UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pospieszyć

rzadziej pośpieszyć

Chronologizacja

XIV w., SStp

Pochodzenie

psł. *pospěšiti

Zob. pośpieszyć, śpieszyć

1. do domu

Definicja

książk.

szybko pójść dokądś

Warianty

rzadziej pośpieszyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

pospieszyć do domu, do drzwi, do pokoju, do wyjścia; na spotkanie, na śniadanie; na miejsce zdarzenia; w czyjąś stronę

Cytaty

	Film jednak obojgu się nie spodobał. Pospieszyli do metra po wyjściu z seansu. źródło: NKJP: Czesław Karkowski: Kamienna drabina, 2008
	Z tą myślą pospieszyła na śniadanie, które jej macocha poprzedziła poranną modlitwą dziękczynną, a następnie wyszła na zewnątrz, w chłodny jesienny poranek pełen złota. źródło: NKJP: Elizabeth Moon: Być bohaterem, Esensja, 2005-04
	Wskazani wystąpili z szeregów i pospieszyli za znikającym w bramie kapłanem. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002
	Zanim jeszcze czoło pochodu dotarło do budynku UB, na Dąbrowskiego zaczęto zapewniać, że delegaci znajdują się w więzieniu na Młyńskiej, wobec czego część robotników pośpieszyła w tamtą stronę. źródło: NKJP: Zbigniew Raszewski: Raptularz (1965-67), 1967

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pospieszę	pospieszymy
2 os.	pospieszysz	pospieszycie
3 os.	pospieszy	pospieszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pospieszyłem +(e)m pospieszył	pospieszyłam +(e)m pospieszyła	pospieszyłom +(e)m pospieszyło	pospieszyliśmy +(e)śmy pospieszyli	pospieszyłyśmy +(e)śmy pospieszyły
2 os.	pospieszyłeś +(e)ś pospieszył	pospieszyłaś +(e)ś pospieszyła	pospieszyłoś +(e)ś pospieszyło	pospieszyliście +(e)ście pospieszyli	pospieszyłyście +(e)ście pospieszyły
3 os.	pospieszył	pospieszyła	pospieszyło	pospieszyli	pospieszyły

bezosobnik: pospieszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pospieszmy
2 os.	pospiesz	pospieszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pospieszyłbym bym pospieszył	pospieszyłabym bym pospieszyła	pospieszyłobym bym pospieszyło	pospieszylibyśmy byśmy pospieszyli	pospieszyłybyśmy byśmy pospieszyły
2 os.	pospieszyłbyś byś pospieszył	pospieszyłabyś byś pospieszyła	pospieszyłobyś byś pospieszyło	pospieszylibyście byście pospieszyli	pospieszyłybyście byście pospieszyły
3 os.	pospieszyłby by pospieszył	pospieszyłaby by pospieszyła	pospieszyłoby by pospieszyło	pospieszyliby by pospieszyli	pospieszyłyby by pospieszyły

bezosobnik: pospieszono by

bezokolicznik: pospieszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pospieszywszy

gerundium: pospieszenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pospieszenie	pospieszenia
D.	pospieszenia	pospieszeń
C.	pospieszeniu	pospieszeniom
B.	pospieszenie	pospieszenia
N.	pospieszeniem	pospieszeniami
Ms.	pospieszeniu	pospieszeniach
W.	pospieszenie	pospieszenia

odpowiednik aspektowy: pospieszać

Składnia

	+	pospieszyć	+	DOKĄD
	+	pospieszyć	+	za KIM/CZYM

2. z pomocą

Definicja

wykonać czynność, o której jest mowa, jak najszybciej, bez zwlekania

Warianty

rzadziej pośpieszyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

pospieszyć z pomocą; z odpowiedzią, z wyjaśnieniami, z zapewnieniem
pospieszyć powiedzieć

Cytaty

	Jagoda pospieszyła mi z pomocą, tnąc pasma włókien malutkim nożem do obcinania paznokci, który wyciągnęła z kieszeni. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004
	Podporucznik Kowalik przez chwilę nie rozumiał, ale Ziemba pospieszył natychmiast z wyjaśnieniem. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998
	Kilku robotników pospieszyło zaalarmować naczelnika. Pierwsze uciekały od pożogi ptaki. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978
	Schodząc piarżystym, stromym żlebem pośliznęła się i spadła koło 50 m na stronę północną. Idący przed nią turyści usłyszeli krzyk. Zobaczywszy, co się stało, natychmiast pośpieszyli z pomocą. źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach : wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pospieszę	pospieszymy
2 os.	pospieszysz	pospieszycie
3 os.	pospieszy	pospieszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pospieszyłem +(e)m pospieszył	pospieszyłam +(e)m pospieszyła	pospieszyłom +(e)m pospieszyło	pospieszyliśmy +(e)śmy pospieszyli	pospieszyłyśmy +(e)śmy pospieszyły
2 os.	pospieszyłeś +(e)ś pospieszył	pospieszyłaś +(e)ś pospieszyła	pospieszyłoś +(e)ś pospieszyło	pospieszyliście +(e)ście pospieszyli	pospieszyłyście +(e)ście pospieszyły
3 os.	pospieszył	pospieszyła	pospieszyło	pospieszyli	pospieszyły

bezosobnik: pospieszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pospieszmy
2 os.	pospiesz	pospieszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pospieszyłbym bym pospieszył	pospieszyłabym bym pospieszyła	pospieszyłobym bym pospieszyło	pospieszylibyśmy byśmy pospieszyli	pospieszyłybyśmy byśmy pospieszyły
2 os.	pospieszyłbyś byś pospieszył	pospieszyłabyś byś pospieszyła	pospieszyłobyś byś pospieszyło	pospieszylibyście byście pospieszyli	pospieszyłybyście byście pospieszyły
3 os.	pospieszyłby by pospieszył	pospieszyłaby by pospieszyła	pospieszyłoby by pospieszyło	pospieszyliby by pospieszyli	pospieszyłyby by pospieszyły

bezosobnik: pospieszono by

bezokolicznik: pospieszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pospieszywszy

gerundium: pospieszenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pospieszenie	pospieszenia
D.	pospieszenia	pospieszeń
C.	pospieszeniu	pospieszeniom
B.	pospieszenie	pospieszenia
N.	pospieszeniem	pospieszeniami
Ms.	pospieszeniu	pospieszeniach
W.	pospieszenie	pospieszenia

odpowiednik aspektowy: pospieszać

Składnia

	+	pospieszyć	+	z CZYM
	+	pospieszyć	+	BEZOKOLICZNIK

3. kogoś

Definicja

nakłonić kogoś do szybszego działania

Warianty

rzadziej pośpieszyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pogonić, ponaglić, popędzić, przynaglić

Cytaty

Oktawian pośpieszył mnie, abyśmy szybciej biegli do jaskini [...]

źródło: Internet: torg.pl

-Zaraz się tego dowiemy - powiedziałem -Mów Mark - pośpieszyłem go. -Wien gdzie jest Kate. Byłem u niej i przy niej.

źródło: Internet: samequizy.pl

Usiadł za kierownicą, a ja nie ruszałam się z miejsca zbierając w sobie siły na zadanie mu kilku pytań. - Wsiadaj. - #pośpieszył# mnie.

źródło: Internet: wattpad.com/user/Katiiequeen

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pospieszę	pospieszymy
2 os.	pospieszysz	pospieszycie
3 os.	pospieszy	pospieszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pospieszyłem +(e)m pospieszył	pospieszyłam +(e)m pospieszyła	pospieszyłom +(e)m pospieszyło	pospieszyliśmy +(e)śmy pospieszyli	pospieszyłyśmy +(e)śmy pospieszyły
2 os.	pospieszyłeś +(e)ś pospieszył	pospieszyłaś +(e)ś pospieszyła	pospieszyłoś +(e)ś pospieszyło	pospieszyliście +(e)ście pospieszyli	pospieszyłyście +(e)ście pospieszyły
3 os.	pospieszył	pospieszyła	pospieszyło	pospieszyli	pospieszyły

bezosobnik: pospieszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pospieszmy
2 os.	pospiesz	pospieszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pospieszyłbym bym pospieszył	pospieszyłabym bym pospieszyła	pospieszyłobym bym pospieszyło	pospieszylibyśmy byśmy pospieszyli	pospieszyłybyśmy byśmy pospieszyły
2 os.	pospieszyłbyś byś pospieszył	pospieszyłabyś byś pospieszyła	pospieszyłobyś byś pospieszyło	pospieszylibyście byście pospieszyli	pospieszyłybyście byście pospieszyły
3 os.	pospieszyłby by pospieszył	pospieszyłaby by pospieszyła	pospieszyłoby by pospieszyło	pospieszyliby by pospieszyli	pospieszyłyby by pospieszyły

bezosobnik: pospieszono by

bezokolicznik: pospieszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pospieszywszy

gerundium: pospieszenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pospieszenie	pospieszenia
D.	pospieszenia	pospieszeń
C.	pospieszeniu	pospieszeniom
B.	pospieszenie	pospieszenia
N.	pospieszeniem	pospieszeniami
Ms.	pospieszeniu	pospieszeniach
W.	pospieszenie	pospieszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: pospieszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pospieszony	pospieszony	pospieszony	pospieszone	pospieszona
D.	pospieszonego	pospieszonego	pospieszonego	pospieszonego	pospieszonej
C.	pospieszonemu	pospieszonemu	pospieszonemu	pospieszonemu	pospieszonej
B.	pospieszonego	pospieszonego	pospieszony	pospieszone	pospieszoną
N.	pospieszonym	pospieszonym	pospieszonym	pospieszonym	pospieszoną
Ms.	pospieszonym	pospieszonym	pospieszonym	pospieszonym	pospieszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pospieszeni	pospieszeni	pospieszone	pospieszone
D.	pospieszonych	pospieszonych	pospieszonych	pospieszonych
C.	pospieszonym	pospieszonym	pospieszonym	pospieszonym
B.	pospieszonych	pospieszonych	pospieszonych	pospieszone
N.	pospieszonymi	pospieszonymi	pospieszonymi	pospieszonymi
Ms.	pospieszonych	pospieszonych	pospieszonych	pospieszonych

odpowiednik aspektowy: pospieszać

Składnia

pospieszyć

KOGO

Data ostatniej modyfikacji: 17.08.2018