UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

podnosić się

Chronologizacja

1475, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	podnoszę się	podnosimy się
2 os.	podnosisz się	podnosicie się
3 os.	podnosi się	podnoszą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	podnosiłem się +(e)m się podnosił	podnosiłam się +(e)m się podnosiła	podnosiłom się +(e)m się podnosiło	podnosiliśmy się +(e)śmy się podnosili	podnosiłyśmy się +(e)śmy się podnosiły
2 os.	podnosiłeś się +(e)ś się podnosił	podnosiłaś się +(e)ś się podnosiła	podnosiłoś się +(e)ś się podnosiło	podnosiliście się +(e)ście się podnosili	podnosiłyście się +(e)ście się podnosiły
3 os.	podnosił się	podnosiła się	podnosiło się	podnosili się	podnosiły się

bezosobnik: podnoszono się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się podnosił będę się podnosić	będę się podnosiła będę się podnosić	będę się podnosiło będę się podnosić	będziemy się podnosili będziemy się podnosić	będziemy się podnosiły będziemy się podnosić
2 os.	będziesz się podnosił będziesz się podnosić	będziesz się podnosiła będziesz się podnosić	będziesz się podnosiło będziesz się podnosić	będziecie się podnosili będziecie się podnosić	będziecie się podnosiły będziecie się podnosić
3 os.	będzie się podnosił będzie się podnosić	będzie się podnosiła będzie się podnosić	będzie się podnosiło będzie się podnosić	będą się podnosili będą się podnosić	będą się podnosiły będą się podnosić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		podnośmy się
2 os.	podnoś się	podnoście się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	podnosiłbym się bym się podnosił	podnosiłabym się bym się podnosiła	podnosiłobym się bym się podnosiło	podnosilibyśmy się byśmy się podnosili	podnosiłybyśmy się byśmy się podnosiły
2 os.	podnosiłbyś się byś się podnosił	podnosiłabyś się byś się podnosiła	podnosiłobyś się byś się podnosiło	podnosilibyście się byście się podnosili	podnosiłybyście się byście się podnosiły
3 os.	podnosiłby się by się podnosił	podnosiłaby się by się podnosiła	podnosiłoby się by się podnosiło	podnosiliby się by się podnosili	podnosiłyby się by się podnosiły

bezosobnik: podnoszono by się

bezokolicznik: podnosić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: podnosząc się

gerundium: podnoszenie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	podnoszenie się	podnoszenia się
D.	podnoszenia się	podnoszeń się
C.	podnoszeniu się	podnoszeniom się
B.	podnoszenie się	podnoszenia się
N.	podnoszeniem się	podnoszeniami się
Ms.	podnoszeniu się	podnoszeniach się
W.	podnoszenie się	podnoszenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: podnoszący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	podnoszący się	podnoszący się	podnoszący się	podnoszące się	podnosząca się
D.	podnoszącego się	podnoszącego się	podnoszącego się	podnoszącego się	podnoszącej się
C.	podnoszącemu się	podnoszącemu się	podnoszącemu się	podnoszącemu się	podnoszącej się
B.	podnoszącego się	podnoszącego się	podnoszący się	podnoszące się	podnoszącą się
N.	podnoszącym się	podnoszącym się	podnoszącym się	podnoszącym się	podnoszącą się
Ms.	podnoszącym się	podnoszącym się	podnoszącym się	podnoszącym się	podnoszącej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	podnoszący się	podnoszący się	podnoszące się	podnoszące się
D.	podnoszących się	podnoszących się	podnoszących się	podnoszących się
C.	podnoszącym się	podnoszącym się	podnoszącym się	podnoszącym się
B.	podnoszących się	podnoszących się	podnoszących się	podnoszące się
N.	podnoszącymi się	podnoszącymi się	podnoszącymi się	podnoszącymi się
Ms.	podnoszących się	podnoszących się	podnoszących się	podnoszących się

odpowiednik aspektowy: podnieść się

Pochodzenie

Zob. nosić

1. do pozycji stojącej

Definicja

zmieniając pozycję z siedzącej, leżącej lub innej niewyprostowanej, zaczynać stać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wstawać
	sprzeczne:	kłaść się

Połączenia

podnosić się od stołu; podnosić się z fotela, z ławki, z sofy, z trawy; z kolan

Cytaty

	Piotr Bulgrin gwałtownym ruchem podnosi się z pościeli. źródło: NKJP: Gracjan Bojar-Fijałkowski: O zbójcach z Góry Chełmskiej i inne legendy o Koszalinie, 2006
	„Ręce do góry!?” krzyczy rozwścieczony żołdak i jednocześnie silny cios wymierzony w głowę wali mnie na ziemię. Podnoszę się szybko i staję w przepisowej pozycji, nieporadne kopanie nie robi już na mnie wrażenia. źródło: NKJP: Wanda Ossowska: Przeżyłam... : Lwów - Warszawa 1939-1946, 2009
	- Nie wstawaj tak gwałtownie - doradził jej Grzegorz. - Właśnie wyczytałem, że mdłości można opanować, podnosząc się rano z łóżka bardzo powoli i wykonując szereg oddechów przeponowych. źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993
	Theresa, jedyna pracująca dziś w barze Sahara kelnerka, niechętnie podnosi się od stolika, aby podać schłodzone piwo [...]. źródło: NKJP: Paweł Paradowski: Hotel Sahara, Polityka, 2002-10-12

Składnia

podnosić się

(SKĄD)

2. trochę na łokciach

Definicja

siedząc lub leżąc, unosić trochę swoje ciało

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

podnosić się na łokciach

Cytaty

Bobis podnosi się trochę na rękach, zagląda sobie pod brzuch. Nie wstaję! Bobis, ty chyba głupi jesteś, cały dzień będziesz tu leżał? No i co, będę leżał, bo chcę.

źródło: NKJP: Marek Kochan: Plac zabaw, 2007

Łukasz podnosi się na łokciu, połyka tabletki i popija wodą. Po czym kładzie się z powrotem.

źródło: NKJP: Radosław Figura: Samo życie. Odcinek 139, 2010

Składnia

	+	podnosić się	+	na CZYM
	+	podnosić się	+	JAK

3. głowa

Definicja

być unoszonym w górę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Cytaty

Nogi podnosiły się szybko i szybko opadały, stopy uderzały o belki, stopa przy stopie, stopa za stopą, nogi w skórzanych butach, podbitych twardą jak kamień podeszwą.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

W miarę opowieści kolejne głowy podnosiły się, ale nikt nie przerwał Wiktorowi jego beznamiętnej narracji.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005

Przy dźwiękach fanfar powoli podnosi się zasłona z Cudownego Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej.

źródło: NKJP: Violetta Gradek: Ponieść swój krzyż, Dziennik Zachodni, 2001-08-31

4. poziom wody

Definicja

stawać się wyższym niż poprzednio

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

synonimy:

podwyższać się

Cytaty

Choć woda w Wiśle ciągle się podnosi, i teraz jest szeroko rozlana między wałami, to nie powinno być większych powodów do niepokoju.

źródło: NKJP: (aru): Bez strat. Gazeta Krakowska, 2001-07-26

Na dodatek Odessa stoi na skomplikowanej sieci korytarzy podziemnych, zwanych tu katakumbami, których biegu nikt nie zna i w których podnoszą się stale wody gruntowe, zagrażające dziś nawet wielkiej operze.

źródło: NKJP: Małgorzata Szejnert: Reportaż, Gazeta Wyborcza, 1993-07-09

Stopniowo powierzchnia podłogi podnosi się coraz wyżej. Położone najniżej szafki nie dają się już swobodnie otwierać.

źródło: NKJP: Jolanta Nowakowska: Czterdzieści dni i czterdzieści nocy (fragmenty), Akant, 2007-02

5. samolot

Definicja

wzbijać się w górę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

Cytaty

	Podnosiła się chmura kurzu i dymu, płonęły sklepiki. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002
	W południowych górach podnoszą się chmury, w północnych górach pada deszcz. źródło: NKJP: Agnieszka Kozyra: Filozofia zen, 2004
	Samoloty podnosiły się w powietrze sto trzy razy. źródło: NKJP: Poza granicą niemożliwego, Dziennik Polski, 1999-12-13
	Pokazują nam podnoszące się z ziemi śmigłowce. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Śmierć w Monachium, 1996-07-30

Składnia

podnosić się

(SKĄD) + (DOKĄD)

6. bezrobocie

Definicja

stawać się większym pod względem rozmiarów, wartości, intensywności lub jakości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

maleć

Cytaty

Zastanawiające, że właśnie teraz, kiedy szybko podnosi się stopa bezrobocia, politycy zdają się w tej kwestii milczeć.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj, Wojciech Markiewicz, Mirosław Pęczak: Bez roboty, 2000-11-25

Proszę zwrócić uwagę, że potrzeby i przede wszystkim świadomość klientów stale się podnosi.

źródło: NKJP: Bożena M. Dołęgowska-Wysocka: Chcemy wyławiać talenty, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2008-02-26

Temperatura wody podnosi się z dnia na dzień.

źródło: NKJP: Magdalena Kaczor: Wszystko przez męża, Trybuna Śląska, 2001-04-21

Składnia

podnosić się

(JAK)

7. z biedy

Definicja

przestawać znajdować się w jakimś złym stanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dźwigać się

Cytaty

Od II połowy XVIII wieku miasto zaczęło podnosić się z upadku do czego przyczynił się między innymi dekret królewski o pozwoleniu organizowania 4 jarmarków rocznie.

źródło: NKJP: Krystyna Rembowska, Aneta Ślipek: Zróżnicowanie społeczno-przestrzenne mieszkańców Sieradza, 2002

Ci, którzy wracają po ewakuacji, mimo że ich domy zostały zniszczone, szybciej podnoszą się z dołków psychicznych niż ci, którzy postanowili w ogóle nie wracać.

źródło: NKJP: Elżbieta Cichocka: Życie po potopie, Gazeta Wyborcza, 1997-07-30

Powoli podnosiłem się z mizerii, przeniosłem się do Gdańska na dobre i zamieszkałem z Jegorowiczem, mieszkaliśmy razem: on, ja i jego nowa dziewczyna Manuela.

źródło: NKJP: Wojciech Stamm: Czarna matka, 2008

Składnia

podnosić się

z CZEGO

8. z gruzów

Definicja

być odbudowywanym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dźwigać się

Połączenia

podnosić się z gruzów, z ruin

Cytaty

Mimo problemów finansowych wzdłuż biegu Nysy Kłodzkiej nieustannie wre praca. Naprawiane są rzeczne umocnienia i drogi. Z ruin podnoszą się domy i gospodarstwa.

źródło: NKJP: T. Stasiełowicz, W. Jabłczyński: Koszmarne lato, Dziennik Bałtycki, 1998-07-13

Choć nie oszczędzały go ani wojny, ani pożary, ani zarazy, to jednak zawsze podnosił się z gruzów - piękniejszy i nowocześniejszy. Swoją rezydencję mieli w nim margrabiowie i elektorzy brandenburscy. Był stolicą Marchii Brandenburskiej, Królestwa Prus, Związku Północnoniemieckiego, Rzeszy Niemieckiej, Republiki Weimarskiej, III Rzeszy, NRD, wreszcie Niemiec.

źródło: NKJP: Berlin nieznany, Dziennik Polski, 2008-10-11

Składnia

podnosić się

z CZEGO

9. krzyki

Definicja

o głosie, dźwięku: coraz głośniej rozbrzmiewać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

- O rany, Polacy prowadzą! - podnosił się wrzask, a długo nie było widać żadnych innych zawodników poza Polakami całe towarzystwo truchtem leciało do najbliższej knajpy na ciężkie oblewanie triumfu.

źródło: NKJP: Tomasz Domaniewski: Niedaleko od prawdy, 1975

Gdy Becker kładł palec na usta, widzowie milkli, gdy dawał do zrozumienia, że potrzebuje większego zaangażowania z ich strony, podnosił się hałas jak przy starcie odrzutowca.

źródło: NKJP: Wojciech Michałowicz: Tenis. Mistrzostwa ATP w Hanowerze, Gazeta Wyborcza, 1996-11-25

10. wiatr

Definicja

zaczynać coraz intensywniej wiać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Cytaty

U nas jest północ. Wciąż wiatr się podnosi i za chwilę będę musiał wyjść na pokład refować grot.

źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

Gdy podnosi się wichura, wiatr podejmując drobne kamyki z wybrzeża niesie je siekąc po twarzach przechodniów.

źródło: Internet: nasz-czas.tripod.com

Frazeologizmy

ktoś podnosi się z kolan
ktoś podnosi się z klęczek

Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2018