Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Pochodzenie
Zob. szerzyć
1. o oświacie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozpowszechniać się |
Połączenia
- chrześcijaństwo, kult, opinia szerzy się; idee, poglądy, ruchy szerzą się
Cytaty
|
Coraz bardziej szerzył się pogląd, iż robotnicy powinni mieć także swoją partię. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967 |
|
|
Po śmierci Kabira szerzył się kult jego osoby. źródło: NKJP: Anna Sobolewska: Mapy duchowe współczesności: co nam zostało z Nowej Ery?, 2009 |
|
|
Czasy związku Polski z Saksonią sprzyjały szerzeniu się francuszczyzny. źródło: NKJP: Marek Jarosz: Déja vu i inne opowiadania, 2005 |
|
|
Postępująca ekspansja założonego przezeń zakonu benedyktyńskiego wywarła ogromny wpływ na szerzenie się chrześcijaństwa na całym kontynencie. źródło: NKJP: Małgorzata Sękalska: Benedykt XVI. Skromny pracownik Winnicy Pańskiej, Głos Ojca Pio, 2006 |
|
|
Szlachetnych panów szczególnie drażniły przejawy gwałtownego szerzenia się ruchu robotniczego. źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
szerzę się |
szerzymy się |
|||
| 2 os. |
szerzysz się |
szerzycie się |
|||
| 3 os. |
szerzy się |
szerzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
szerzyłem się +(e)m się szerzył |
szerzyłam się +(e)m się szerzyła |
szerzyłom się +(e)m się szerzyło |
szerzyliśmy się +(e)śmy się szerzyli |
szerzyłyśmy się +(e)śmy się szerzyły |
| 2 os. |
szerzyłeś się +(e)ś się szerzył |
szerzyłaś się +(e)ś się szerzyła |
szerzyłoś się +(e)ś się szerzyło |
szerzyliście się +(e)ście się szerzyli |
szerzyłyście się +(e)ście się szerzyły |
| 3 os. |
szerzył się |
szerzyła się |
szerzyło się |
szerzyli się |
szerzyły się |
bezosobnik: szerzono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się szerzył będę się szerzyć |
będę się szerzyła będę się szerzyć |
będę się szerzyło będę się szerzyć |
będziemy się szerzyli będziemy się szerzyć |
będziemy się szerzyły będziemy się szerzyć |
| 2 os. |
będziesz się szerzył będziesz się szerzyć |
będziesz się szerzyła będziesz się szerzyć |
będziesz się szerzyło będziesz się szerzyć |
będziecie się szerzyli będziecie się szerzyć |
będziecie się szerzyły będziecie się szerzyć |
| 3 os. |
będzie się szerzył będzie się szerzyć |
będzie się szerzyła będzie się szerzyć |
będzie się szerzyło będzie się szerzyć |
będą się szerzyli będą się szerzyć |
będą się szerzyły będą się szerzyć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
szerzmy się |
|
| 2 os. |
szerz się |
szerzcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
szerzyłbym się bym się szerzył |
szerzyłabym się bym się szerzyła |
szerzyłobym się bym się szerzyło |
szerzylibyśmy się byśmy się szerzyli |
szerzyłybyśmy się byśmy się szerzyły |
| 2 os. |
szerzyłbyś się byś się szerzył |
szerzyłabyś się byś się szerzyła |
szerzyłobyś się byś się szerzyło |
szerzylibyście się byście się szerzyli |
szerzyłybyście się byście się szerzyły |
| 3 os. |
szerzyłby się by się szerzył |
szerzyłaby się by się szerzyła |
szerzyłoby się by się szerzyło |
szerzyliby się by się szerzyli |
szerzyłyby się by się szerzyły |
bezosobnik: szerzono by się
bezokolicznik: szerzyć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
szerząc się
gerundium: szerzenie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | szerzenie się |
szerzenia się |
| D. | szerzenia się |
szerzeń się |
| C. | szerzeniu się |
szerzeniom się |
| B. | szerzenie się |
szerzenia się |
| N. | szerzeniem się |
szerzeniami się |
| Ms. | szerzeniu się |
szerzeniach się |
| W. | szerzenie się |
szerzenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: szerzący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | szerzący się |
szerzący się |
szerzący się |
szerzące się |
szerząca się |
| D. | szerzącego się |
szerzącego się |
szerzącego się |
szerzącego się |
szerzącej się |
| C. | szerzącemu się |
szerzącemu się |
szerzącemu się |
szerzącemu się |
szerzącej się |
| B. | szerzącego się |
szerzącego się |
szerzący się |
szerzące się |
szerzącą się |
| N. | szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącą się |
| Ms. | szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | szerzący się |
szerzący się |
szerzące się |
szerzące się |
| D. | szerzących się |
szerzących się |
szerzących się |
szerzących się |
| C. | szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
| B. | szerzących się |
szerzących się |
szerzących się |
szerzące się |
| N. | szerzącymi się |
szerzącymi się |
szerzącymi się |
szerzącymi się |
| Ms. | szerzących się |
szerzących się |
szerzących się |
szerzących się |
Składnia
| Rznieżywotny | + | szerzyć się | + |
|
2. o panice
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozpowszechniać się |
Połączenia
- AIDS, alkoholizm, bandytyzm, bieda, bunt, chaos, choroba, demoralizacja, epidemia, głód, gruźlica, korupcja, narkomania, niesprawiedliwość, ogień, patologia, pijaństwo, piractwo, plaga czegoś, pożar, proceder, przestępczość, ptasia grypa, wirus, wyzysk, zaraza, zło szerzy się; gwałty, herezje, plotki, pogłoski, rozboje, strajki, uzależnienia, zabobony, zagrożenia, zakażenia, zbrodnie szerzą się
- szerzyć się w Europie, w kościele, w kraju, w obozie, w Polsce, w regionie
Cytaty
|
Przemysł i górnictwo były przeważnie w rękach obcego kapitału, szerzył się wyzysk. źródło: NKJP: Krystyna Malik, Maria Raciborska (red.): Przewodnik po Polsce, 1996 |
|
|
Wraz z uciskiem i ekonomicznymi nadużyciami możnowładców szerzyła się demoralizacja i zobojętnienie na sprawy narodowe. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963 |
|
|
Śmiertelna, nieuleczalna choroba szerzyła się wszędzie w zastraszającym tempie. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
szerzę się |
szerzymy się |
|||
| 2 os. |
szerzysz się |
szerzycie się |
|||
| 3 os. |
szerzy się |
szerzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
szerzyłem się +(e)m się szerzył |
szerzyłam się +(e)m się szerzyła |
szerzyłom się +(e)m się szerzyło |
szerzyliśmy się +(e)śmy się szerzyli |
szerzyłyśmy się +(e)śmy się szerzyły |
| 2 os. |
szerzyłeś się +(e)ś się szerzył |
szerzyłaś się +(e)ś się szerzyła |
szerzyłoś się +(e)ś się szerzyło |
szerzyliście się +(e)ście się szerzyli |
szerzyłyście się +(e)ście się szerzyły |
| 3 os. |
szerzył się |
szerzyła się |
szerzyło się |
szerzyli się |
szerzyły się |
bezosobnik: szerzono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się szerzył będę się szerzyć |
będę się szerzyła będę się szerzyć |
będę się szerzyło będę się szerzyć |
będziemy się szerzyli będziemy się szerzyć |
będziemy się szerzyły będziemy się szerzyć |
| 2 os. |
będziesz się szerzył będziesz się szerzyć |
będziesz się szerzyła będziesz się szerzyć |
będziesz się szerzyło będziesz się szerzyć |
będziecie się szerzyli będziecie się szerzyć |
będziecie się szerzyły będziecie się szerzyć |
| 3 os. |
będzie się szerzył będzie się szerzyć |
będzie się szerzyła będzie się szerzyć |
będzie się szerzyło będzie się szerzyć |
będą się szerzyli będą się szerzyć |
będą się szerzyły będą się szerzyć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
szerzmy się |
|
| 2 os. |
szerz się |
szerzcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
szerzyłbym się bym się szerzył |
szerzyłabym się bym się szerzyła |
szerzyłobym się bym się szerzyło |
szerzylibyśmy się byśmy się szerzyli |
szerzyłybyśmy się byśmy się szerzyły |
| 2 os. |
szerzyłbyś się byś się szerzył |
szerzyłabyś się byś się szerzyła |
szerzyłobyś się byś się szerzyło |
szerzylibyście się byście się szerzyli |
szerzyłybyście się byście się szerzyły |
| 3 os. |
szerzyłby się by się szerzył |
szerzyłaby się by się szerzyła |
szerzyłoby się by się szerzyło |
szerzyliby się by się szerzyli |
szerzyłyby się by się szerzyły |
bezosobnik: szerzono by się
bezokolicznik: szerzyć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
szerząc się
gerundium: szerzenie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | szerzenie się |
szerzenia się |
| D. | szerzenia się |
szerzeń się |
| C. | szerzeniu się |
szerzeniom się |
| B. | szerzenie się |
szerzenia się |
| N. | szerzeniem się |
szerzeniami się |
| Ms. | szerzeniu się |
szerzeniach się |
| W. | szerzenie się |
szerzenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: szerzący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | szerzący się |
szerzący się |
szerzący się |
szerzące się |
szerząca się |
| D. | szerzącego się |
szerzącego się |
szerzącego się |
szerzącego się |
szerzącej się |
| C. | szerzącemu się |
szerzącemu się |
szerzącemu się |
szerzącemu się |
szerzącej się |
| B. | szerzącego się |
szerzącego się |
szerzący się |
szerzące się |
szerzącą się |
| N. | szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącą się |
| Ms. | szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | szerzący się |
szerzący się |
szerzące się |
szerzące się |
| D. | szerzących się |
szerzących się |
szerzących się |
szerzących się |
| C. | szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
szerzącym się |
| B. | szerzących się |
szerzących się |
szerzących się |
szerzące się |
| N. | szerzącymi się |
szerzącymi się |
szerzącymi się |
szerzącymi się |
| Ms. | szerzących się |
szerzących się |
szerzących się |
szerzących się |
Składnia
| Rznieżywotny | + | szerzyć się | + |
|