UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozpuścić się

Chronologizacja

1534, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozpuszczę się	rozpuścimy się
2 os.	rozpuścisz się	rozpuścicie się
3 os.	rozpuści się	rozpuszczą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozpuściłem się +(e)m się rozpuścił	rozpuściłam się +(e)m się rozpuściła	rozpuściłom się +(e)m się rozpuściło	rozpuściliśmy się +(e)śmy się rozpuścili	rozpuściłyśmy się +(e)śmy się rozpuściły
2 os.	rozpuściłeś się +(e)ś się rozpuścił	rozpuściłaś się +(e)ś się rozpuściła	rozpuściłoś się +(e)ś się rozpuściło	rozpuściliście się +(e)ście się rozpuścili	rozpuściłyście się +(e)ście się rozpuściły
3 os.	rozpuścił się	rozpuściła się	rozpuściło się	rozpuścili się	rozpuściły się

bezosobnik: rozpuszczono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozpuśćmy się
2 os.	rozpuść się	rozpuśćcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozpuściłbym się bym się rozpuścił	rozpuściłabym się bym się rozpuściła	rozpuściłobym się bym się rozpuściło	rozpuścilibyśmy się byśmy się rozpuścili	rozpuściłybyśmy się byśmy się rozpuściły
2 os.	rozpuściłbyś się byś się rozpuścił	rozpuściłabyś się byś się rozpuściła	rozpuściłobyś się byś się rozpuściło	rozpuścilibyście się byście się rozpuścili	rozpuściłybyście się byście się rozpuściły
3 os.	rozpuściłby się by się rozpuścił	rozpuściłaby się by się rozpuściła	rozpuściłoby się by się rozpuściło	rozpuściliby się by się rozpuścili	rozpuściłyby się by się rozpuściły

bezosobnik: rozpuszczono by się

bezokolicznik: rozpuścić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozpuściwszy się

gerundium: rozpuszczenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozpuszczenie się	rozpuszczenia się
D.	rozpuszczenia się	rozpuszczeń się
C.	rozpuszczeniu się	rozpuszczeniom się
B.	rozpuszczenie się	rozpuszczenia się
N.	rozpuszczeniem się	rozpuszczeniami się
Ms.	rozpuszczeniu się	rozpuszczeniach się
W.	rozpuszczenie się	rozpuszczenia się

odpowiednik aspektowy: rozpuszczać się

Pochodzenie

Zob. puścić

1. w wodzie

Definicja

połączyć się z cieczą tak, że powstaje jednolita substancja

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

szybko się rozpuścić

Cytaty

[...] do Odry dostała się woda z układu chłodzenia wielkiego pieca huty „Ostrawa”. Znajdował się w niej kwas cyjanowodorowy. Niestety rozpuścił się w wodzie.

źródło: NKJP: (Q): Strażacy ekologiczni, Dziennik Zachodni, 2001-01-12

Z herbatą rozpuszczalną jest [...] mniej kłopotu. Nie musimy nawet gotować wody, bo przecież doskonale rozpuści się w zimnej.

źródło: NKJP: Krystyna Hammele, Małgorzata Kaczmarek: Bursztynowe misterium, Gazeta Wyborcza, 1998-11-06

W kilku łyżkach zimnego soku rozpuszczamy żelatynę. Resztę soku podgrzewamy, dosładzamy (o ile jest taka potrzeba), dodajemy żelatynę i mieszamy, aż całkowicie się rozpuści.

źródło: NKJP: (RED): Kwiat paproci, Dziennik Łódzki, 2006-06-24

Składnia

rozpuścić się

w CZYM

2. o lodzie

Definicja

stracić stałą konsystencję pod wpływem ciepła i stać się cieczą

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:

puścić, roztopić się, roztopnieć, stopić się

Połączenia

cukier, ser rozpuścił się
szybko się rozpuścić

Cytaty

[...] podczas oczyszczania dróg najpierw posypuje się je solą, aby śnieg i lód się rozpuściły, dopiero później pługami zgarniane jest błoto.

źródło: NKJP: Agnieszka Smogulecka: Zawiodło pługowanie, Polska Głos Wielkopolski, 2004-01-15

Garnek ustawić na płytce i podgrzewać na bardzo wolnym ogniu, aż masło się rozpuści.

źródło: NKJP: Sławomir Mrzygłód: Co uczula Twoje dziecko, Dziennik Bałtycki, 2007-08-04

Na powierzchni ułożyć plasterki sera i całość umieścić w piekarniku na około 2 minuty celem rozpuszczenia się sera.

źródło: NKJP: (XX): Smacznego!, Trybuna Śląska, 2002-07-08

3. o osadzie

Definicja

o czymś twardym lub trudnym do usunięcia: ulec zniszczeniu przez rozbicie na bardzo małe części

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Ku zaskoczeniu lekarzy kamienie rozpuściły się i wyszły naturalną drogą.

źródło: NKJP: Bogdan Nowak: Jantarowa moc pani Stefanii, Wieczór Wybrzeża, 1999-09-24

- Jak usunąć kamień z czajnika?
- Wystarczy łyżkę kwasku cytrynowego (lub pół szklanki octu) oraz wodę zagotować i odczekać 5-10 min aż kamień się rozpuści.

źródło: Internet: zszywka.pl

4. o włosach

Definicja

o włosach: przestać być związanymi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozwiązać się

Cytaty

[...] rozpuściły się jej włosy nade mną i przesłoniły mi światło [...].

źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: Widmokrąg, 2004

Źle spleciony warkocz rozpuścił się, sięgając niemal ziemi.

źródło: Gabriel Márquez: O miłości i innych demonach, 2001 (stream.doci.pl)

5. o dziecku

Definicja

pot.

zmienić swoje postępowanie na gorsze wskutek czyjejś uległości, spełniania wszystkich potrzeb i zachcianek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

rozpuścić się jak dziadowski bicz

Cytaty

[...] broń Boże na ręce - bo dziecko się rozpuści, itd.

źródło: NKJP: Internet

No i dobrze, że minęły już te wakacje, bo moje dzieci rozpuściły się niemożliwie [...].

źródło: Internet: nk.pl

No i proszę, lata mijały, jej syn rozpuścił się jak dziadowski bicz i ani myślał o ożenku.

źródło: Internet: morsmordre.net

Data ostatniej modyfikacji: 06.09.2018