UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozłączyć

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp
S.v.  rozłączenie 

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozłączę
 rozłączymy
2 os. rozłączysz
 rozłączycie
3 os. rozłączy
 rozłączą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozłączyłem
+(e)m rozłączył
 rozłączyłam
+(e)m rozłączyła
 rozłączyłom
+(e)m rozłączyło
 rozłączyliśmy
+(e)śmy rozłączyli
 rozłączyłyśmy
+(e)śmy rozłączyły
2 os. rozłączyłeś
+(e)ś rozłączył
 rozłączyłaś
+(e)ś rozłączyła
 rozłączyłoś
+(e)ś rozłączyło
 rozłączyliście
+(e)ście rozłączyli
 rozłączyłyście
+(e)ście rozłączyły
3 os. rozłączył
 rozłączyła
 rozłączyło
 rozłączyli
 rozłączyły

bezosobnik: rozłączono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozłączmy
2 os. rozłącz
 rozłączcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozłączyłbym
bym rozłączył
 rozłączyłabym
bym rozłączyła
 rozłączyłobym
bym rozłączyło
 rozłączylibyśmy
byśmy rozłączyli
 rozłączyłybyśmy
byśmy rozłączyły
2 os. rozłączyłbyś
byś rozłączył
 rozłączyłabyś
byś rozłączyła
 rozłączyłobyś
byś rozłączyło
 rozłączylibyście
byście rozłączyli
 rozłączyłybyście
byście rozłączyły
3 os. rozłączyłby
by rozłączył
 rozłączyłaby
by rozłączyła
 rozłączyłoby
by rozłączyło
 rozłączyliby
by rozłączyli
 rozłączyłyby
by rozłączyły

bezosobnik: rozłączono by

bezokolicznik: rozłączyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozłączywszy

gerundium: rozłączenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozłączony

odpowiednik aspektowy: rozłączać

Pochodzenie

Zob.  łączyć 

1. kable

Definicja

spowodować, że dwie osoby lub rzeczy przestały przywierać do siebie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozdzielić

Połączenia

  • rozłączyć kable, przewody; walczących

Cytaty

Świadkiem tego był mój pilot [...], który również ma zarejestrowaną na taśmie magnetofonowej rozmowę o tym, jak się pochyliłem i sięgnąłem pod deskę rozdzielczą. Wtedy właśnie rozłączyłem przewody.

źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978

Kolejne dwie misje w styczniu następnego roku w końcu przyniosły sukces i były pierwszym w historii dokowaniem dwóch załogowych statków i wymianą załóg (rozłączone moduły statku Apollo 9 przeprowadziły taką misję dopiero w marcu).

źródło: NKJP: Jakub Gałka: Apollo 11: Droga na Księżyc, część 3 – Na Srebrnym Globie, Esensja, nr 06, 2009-08-21

Miał tylko własną małą amfibię, a gdy chciał uruchomić któryś z transporterów, okazało się, że dwa z nich zderzyły się w najwęższym miejscu skalnego przejścia i tylko za pomocą dźwigów można by je rozłączyć.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964

W miejscu znajdowało się kilka innych dzieci, które próbowały rozłączyć bijących się chłopców.

źródło: Internet: 11-letni Polak pobity na tle rasistowskim? (galway.pl)

Świadkami bójki byli uczniowie (którzy w efekcie rozłączyli walczących) oraz nauczyciel prowadzący zajęcia na II piętrze.

źródło: Internet: Protokół kontroli doraźniej (kuratorium.katowice.pl)

Składnia

bez ograniczeń + rozłączyć +
KOGO[sub]pl[/sub]/CO[sub]pl[/sub]

2. małżonków

Definicja

spowodować, że jakieś osoby przestały być razem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozdzielić

Połączenia

  • rozłączyć kochanków, małżonków; rodzinę

Cytaty

Oczekiwałam chwili, kiedy zostanę zakuta w kajdany, rozłączona z Markiem i zawleczona do jakichś kazamatów.

źródło: NKJP: Agnieszka Szady: Przy herbacie: Poznaj piszącego po stylu jego, Esensja, nr 05, 2009

Nie przejęłam się nazbyt tymi, którzy odnaleźli się zbyt późno, mimo że pradziadowie, rozłączeni żelazną kurtyną, w osamotnieniu pisali do siebie listy, tytułując je „droga kuzynko” i „drogi kuzynie” [...].

źródło: NKJP: Monika Rakusa: 39,9, 2008

Karol wyniósł się bez żalu [...] z pałacyku teściów, zabierając z sobą Tomaszka, ponieważ na rozłączenie z synem nie pozwalało mu nie tyle gorętsze ojcowskie uczucie, ile właśnie owa odrobina męskiego idealizmu.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania,

[...] mieszkaliśmy w gościnnych pokojach siedziby Czerwonego Krzyża, nam przypadł jeden z nich, nie rozłączono nas.

źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001

Składnia

bez ograniczeń + rozłączyć +
KOGO + (z KIM)

3. rozmowę

Definicja

spowodować, że ktoś stracił łączność telefoniczną, internetową lub inną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość

Połączenia

  • rozłączyć rozmowę

Cytaty

- Pater rozłączył rozmowę z Wielochem i przyłożył ucho do ciężkiej starej nokii komendanta.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

Jeżeli rozmówca mi się nie podobał, mogłam wcisnąć zero i rozłączyć się z nim. [...] A jeśli ja się nie podobałam, to mężczyzna musiał jeszcze raz wykręcić numer 0-700... Mogłam rozłączyć, kogo chciałam.

źródło: NKJP: Danuta Błaszak: Wywiad z dziewczyną z telefonicznej agencji 0-700, 2003

- Nie wiem. Rozłączyło nas. Natalia wyjęła swoją komórkę. - Podaj mi numer do Wojtka! - krzyknęła.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008

W ogóle nie mógł załadować żadnej strony. Zerknął w róg ekranu. Nic dziwnego, że nie mógł, skoro go rozłączyło.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005

Składnia

bez ograniczeń + rozłączyć +
KOGO/CO
Ø + rozłączyć +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 20.06.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN