UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wydłużyć się

Chronologizacja

1852, Ignacy R. Czerwiakowski: Opisanie roślin jednolistniowych lekarskich i przemysłowych, books.google.pl

Pochodzenie

Zob.  długi 

1. o linii

Definicja

stać się dłuższym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przedłużyć się
antonimy:  skrócić się

Połączenia

  • cień, dzień, korytarz, łańcuch, pień, tunel wydłużył się; droga, fala mózgowa, granica, linia, lista, łodyga, pochwa, sylwetka, twarz wydłużyła się; boki, krawędzie czegoś wydłużyły się
  • wydłużyć się o centymetr (kilometr...), o połowę

Cytaty

Nie cierpiał wiecznych kolejek przy kasie, które wydłużyły się jeszcze bardziej, gdy pojawiły się nowe usługi umożliwiające płacenie rachunków.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010

Cienie wydłużyły się, zapowiadając nadchodzącą wielkimi krokami noc.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008

Lista ofiar eksplozji na mostach wydłużyła się do stu ośmiu osób.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Twarz oficera wydłużyła się w nagłym, nieopanowanym zdumieniu.

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Jest to wyjątkowy przypadek, kiedy etylen pobudza wydłużenie się łodyg.

źródło: NKJP: Jankiewicz Leszek S.(red.): Regulatory wzrostu i rozwoju roślin, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wydłużę się
 wydłużymy się
2 os. wydłużysz się
 wydłużycie się
3 os. wydłuży się
 wydłużą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wydłużyłem się
+(e)m się wydłużył
 wydłużyłam się
+(e)m się wydłużyła
 wydłużyłom się
+(e)m się wydłużyło
 wydłużyliśmy się
+(e)śmy się wydłużyli
 wydłużyłyśmy się
+(e)śmy się wydłużyły
2 os. wydłużyłeś się
+(e)ś się wydłużył
 wydłużyłaś się
+(e)ś się wydłużyła
 wydłużyłoś się
+(e)ś się wydłużyło
 wydłużyliście się
+(e)ście się wydłużyli
 wydłużyłyście się
+(e)ście się wydłużyły
3 os. wydłużył się
 wydłużyła się
 wydłużyło się
 wydłużyli się
 wydłużyły się

bezosobnik: wydłużono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wydłużmy się
2 os. wydłuż się
 wydłużcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wydłużyłbym się
bym się wydłużył
 wydłużyłabym się
bym się wydłużyła
 wydłużyłobym się
bym się wydłużyło
 wydłużylibyśmy się
byśmy się wydłużyli
 wydłużyłybyśmy się
byśmy się wydłużyły
2 os. wydłużyłbyś się
byś się wydłużył
 wydłużyłabyś się
byś się wydłużyła
 wydłużyłobyś się
byś się wydłużyło
 wydłużylibyście się
byście się wydłużyli
 wydłużyłybyście się
byście się wydłużyły
3 os. wydłużyłby się
by się wydłużył
 wydłużyłaby się
by się wydłużyła
 wydłużyłoby się
by się wydłużyło
 wydłużyliby się
by się wydłużyli
 wydłużyłyby się
by się wydłużyły

bezosobnik: wydłużono by się

bezokolicznik: wydłużyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wydłużywszy się

gerundium: wydłużenie się

odpowiednik aspektowy: wydłużać się

Składnia

Rznieżywotny + wydłużyć się +
(o CO)

2. o obradach

Definicja

potrwać dłużej niż planowano lub się spodziewano

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przedłużyć się
antonimy:  skrócić się

Połączenia

  • czas pracy, proces, turnus wydłużył się; dyskusja, faza, kuracja, operacja wydłużyła się; spotkanie, zebranie, życie wydłużyło się; godziny otwarcia, lekcje wydłużyły się
  • wydłużyć się do końca miesiąca, do tygodnia
  • wydłużyć się o godzinę, o kolejny tydzień (miesiąc, rok...)

Cytaty

Podróż z 2-3 dni wydłużyła się do dwunastu.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006

Pod koniec lat 70. znacznie wydłużył się czas oczekiwania na mieszkanie.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2005

Aktywność zawodowa wydłuży się pięciokrotnie, w związku z tym ludzie, by się przekwalifikować, będą kilkakrotnie w ciągu życia podejmować studia.

źródło: NKJP: Marzena Sygut-Nowak: Marzenie Fausta, Wprost, nr 52, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wydłużę się
 wydłużymy się
2 os. wydłużysz się
 wydłużycie się
3 os. wydłuży się
 wydłużą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wydłużyłem się
+(e)m się wydłużył
 wydłużyłam się
+(e)m się wydłużyła
 wydłużyłom się
+(e)m się wydłużyło
 wydłużyliśmy się
+(e)śmy się wydłużyli
 wydłużyłyśmy się
+(e)śmy się wydłużyły
2 os. wydłużyłeś się
+(e)ś się wydłużył
 wydłużyłaś się
+(e)ś się wydłużyła
 wydłużyłoś się
+(e)ś się wydłużyło
 wydłużyliście się
+(e)ście się wydłużyli
 wydłużyłyście się
+(e)ście się wydłużyły
3 os. wydłużył się
 wydłużyła się
 wydłużyło się
 wydłużyli się
 wydłużyły się

bezosobnik: wydłużono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wydłużmy się
2 os. wydłuż się
 wydłużcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wydłużyłbym się
bym się wydłużył
 wydłużyłabym się
bym się wydłużyła
 wydłużyłobym się
bym się wydłużyło
 wydłużylibyśmy się
byśmy się wydłużyli
 wydłużyłybyśmy się
byśmy się wydłużyły
2 os. wydłużyłbyś się
byś się wydłużył
 wydłużyłabyś się
byś się wydłużyła
 wydłużyłobyś się
byś się wydłużyło
 wydłużylibyście się
byście się wydłużyli
 wydłużyłybyście się
byście się wydłużyły
3 os. wydłużyłby się
by się wydłużył
 wydłużyłaby się
by się wydłużyła
 wydłużyłoby się
by się wydłużyło
 wydłużyliby się
by się wydłużyli
 wydłużyłyby się
by się wydłużyły

bezosobnik: wydłużono by się

bezokolicznik: wydłużyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wydłużywszy się

gerundium: wydłużenie się

odpowiednik aspektowy: wydłużać się

Składnia

Rznieżywotny + wydłużyć się +
(o CO)
Rznieżywotny + wydłużyć się +
(do CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 25.06.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN