Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
szarpnę się |
szarpniemy się |
|||
| 2 os. |
szarpniesz się |
szarpniecie się |
|||
| 3 os. |
szarpnie się |
szarpną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
szarpnąłem się +(e)m się szarpnął |
szarpnęłam się +(e)m się szarpnęła |
szarpnęłom się +(e)m się szarpnęło |
szarpnęliśmy się +(e)śmy się szarpnęli |
szarpnęłyśmy się +(e)śmy się szarpnęły |
| 2 os. |
szarpnąłeś się +(e)ś się szarpnął |
szarpnęłaś się +(e)ś się szarpnęła |
szarpnęłoś się +(e)ś się szarpnęło |
szarpnęliście się +(e)ście się szarpnęli |
szarpnęłyście się +(e)ście się szarpnęły |
| 3 os. |
szarpnął się |
szarpnęła się |
szarpnęło się |
szarpnęli się |
szarpnęły się |
bezosobnik: szarpnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
szarpnijmy się |
|
| 2 os. |
szarpnij się |
szarpnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
szarpnąłbym się bym się szarpnął |
szarpnęłabym się bym się szarpnęła |
szarpnęłobym się bym się szarpnęło |
szarpnęlibyśmy się byśmy się szarpnęli |
szarpnęłybyśmy się byśmy się szarpnęły |
| 2 os. |
szarpnąłbyś się byś się szarpnął |
szarpnęłabyś się byś się szarpnęła |
szarpnęłobyś się byś się szarpnęło |
szarpnęlibyście się byście się szarpnęli |
szarpnęłybyście się byście się szarpnęły |
| 3 os. |
szarpnąłby się by się szarpnął |
szarpnęłaby się by się szarpnęła |
szarpnęłoby się by się szarpnęło |
szarpnęliby się by się szarpnęli |
szarpnęłyby się by się szarpnęły |
bezosobnik: szarpnięto by się
bezokolicznik: szarpnąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
szarpnąwszy się
gerundium: szarpnięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | szarpnięcie się |
szarpnięcia się |
| D. | szarpnięcia się |
szarpnięć się |
| C. | szarpnięciu się |
szarpnięciom się |
| B. | szarpnięcie się |
szarpnięcia się |
| N. | szarpnięciem się |
szarpnięciami się |
| Ms. | szarpnięciu się |
szarpnięciach się |
| W. | szarpnięcie się |
szarpnięcia się |
odpowiednik aspektowy: szarpać się
Pochodzenie
Zob. szarpać
1. za brodę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Połączenia
- szarpnąć się za brodę, za włosy
Cytaty
|
Chciałabym mojej córeczce na wiosnę założyć kolczyki, ale mój towarzysz życia nie chce się zgodzić, bo boi się, że mała szarpnie się za uszko i zrobi sobie krzywdę. źródło: NKJP: Kolczyki, Usenet -- pl.soc.dzieci, 2003-01-30 |
|
|
Oliwia szarpnęła się za czarne włosy. – Co ja winna, jak to niewyżyte jakieś? źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007 |
|
|
„Muzyka, co to jest muzyka, znowu coś, gdzie trzeba mieć uszy, ja mam uszy i co z tego, mogę ich nie mieć i będzie to samo!” - szarpnął się za nie, jakby chciał je oderwać od głowy. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
Składnia
| Rzosobowy | + | szarpnąć się | + |
za CO
|
2. w sieci
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | targnąć się |
Połączenia
- pies szarpnął się; ryba szarpnęła się
- szarpnąć się do przodu, do tyłu
- szarpnąć się na łańcuchu
- szarpnąć się w bok, w lewo, w prawo; w sieci
- szarpnąć się gwałtownie
Cytaty
|
Skazaniec szarpnął się do tyłu, lecz ludzie w szarych kombinezonach trzymali go mocno. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006 |
|
|
Drugi koń szarpnął się, do reszty rozwalił groblę podkowami, zjechał po zad w grząskie błocko. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002 |
|
|
Już, już go miałem, gdy ktoś pociągnął mnie do tyłu. Nadżibullah szarpnął się, wyrwał i zatrzasnął drzwi samochodu, który ruszył z miejsca i pomknął w stronę miasta. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
|
|
Jakiś fiakier omal nie uderzył dyszlem w jadący dość szybko automobil. Koń szarpnął się w uprzęży, a dorożkarz przeklinał szofera i zamierzał się batem na wytwornego pana siedzącego w odkrytym aucie. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005 |
|
|
– Puść mnie! – Szarpnęła się. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004 |
Składnia
| Rzżywotny | + | szarpnąć się | + |
|
3. na samochód
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Połączenia
- szarpnąć się na nowy samochód
Cytaty
|
Firma szarpnęła się i wynajęła im hotel nad Zatoką Pucką. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008 |
|
|
Potrawy w tutejszej restauracji nie są na kieszeń przeciętnego turysty z Polski, ale można szarpnąć się na kawę za całe 18 koron norweskich. źródło: NKJP: Na krańcu Europy, Trybuna Śląska, 2002-07-19 |
|
|
- Potrzebujemy takiego gracza w linii środkowej [...] - mówił trener. I Bayern szarpnął się na transfer, źródło: NKJP: Smutek Ballacka, Dziennik Polski - Sport , 2002-06-29 |
|
|
Szarpnie się taki ojciec, kupi dziecku komputer - a potem co? Jak może dziecko z niego dobrze korzystać, uczyć się, jeżeli każdy program kosztuje po kilka baniek? źródło: NKJP: (MM): Otwarcie i zza pazuchy, Dziennik Polski , Kraków, 2000-08-14 |
Składnia
| Rzosobowy | + | szarpnąć się | + |
(na CO)
|