Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
ścielę się |
ścielemy się |
|||
| 2 os. |
ścielesz się |
ścielecie się |
|||
| 3 os. |
ściele się |
ścielą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
słałem się +(e)m się słał |
słałam się +(e)m się słała |
słałom się +(e)m się słało |
słaliśmy się +(e)śmy się słali |
słałyśmy się +(e)śmy się słały |
| 2 os. |
słałeś się +(e)ś się słał |
słałaś się +(e)ś się słała |
słałoś się +(e)ś się słało |
słaliście się +(e)ście się słali |
słałyście się +(e)ście się słały |
| 3 os. |
słał się |
słała się |
słało się |
słali się |
słały się |
bezosobnik: słano się
ścielono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się słał będę się słać |
będę się słała będę się słać |
będę się słało będę się słać |
będziemy się słali będziemy się słać |
będziemy się słały będziemy się słać |
| 2 os. |
będziesz się słał będziesz się słać |
będziesz się słała będziesz się słać |
będziesz się słało będziesz się słać |
będziecie się słali będziecie się słać |
będziecie się słały będziecie się słać |
| 3 os. |
będzie się słał będzie się słać |
będzie się słała będzie się słać |
będzie się słało będzie się słać |
będą się słali będą się słać |
będą się słały będą się słać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
ścielmy się |
|
| 2 os. |
ściel się |
ścielcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
słałbym się bym się słał |
słałabym się bym się słała |
słałobym się bym się słało |
słalibyśmy się byśmy się słali |
słałybyśmy się byśmy się słały |
| 2 os. |
słałbyś się byś się słał |
słałabyś się byś się słała |
słałobyś się byś się słało |
słalibyście się byście się słali |
słałybyście się byście się słały |
| 3 os. |
słałby się by się słał |
słałaby się by się słała |
słałoby się by się słało |
słaliby się by się słali |
słałyby się by się słały |
bezosobnik: słano by się
ścielono by się
bezokolicznik: słać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
ścieląc się
gerundium: słanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | słanie się ścielenie się |
słania się ścielenia się |
| D. | słania się ścielenia się |
słań się ścieleń się |
| C. | słaniu się ścieleniu się |
słaniom się ścieleniom się |
| B. | słanie się ścielenie się |
słania się ścielenia się |
| N. | słaniem się ścieleniem się |
słaniami się ścieleniami się |
| Ms. | słaniu się ścieleniu się |
słaniach się ścieleniach się |
| W. | słanie się ścielenie się |
słania się ścielenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: ścielący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | ścielący się |
ścielący się |
ścielący się |
ścielące się |
ścieląca się |
| D. | ścielącego się |
ścielącego się |
ścielącego się |
ścielącego się |
ścielącej się |
| C. | ścielącemu się |
ścielącemu się |
ścielącemu się |
ścielącemu się |
ścielącej się |
| B. | ścielącego się |
ścielącego się |
ścielący się |
ścielące się |
ścielącą się |
| N. | ścielącym się |
ścielącym się |
ścielącym się |
ścielącym się |
ścielącą się |
| Ms. | ścielącym się |
ścielącym się |
ścielącym się |
ścielącym się |
ścielącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | ścielący się |
ścielący się |
ścielące się |
ścielące się |
| D. | ścielących się |
ścielących się |
ścielących się |
ścielących się |
| C. | ścielącym się |
ścielącym się |
ścielącym się |
ścielącym się |
| B. | ścielących się |
ścielących się |
ścielących się |
ścielące się |
| N. | ścielącymi się |
ścielącymi się |
ścielącymi się |
ścielącymi się |
| Ms. | ścielących się |
ścielących się |
ścielących się |
ścielących się |
Pochodzenie
Zob. słać (do spania) < psł. *stьlati, *steľǫ 'kłaść, nakładać warstwę czegoś; rozkładać'
1. o trawie
Definicja
Warianty
- częściej ścielić się
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kłaść się, rozścielać się |
Cytaty
|
Po polach ścielą się dymy. źródło: NKJP: Wiesław Wodecki: Jesienne rekolekcje, Gazeta Wrocławska, 2002-09-27 |
|
|
Dlaczego wcześniej nie widziałam tego chmielu. Słał się teraz nawet na krzakach dzikich porzeczek. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987 |
|
|
[...] Gęsty dym ścielący się na drogach ogranicza widoczność, stając się przyczyną kolizji i wypadków samochodowych. źródło: NKJP: (gal): Podpalacze, Dziennik Bałtycki, 2005-05-06 |
|
|
Wysoka trawa, dziewicza, niekoszona ściele się dołem [...]. źródło: NKJP: Lechosław Herz: Wardęga. Opowieści z pobocza drogi, 2010 |
Składnia
|
+ | słać się | + |
(GDZIE)
|
2. o kłaniającym się
Definicja
Warianty
- częściej ścielić się
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
Cytaty
|
Czy zauważała tych kłaniających się z uśmiechami, dygających, gotowych słać się do nóżek jaśnie pani...? źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008 |
|
|
[...] Delegacje ścielą się u nóg [...]. źródło: NKJP: Jacek Bocheński: Tyberiusz Cezar, 2009 |
Składnia
|
|
+ | słać się | + |
GDZIE
|