UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uwikłać się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwikłam się
uwikłamy się
2 os. uwikłasz się
uwikłacie się
3 os. uwikła się
uwikłają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwikłałem się
+(e)m się uwikłał
uwikłałam się
+(e)m się uwikłała
uwikłałom się
+(e)m się uwikłało
uwikłaliśmy się
+(e)śmy się uwikłali
uwikłałyśmy się
+(e)śmy się uwikłały
2 os. uwikłałeś się
+(e)ś się uwikłał
uwikłałaś się
+(e)ś się uwikłała
uwikłałoś się
+(e)ś się uwikłało
uwikłaliście się
+(e)ście się uwikłali
uwikłałyście się
+(e)ście się uwikłały
3 os. uwikłał się
uwikłała się
uwikłało się
uwikłali się
uwikłały się

bezosobnik: uwikłano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwikłajmy się
2 os. uwikłaj się
uwikłajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwikłałbym się
bym się uwikłał
uwikłałabym się
bym się uwikłała
uwikłałobym się
bym się uwikłało
uwikłalibyśmy się
byśmy się uwikłali
uwikłałybyśmy się
byśmy się uwikłały
2 os. uwikłałbyś się
byś się uwikłał
uwikłałabyś się
byś się uwikłała
uwikłałobyś się
byś się uwikłało
uwikłalibyście się
byście się uwikłali
uwikłałybyście się
byście się uwikłały
3 os. uwikłałby się
by się uwikłał
uwikłałaby się
by się uwikłała
uwikłałoby się
by się uwikłało
uwikłaliby się
by się uwikłali
uwikłałyby się
by się uwikłały

bezosobnik: uwikłano by się

bezokolicznik: uwikłać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwikławszy się

gerundium: uwikłanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uwikłanie się
uwikłania się
D. uwikłania się
uwikłań się
C. uwikłaniu się
uwikłaniom się
B. uwikłanie się
uwikłania się
N. uwikłaniem się
uwikłaniami się
Ms. uwikłaniu się
uwikłaniach się
W. uwikłanie się
uwikłania się

odpowiednik aspektowy: wikłać się

Pochodzenie

Zob. wikłać

1. w krzaki

Definicja

książk. 
nie móc wydostać się z czegoś lub odłączyć się od czegoś, co przylegając za bardzo do czyjegoś ciała czy jego części bądź je owijając, znacznie ogranicza lub uniemożliwia czyjeś ruchy

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Cytaty

Baran, roczniak, uwikłał się w ciernie i na próżno usiłował wyjść z krzaka.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

W rezultacie wywiązała się obustronna strzelanina, która na szczęście nie przyniosła strat w ludziach, poza tym, że „Jagiełło” uwikłał się w zwój drutu kolczastego i poranił się.

źródło: NKJP: Kompania B1 Pułku AK Baszta 1939-1944, t. 1, 2008

Wielu ludzi sądzi, że kiedy Abraham nazywał to miejsce, myślał o baranku, w którego zaopatrzył go Bóg, który uwikłał się w krzaki i mógł zostać złożony w ofierze w miejsce Izaaka.

źródło: ragoborngmail.com: Abraham: Jak Bóg zaopatruje, 2017-02-15 (dobra-nowina.thelife.today)

Achillesowi jednak Telefos nie sprostał. Rzucił się do ucieczki, lecz uwikłał się w winorośl (pono za sprawą Dionizosa, któremu przedtem odmówił należnej czci), a wtedy Achilles zranił go włócznią w udo.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

Składnia

bez ograniczeń + uwikłać się +
w CO

2. w konflikt

Definicja

książk. 
zaangażować się w coś niepotrzebnie i ze szkodą dla siebie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uplątać się, wkopać się, wmotać się, wpakować się, wplątać się, wrąbać się, wrobić się, zagmatwać się, zamotać się, zaplątać się
antonimy:  wyplątać się

Połączenia

  • uwikłać się w kłopoty, w problemy, w pułapkę; w aferę, w skandal; w dyskusję, w spory; w konflikt, w walkę, w wojnę; w gry (polityczne), w politykę; w romans, w związek; w drybling
  • uwikłać się politycznie

Cytaty

Uwikłasz się w kłopotliwy romans lub kłopoty i nieporozumienia.

źródło: NKJP: Mirosław Winczewski: Wielki sennik współczesny, 2007

Uzyskując od Rosji zapewnienie pełnej neutralności w sporze niemiecko-francuskim, zagwarantowane uwikłaniem się Rosji w wojnę na Bałkanach, nabierał pewności, że nie dojdzie do sojuszu francusko-rosyjskiego.

źródło: NKJP: Henryk Wereszycki: Sojusz trzech cesarzy. Walka o pokój europejski 1872–1878, 2010

[...] krakowska prokuratura przez ostatnie dwa lata zbytnio uwikłała się politycznie.

źródło: NKJP: (strz): Prokurator Urbaniak, Dziennik Polski, 2008-01-23

Składnia

bez ograniczeń + uwikłać się +
w CO
Data ostatniej modyfikacji: 29.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj