009
	Od czasu do czasu widok przesłaniało im jakieś drzewo, jednak na zgubienie się w gąszczu roślinności nie było co liczyć. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Składnia

zgubić się

(GDZIE)

6. w obliczeniach

Definicja

wykonując coś, popełnić błąd

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pomylić się

Połączenia

zgubić się w obliczeniach, w rachunkach

Cytaty

[...] grający na gitarze Trublion 23 [...] kilka razy zgubił się w niezbyt skomplikowanych frazach.

źródło: NKJP: Mieszko B. Wandowicz: Euforia Zgiełku, Esensja nr 03, 2009

Składnia

zgubić się

w CZYM

7. w natłoku czegoś

Definicja

przestać być widocznym lub w ogóle się nie pojawić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zniknąć

Połączenia

zgubić się w natłoku czegoś

Cytaty

	W lawinie kolorowej mnogości zgubiła się hierarchia: poczucie tego, co ważne, a co nie. źródło: NKJP: Tomasz Raczek: Pies na telewizję, 1999
	Romantyzm nie rozpoczął się jednak z dnia na dzień i dlatego trudno zrozumieć, dlaczego zgubił się w jej rozprawach okres formatywny, określany jako „preromantyzm”. źródło: NKJP: Maria Danilewicz-Zielińska: Krajowe nowości wydawnicze, Kultura nr 11, 1976
	„Interes całości” zgubił się niewątpliwe w obowiązującym dziś stylu uprawiania polityki, który zyskał wdzięczne miano propagandy. źródło: NKJP: Agnieszka Filas: Ojczyzna malkontentów, Wprost nr 19/9, 1999
	Nie wszyscy lubią hip-hop i techno... obecnie ten rodzaj muzyki dominuje i czasem czuję się rozczarowana doborem muzyki. Gdzie zgubił się metal i rock?! źródło: NKJP: Internet

Składnia

zgubić się

(GDZIE)

8. w życiu

Definicja

przestać postępować właściwie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

zgubić się w życiu

Cytaty

Lepiej chyba jest więc ruszyć na poszukiwanie swojego ja już dzisiaj, kiedy między wami jest nadal pięknie i kiedy nie zgubiłaś się tak bardzo, żeby nawet nie wiedzieć, że już nie jesteś sobą.

źródło: NKJP: Zuzanna Maj: Poszukiwaczka zaginionego, Cosmopolitan nr 03, 2000

Nade wszystko zaś zajęcia stwarzają możliwość poczynienia refleksji nad wartościami, które należy urzeczywistnić, aby nie zgubić się w chaosie supermarketu świata.

źródło: NKJP: Stanisław Wrona: Wędrując ku dorosłości, Co Tydzień Jaworzno, 2005-01-01

Data ostatniej modyfikacji: 27.08.2018