Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
odkryję się |
odkryjemy się |
|||
2 os. |
odkryjesz się |
odkryjecie się |
|||
3 os. |
odkryje się |
odkryją się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
odkryłem się +(e)m się odkrył |
odkryłam się +(e)m się odkryła |
odkryłom się +(e)m się odkryło |
odkryliśmy się +(e)śmy się odkryli |
odkryłyśmy się +(e)śmy się odkryły |
2 os. |
odkryłeś się +(e)ś się odkrył |
odkryłaś się +(e)ś się odkryła |
odkryłoś się +(e)ś się odkryło |
odkryliście się +(e)ście się odkryli |
odkryłyście się +(e)ście się odkryły |
3 os. |
odkrył się |
odkryła się |
odkryło się |
odkryli się |
odkryły się |
bezosobnik: odkryto się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
odkryjmy się |
|
2 os. |
odkryj się |
odkryjcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
odkryłbym się bym się odkrył |
odkryłabym się bym się odkryła |
odkryłobym się bym się odkryło |
odkrylibyśmy się byśmy się odkryli |
odkryłybyśmy się byśmy się odkryły |
2 os. |
odkryłbyś się byś się odkrył |
odkryłabyś się byś się odkryła |
odkryłobyś się byś się odkryło |
odkrylibyście się byście się odkryli |
odkryłybyście się byście się odkryły |
3 os. |
odkryłby się by się odkrył |
odkryłaby się by się odkryła |
odkryłoby się by się odkryło |
odkryliby się by się odkryli |
odkryłyby się by się odkryły |
bezosobnik: odkryto by się
bezokolicznik: odkryć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
odkrywszy się
gerundium: odkrycie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | odkrycie się |
odkrycia się |
D. | odkrycia się |
odkryć się |
C. | odkryciu się |
odkryciom się |
B. | odkrycie się |
odkrycia się |
N. | odkryciem się |
odkryciami się |
Ms. | odkryciu się |
odkryciach się |
W. | odkrycie się |
odkrycia się |
odpowiednik aspektowy: odkrywać się
Pochodzenie
Zob. kryć
1. w łóżku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
antonimy: | przykryć się |
Połączenia
- dziecko odkryło się
- odkryć się przez sen
- odkryć się w nocy
- odkryć się i przeziębić
Cytaty
Jeśli wszystko dobrze pójdzie, do jutra gorączka mu spadnie, ale będzie bardzo osłabiony. Jedna z nas musi przy nim zostać, bo jak się odkryje, zapalenie płuc murowane. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
|
Odkrył się skwapliwie, lecz dotkliwy chłód nie dał ulgi. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959 |
|
W mieszkaniu było dosyć ciepło. Kasia mruknęła coś przez sen i odkryła się jeszcze bardziej. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Martwe światło, 2009 |
Składnia
Rzosobowy | + | odkryć się | + |
2. przed kimś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
synonimy: | odsłonić się, otworzyć się |
Cytaty
Nie opowiadała nam o swoim życiu. A dlaczego odkryła się przed panem? źródło: NKJP: K. Jakubowski: Epitafium dla „moich” kobiet, Tygodnik Ciechanowski, 2005-04-12 |
|
Rodzice muszą mieć zaufanie do dziecka. Wtedy tylko jest szansa na to, żeby dziecko się odkryło. źródło: NKJP: Kolesie, Dziennik Polski, 2003-06-05 |
|
Dla postronnego, przygodnego obserwatora wszystko to jest trudno uchwytne i prawie nikt z miejscowych nie odkryje się przed przybyszem bez niezbędnej przyczyny. źródło: NKJP: Lechosław Herz: Wardęga Opowieści z pobocza drogi, 2010 |
|
Sądziłam, że ta chwila słabości, kiedy pan Andrzej nagle odkrył się przede mną, utrudni nam dalszą rozmowę, ale na szczęście się myliłam. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Miłośnica, 2009 |
|
Miała takie uczucie, jakby za bardzo odkryła się przed Franzem. Zdradziła mu swoje marzenia. źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009 |
Składnia
Rzosobowy | + | odkryć się | + |
(przed KIM)
|
3. o tajemnicy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
synonimy: | ujawnić się |
Połączenia
- sens, zamiar odkrył się; tajemnica odkryła się
Cytaty
[...] wpatrywał się w jego sine usta jak urzeczony, odkryła się przed nim tajemnica [...]. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
Po II wojnie światowej, po likwidacji faszyzmu i komunizmu odkrył się zupełnie nowy obraz społeczny. źródło: NKJP: Stanisław Stomma: Niebezpieczna swojska klatka, Gazeta Wyborcza, 1997-01-25 |
|
Każdy powrót do minionych zdarzeń niesie ze sobą niebezpieczeństwo, że odkryje się przed nami nowy ich sens lub - co najczęściej - ich bezsens. źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967 |
Składnia
Rznieżywotny | + | odkryć się | + |
(przed KIM)
|
4. o widoku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
Relacje znaczeniowe
synonimy: | odsłonić się, ukazać się | |
hiperonimy: | pojawić się |
Połączenia
- obraz, widok odkrył się
- odkryć się na horyzoncie
- odkryć się za górami, za wzgórzami
Cytaty
Odkryła się sylwetka latarni [...]. W grudniowym słońcu załoga pokładowa układa na dziobie liny do cumowania. źródło: NKJP: Karol Olgierd Borchardt: Szaman morski, 1985 |
|
Opuścili dudniący jak beczka hall aeroportu, zeszli na rozległe trawiaste równiny lotniska, odkrył się piękny, pogodny dzień. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
Na innym moście, w Parku Kultury i Wypoczynku, odkryło się zbrojenie. źródło: NKJP: (crol): Mosty do sprawdzenia, Dziennik Bałtycki, 2003-09-24 |
|
Lasu jeszcze sporo zostało, szczególnie jeśli porównać to z niektórymi fragmentami Beskidu Śląskiego w okolicy Skrzycznego, Baraniej Góry czy Magurki Radziechowskiej, gdzie odkryły się olbrzymie fragmenty stoków i grzbietów. źródło: NKJP: Tomasz Dębiec: W niesprzyjających okolicznościach przyrody, Las Polski, 2009-03-01 |
Składnia
Rznieżywotny | + | odkryć się | + |
5. w sporcie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem
Relacje znaczeniowe
synonimy: | odsłonić się |
Połączenia
- bokser, piłkarz, zawodnik odkrył się; gospodarze, goście, piłkarze odkryli się
- odkryć się i strzelić bramkę, odkryć się i zaatakować
Cytaty
Każde odkrycie się grozi kontrą i stratą gola. źródło: NKJP: (krzyk), (MARO): Mieli Barcę na widelcu?, Dziennik Polski, 2001-08-09 |
|
Po zmianie stron gospodarze, chcąc zdobyć zwycięskiego gola, odkryli się, z czego skrzętnie skorzystali przyjezdni, kończąc jedną z kontr bramką. źródło: NKJP: (zab): V liga, Wadowice, Dziennik Polski, 2001-10-28 |
|
W dziesiątej rundzie „Byk” odkrył się na moment, próbując wyprowadzić cios z prawej. Michalczewski uchylił się i uderzył z lewej. źródło: NKJP: Edward Durda: BOKS: Dariusz Michalczewski mistrzem świata, Gazeta Wyborcza, 1994-12-19 |
|
Nie mając nic do stracenia, odkryła się i odważnie zaatakowała. źródło: NKJP: Michał Imosa: Wygrały tylko rezerwy Korony, Echo Dnia, 2006-10-23 |
Składnia
Rzosobowy | + | odkryć się | + |