Chronologizacja
Pochodzenie
Derywat z przyrostkiem *-ina od niezachowanego w polszczyźnie bezpośredniego kontynuantu płn.psł. *ščelь (ż) ‘szczelina, szpara’ (z paradygmatycznym *-ь < *-ĭ).
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu
Połączenia
- szeroka, wąska szczelina; szczelina lodowa, skalna; obserwacyjna, wentylacyjna
- szczeliny drewna, kory, skał
- szczeliny między belkami, między cegłami, między deskami, między gontami, między płytkami; między zębami
- szczelina w asfalcie, w ścianie, w murze, w chodnikowych płytkach, w dachu, w drzwiach, w oknach
- szczeliny i groty; szczeliny i nierówności powierzchni; szczeliny i pęknięcia; szczeliny i ubytki; szczeliny i zapadliska; szczeliny i łączenia
- szczelina pojawiła się, powstała, zrobiła się
- zlikwidować, pozostawić szczelinę; wypełniać szczeliny (przy zlewozmywaku i ścianie, przy wannie i ścianie, przy płytkach)
- przecisnąć się, wciskać się przez szczelinę
Cytaty
Rejestruję jedynie efekt zewnętrzny i wrażenia estetyczne. źródło: NKJP: Henryk Tronowicz: Raport z dmuchania, Dziennik Bałtycki, 2008-05-24 |
|
Szaman Taironów potrafi nie tylko wznieść się do nieba, ale posiadł również sztukę lewitacji, poruszając się w kierunku horyzontalnym; potrafi wtedy, przybrawszy postać nietoperza, wnikać w góry i skały, przemierzając rozpadliny, jaskinie i szczeliny skalne, jak wchodzi się bramą czy wrotami do domu lub świątyni. źródło: NKJP: Adam Elbanowski: Nowe królestwo Grenady. Historia naturalna, obyczajowa i domniemana, 2006 |
|
Dziewczyna westchnęła i omijając szczeliny w chodnikowych płytkach, podreptała w dół ulicy. źródło: NKJP: Magdalena Szczurko: SKRZYNIA, Akant , 2006 |
|
Wnętrze statku było oświetlone: technicy uruchomili już generator awaryjny, poruszany sprężonym powietrzem. Piasek, nadzwyczaj miałki i drobny, zaścielał grubą warstwą tylko pobliże wysokiego progu. Wiatr wdmuchał go tu przez szczelinę uchylonej klapy. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | szczelina |
szczeliny |
|
D. | szczeliny |
szczelin |
|
C. | szczelinie |
szczelinom |
|
B. | szczelinę |
szczeliny |
|
N. | szczeliną |
szczelinami |
|
Ms. | szczelinie |
szczelinach |
|
W. | szczelino |
szczeliny |
Składnia
+ | szczelina | + |
w CZYM
|
|
+ | szczelina | + |
między CZYM
|