Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. piec II
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia
Połączenia
- sąsiadka upiekła; piekarze, rodzice upiekli
- upiec babkę, bochen chleba, bułeczki, chleb, ciasteczka, ciasto, drożdżówkę, jabłecznik, jabłka, kaczkę, karpia, kartofle, kiełbasę, kiełbaski, kurczaka, macę, mięso, pasztet, pączki, piernik, placek, placki, podpłomyki, polędwicę, prosiaka, prosię, rybę, sernik, szynkę, tartę, tort, ziemniaki
- upiec bez zakwasu
- upiec na blasze, na grillu, na ognisku, na rożnie, na ruszcie; na maśle, na oliwie; na festyn, na sylwestra; na jakąś okazję, okoliczność, uroczystość...; na złocisty kolor
- upiec nad ogniskiem
- upiec przy ognisku, przy watrze
- upiec w brytfance; w całości; w domu, w kuchni, w piekarni; w ognisku, w piecu, w piekarniku; w cieście, w ziołach
- upiec według jakiegoś przepisu
- upiec z mąki, z tegorocznego zboża, ziarna..., z tegorocznych plonów, zbiorów...
- upiec osobiście, samodzielnie, specjalnie, szybko, własnoręcznie, wspólnie
- chcieć, móc, musieć, nakazać, potrafić, postanowić, pozwalać upiec; trzeba upiec
- upiec i pokroić, upiec ciasta i przygotować poczęstunek, upiec i wyjąć z pieca, upiec i zjeść; kupić wino i upiec ciasto, podgrzać i upiec, przygotować i upiec, rozciągnąć na blachę i upiec, posypać cukrem i upiec, wlać do tortownicy i upiec, zamarynować i upiec; upieczony i polany czymś
Cytaty
|
- Tak mało teraz jadasz. Kupiłam dziś prawdziwego źródło: KJ PWN: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1957 |
|
|
Gdzie one by ci taki sernik zrobiły? Zwykłego placka nie widziałam, żeby kiedy upiekły. Wszystko kupują. źródło: KJ PWN: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
|
|
W kawiarence można było posilić się kawą i pysznymi ciastami upieczonymi na tę okazję przez rodziców uczniów. źródło: NKJP: (e.Ż): Z każdym rokiem lepiej, Nowiny Raciborskie, 2008-12-16 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
upiekę |
upieczemy |
|||
| 2 os. |
upieczesz |
upieczecie |
|||
| 3 os. |
upiecze |
upieką |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
upiekłem +(e)m upiekł |
upiekłam +(e)m upiekła |
upiekłom +(e)m upiekło |
upiekliśmy +(e)śmy upiekli |
upiekłyśmy +(e)śmy upiekły |
| 2 os. |
upiekłeś +(e)ś upiekł |
upiekłaś +(e)ś upiekła |
upiekłoś +(e)ś upiekło |
upiekliście +(e)ście upiekli |
upiekłyście +(e)ście upiekły |
| 3 os. |
upiekł |
upiekła |
upiekło |
upiekli |
upiekły |
bezosobnik: upieczono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
upieczmy |
|
| 2 os. |
upiecz |
upieczcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
upiekłbym bym upiekł |
upiekłabym bym upiekła |
upiekłobym bym upiekło |
upieklibyśmy byśmy upiekli |
upiekłybyśmy byśmy upiekły |
| 2 os. |
upiekłbyś byś upiekł |
upiekłabyś byś upiekła |
upiekłobyś byś upiekło |
upieklibyście byście upiekli |
upiekłybyście byście upiekły |
| 3 os. |
upiekłby by upiekł |
upiekłaby by upiekła |
upiekłoby by upiekło |
upiekliby by upiekli |
upiekłyby by upiekły |
bezosobnik: upieczono by
bezokolicznik: upiec
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
upiekłszy
gerundium: upieczenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | upieczenie |
upieczenia |
| D. | upieczenia |
upieczeń |
| C. | upieczeniu |
upieczeniom |
| B. | upieczenie |
upieczenia |
| N. | upieczeniem |
upieczeniami |
| Ms. | upieczeniu |
upieczeniach |
| W. | upieczenie |
upieczenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: upieczony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | upieczony |
upieczony |
upieczony |
upieczone |
upieczona |
| D. | upieczonego |
upieczonego |
upieczonego |
upieczonego |
upieczonej |
| C. | upieczonemu |
upieczonemu |
upieczonemu |
upieczonemu |
upieczonej |
| B. | upieczonego |
upieczonego |
upieczony |
upieczone |
upieczoną |
| N. | upieczonym |
upieczonym |
upieczonym |
upieczonym |
upieczoną |
| Ms. | upieczonym |
upieczonym |
upieczonym |
upieczonym |
upieczonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | upieczeni |
upieczeni |
upieczone |
upieczone |
| D. | upieczonych |
upieczonych |
upieczonych |
upieczonych |
| C. | upieczonym |
upieczonym |
upieczonym |
upieczonym |
| B. | upieczonych |
upieczonych |
upieczonych |
upieczone |
| N. | upieczonymi |
upieczonymi |
upieczonymi |
upieczonymi |
| Ms. | upieczonych |
upieczonych |
upieczonych |
upieczonych |
odpowiednik aspektowy: piec
Składnia
| Rz osobowy | + | upiec | + |
CO
|