UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opóźnić się

Chronologizacja

1566, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	opóźnię się	opóźnimy się
2 os.	opóźnisz się	opóźnicie się
3 os.	opóźni się	opóźnią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opóźniłem się +(e)m się opóźnił	opóźniłam się +(e)m się opóźniła	opóźniłom się +(e)m się opóźniło	opóźniliśmy się +(e)śmy się opóźnili	opóźniłyśmy się +(e)śmy się opóźniły
2 os.	opóźniłeś się +(e)ś się opóźnił	opóźniłaś się +(e)ś się opóźniła	opóźniłoś się +(e)ś się opóźniło	opóźniliście się +(e)ście się opóźnili	opóźniłyście się +(e)ście się opóźniły
3 os.	opóźnił się	opóźniła się	opóźniło się	opóźnili się	opóźniły się

bezosobnik: opóźniono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		opóźnijmy się
2 os.	opóźnij się	opóźnijcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opóźniłbym się bym się opóźnił	opóźniłabym się bym się opóźniła	opóźniłobym się bym się opóźniło	opóźnilibyśmy się byśmy się opóźnili	opóźniłybyśmy się byśmy się opóźniły
2 os.	opóźniłbyś się byś się opóźnił	opóźniłabyś się byś się opóźniła	opóźniłobyś się byś się opóźniło	opóźnilibyście się byście się opóźnili	opóźniłybyście się byście się opóźniły
3 os.	opóźniłby się by się opóźnił	opóźniłaby się by się opóźniła	opóźniłoby się by się opóźniło	opóźniliby się by się opóźnili	opóźniłyby się by się opóźniły

bezosobnik: opóźniono by się

bezokolicznik: opóźnić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opóźniwszy się

gerundium: opóźnienie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opóźnienie się	opóźnienia się
D.	opóźnienia się	opóźnień się
C.	opóźnieniu się	opóźnieniom się
B.	opóźnienie się	opóźnienia się
N.	opóźnieniem się	opóźnieniami się
Ms.	opóźnieniu się	opóźnieniach się
W.	opóźnienie się	opóźnienia się

odpowiednik aspektowy: opóźniać się

Pochodzenie

Zob. późny

1. z wypłatą

Definicja

wykonać później niż się powinno

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

spóźnić się

Połączenia

opóźnić się z robotą, z wypłatą

Cytaty

Niewielu było takich, którzy opóźnili się ze złożeniem zeznania.

źródło: NKJP: (ZET): Tegoroczne zeznanie podatkowe mamy z głowy, Dziennik Bałtycki, 2007-05-11

Nie zdarzyło się jeszcze, abyśmy chociaż jeden dzień opóźnili się z wypłatami wynagrodzeń.

źródło: NKJP: (jd): Radomszczańska firma nagrodzona MET-PRIM z Gazelą, Gazeta Radomszczańska, 2009-11-02

[...] jak stwierdził Sąd Apelacyjny, powódka była uprawniona do wstrzymania się z zapłatą raty za czwarty kwartał 1996 r., a w związku z tym nie tylko nie pozostawała w zwłoce, ale także nie opóźniła się z jej zapłatą.

źródło: NKJP: Wyrok z dnia 9 lipca 2003 r., IV CKN 305/0, Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna, 2003-07-09

Składnia

opóźnić się

(z CZYM | w CZYM)

2. o wiośnie

Definicja

nastąpić po czasie przewidzianym przez kogoś lub ujętym w jakimś planie lub rozkładzie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odciągnąć się, oddalić się, odwlec się, spóźnić się

Połączenia

lot, pociąg, poród, przyjazd, remont, start, wyjazd, występ, opóźnił się; budowa, inwestycja, realizacja czegoś opóźniła się; rozpoczęcie czegoś, spotkanie opóźniło się; prace, roboty, żniwa opóźniły się
opóźnić się o kilka miesięcy, tygodni...
opóźnić się nieco, trochę

Cytaty

	Misja Kennera nieco opóźniła się w związku z tym, że nie mógł bezpiecznie opuścić portu. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999
	Loty do Turcji i na Rodos opóźniły się o kilkanaście godzin, a część wycieczkowiczów nie zmieściła się na pokładzie. źródło: NKJP: Krzysztof P. Bąk: Zabrakło miejsc w samolocie, Dziennik Zachodni, 2008-05-02
	Statystyki amerykańskie pokazują, że w ostatnich dwóch dekadach znacząco opóźniła się inicjacja seksualna nastolatków. źródło: NKJP: Antoni Szymański: Badania czy manipulacja?, Wychowawca nr 169, 2007
	Niestety, z uwagi na niekorzystne warunki atmosferyczne, prace opóźniły się o około 2-3 tygodnie. źródło: NKJP: (MB): Opóźnienia w budowie obwodnicy, Nakielski Czas, 2005-04-27
	Do tej pory pasażerowie mogli żądać od kolei wypłaty odszkodowania za opóźnienie się pociągu, jednak tylko wtedy, gdy udowodnili, że późniejszy jego przyjazd naraził ich na straty. źródło: NKJP: (PRZEM): Zapłacą za spóźnienia, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-05-05

Składnia

	+	opóźnić się	+	(JAK)
	+	opóźnić się	+	(o ILE)

3. o zegarze

Definicja

wskazać czas wcześniejszy niż w rzeczywistości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

spóźnić, spóźnić się

Połączenia

zegar, zegarek opóźnił się

Cytaty

Zegar Big Ben w swojej historii miał tylko 5 usterek związanych z wyznaczaniem czasu: w 1949 zegar opóźnił się o 41 minut, po tym, jak stado ptaków usiadło na wskazówce pokazującej minuty.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

opóźnić się

(o ILE)

Data ostatniej modyfikacji: 16.05.2017