UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przekręcić się

Chronologizacja

1912, SJPWar

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przekręcę się	przekręcimy się
2 os.	przekręcisz się	przekręcicie się
3 os.	przekręci się	przekręcą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przekręciłem się +(e)m się przekręcił	przekręciłam się +(e)m się przekręciła	przekręciłom się +(e)m się przekręciło	przekręciliśmy się +(e)śmy się przekręcili	przekręciłyśmy się +(e)śmy się przekręciły
2 os.	przekręciłeś się +(e)ś się przekręcił	przekręciłaś się +(e)ś się przekręciła	przekręciłoś się +(e)ś się przekręciło	przekręciliście się +(e)ście się przekręcili	przekręciłyście się +(e)ście się przekręciły
3 os.	przekręcił się	przekręciła się	przekręciło się	przekręcili się	przekręciły się

bezosobnik: przekręcono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przekręćmy się
2 os.	przekręć się	przekręćcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przekręciłbym się bym się przekręcił	przekręciłabym się bym się przekręciła	przekręciłobym się bym się przekręciło	przekręcilibyśmy się byśmy się przekręcili	przekręciłybyśmy się byśmy się przekręciły
2 os.	przekręciłbyś się byś się przekręcił	przekręciłabyś się byś się przekręciła	przekręciłobyś się byś się przekręciło	przekręcilibyście się byście się przekręcili	przekręciłybyście się byście się przekręciły
3 os.	przekręciłby się by się przekręcił	przekręciłaby się by się przekręciła	przekręciłoby się by się przekręciło	przekręciliby się by się przekręcili	przekręciłyby się by się przekręciły

bezosobnik: przekręcono by się

bezokolicznik: przekręcić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przekręciwszy się

gerundium: przekręcenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przekręcenie się	przekręcenia się
D.	przekręcenia się	przekręceń się
C.	przekręceniu się	przekręceniom się
B.	przekręcenie się	przekręcenia się
N.	przekręceniem się	przekręceniami się
Ms.	przekręceniu się	przekręceniach się
W.	przekręcenie się	przekręcenia się

odpowiednik aspektowy: przekręcać się

Pochodzenie

Zob. kręcić

1. na brzuch

Definicja

obrócić się wokół własnej osi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obrócić się, przełożyć się, przewrócić się

Połączenia

przekręcić się na (drugi) bok, na brzuch, na plecy
przekręcić się z boku na bok

Cytaty

	Gwałtownie przekręcił się na plecy, a potem, pojękując, zaczął gramolić się na nogi. źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003
	Wanda niespodziewanie przekręciła się na brzuch, uwalniając nogi z uchwytu. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006
	Waldek usiadł [...], przekręcił się w krześle w stronę sali, założył nogę na nogę i z paczki leżącej przed Teresą wyjął sporta. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998
	Tadeusz przez ten czas dwukrotnie przekręcił się z boku na bok, a raz przez sen szeroko się uśmiechnął. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004
	Dziecko już przekręciło się główką do wyjścia – położna ogląda USG. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001

Składnia

przekręcić się

(CZYM) + (na CO | do CZEGO)

2. w zamku

Definicja

zostać obróconym wokół własnej osi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obrócić się

Połączenia

klucz przekręcił się
przekręcić się w zamku

Cytaty

Kopnąłem stół, który przekręcił się wokół własnej osi jak bąk, rozsiewając śmieci po kuchni.

źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008

Rühtgard ze zdumienia otworzył usta, a filiżanka przekręciła się na uszku i uroniła na biurko kilka kropel kawy.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005

Dźwignia poddała się jego naporowi i przesunęła: wieżyczka wraz z lufą zgrzytnęła i przekręciła się w prawo...

źródło: NKJP: Robert Urbański; Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

Składnia

przekręcić się

JAK

3. o kapeluszu

Definicja

zostać ustawionym w innym kierunku niż uznawany za normalny lub właściwy w danym wypadku

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

kapelusz, krawat przekręcił się; czapka przekręciła się
przekręcić się na bok

Cytaty

Lill ukradkiem poprawiła kwiaciastą laleczkę, która przekręciła się bokiem.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Róża Selerbergu, 2006

Hełm ponownie przekręcił się w stronę twarzy chłopaka.

źródło: NKJP: Esensja, 2005, nr 9

Ciężka naczepa przekręciła się i przewróciła na drogę.

źródło: NKJP: (PP): Mięso na drodze, Gazeta Wrocławska, 2001-10-08

Składnia

przekręcić się

(GDZIE)

4. umrzeć

Definicja

pot.

umrzeć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	Bóg powołał do siebie kogoś, fiknąć, kipnąć, kojfnąć, ktoś dokonał żywota, ktoś kopnął w kalendarz, ktoś odwalił kitę, ktoś położył się do grobu, ktoś przeniósł się na łono Abrahama, ktoś rozstał się z życiem, ktoś wyciągnął kopyta, ktoś wydał ostatnie tchnienie, ktoś wywinął orła, ktoś wyzionął ducha, ktoś zamknął oczy, ktoś zasnął na wieki, ktoś zszedł z tego świata, odejść, pomrzeć, skonać, skończyć się, umrzeć, wykitować, wykopyrtnąć, wykorkować, zdechnąć, zemrzeć, zgasnąć, życie uszło z kogoś
	antonimy:	narodzić się, urodzić się

Cytaty

	Ty wiesz, że od tego przekręcić się można? - Od czego niby? - No, od delirki. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980
	Zdania w rodzaju - „patrz, chłopie, ten Pepo przekręcił się teraz, kiedy zaczęło mu iść fantastycznie” [...] - były jak drzwi otwierające się do cudzych mieszkań, ale nie wówczas, gdy oczekują nas jako gości. źródło: NKJP: Paweł Huelle: Opowieści chłodnego morza, 2008
	Hintermann, skoro był takim panikarzem, mógł naprawdę przekręcić się na zawał. źródło: NKJP: Esensja, 2008, nr 10 (LXXXII)
	Innym razem znów jakiemuś gówniarzowi sprzedali olej silnikowy. Nie przekręcił się po nim tylko dlatego, że szpilka się natychmiast zapchała i cały olej wylał mu się bokiem. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Składnia

przekręcić się

(od CZEGO | po CZYM) + (na CO)

Data ostatniej modyfikacji: 26.09.2015