UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaryć

Chronologizacja

1814, SL

Pochodzenie

Zob. ryć

1. w ziemię

Definicja

uderzywszy mocno w miękkie lub sypkie podłoże, zagłębić się w nim

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wryć się, zaryć się

Połączenia

pocisk, samochód zarył
zaryć kopytami, racicami; kołami
zaryć w błoto, w grunt, w piach, w śnieg, w ziemię
zaryć w błocie, w piachu, w śniegu

Cytaty

Gdzieś z przodu zagwizdało złowieszczo i po chwili obok składu zarył w ziemię, nie eksplodując, przeciwpancerny pocisk.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Samolot zarył ukośnie silnikiem w piasek, ale nie zapalił się jakimś cudem.

źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955

Łódka zaryła o błotnisty brzeg.

źródło: NKJP: Adam Wiatkowski: Porynówka, Esensja, nr 9, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaryję	zaryjemy
2 os.	zaryjesz	zaryjecie
3 os.	zaryje	zaryją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaryłem +(e)m zarył	zaryłam +(e)m zaryła	zaryłom +(e)m zaryło	zaryliśmy +(e)śmy zaryli	zaryłyśmy +(e)śmy zaryły
2 os.	zaryłeś +(e)ś zarył	zaryłaś +(e)ś zaryła	zaryłoś +(e)ś zaryło	zaryliście +(e)ście zaryli	zaryłyście +(e)ście zaryły
3 os.	zarył	zaryła	zaryło	zaryli	zaryły

bezosobnik: zaryto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaryjmy
2 os.	zaryj	zaryjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaryłbym bym zarył	zaryłabym bym zaryła	zaryłobym bym zaryło	zarylibyśmy byśmy zaryli	zaryłybyśmy byśmy zaryły
2 os.	zaryłbyś byś zarył	zaryłabyś byś zaryła	zaryłobyś byś zaryło	zarylibyście byście zaryli	zaryłybyście byście zaryły
3 os.	zaryłby by zarył	zaryłaby by zaryła	zaryłoby by zaryło	zaryliby by zaryli	zaryłyby by zaryły

bezosobnik: zaryto by

bezokolicznik: zaryć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zarywszy

gerundium: zarycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zarycie	zarycia
D.	zarycia	zaryć
C.	zaryciu	zaryciom
B.	zarycie	zarycia
N.	zaryciem	zaryciami
Ms.	zaryciu	zaryciach
W.	zarycie	zarycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaryty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaryty	zaryty	zaryty	zaryte	zaryta
D.	zarytego	zarytego	zarytego	zarytego	zarytej
C.	zarytemu	zarytemu	zarytemu	zarytemu	zarytej
B.	zarytego	zarytego	zaryty	zaryte	zarytą
N.	zarytym	zarytym	zarytym	zarytym	zarytą
Ms.	zarytym	zarytym	zarytym	zarytym	zarytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaryci	zaryci	zaryte	zaryte
D.	zarytych	zarytych	zarytych	zarytych
C.	zarytym	zarytym	zarytym	zarytym
B.	zarytych	zarytych	zarytych	zaryte
N.	zarytymi	zarytymi	zarytymi	zarytymi
Ms.	zarytych	zarytych	zarytych	zarytych

Składnia

zaryć

w CO | o CO | w CZYM + (CZYM)

2. głową

Definicja

pot.

straciwszy równowagę, uderzyć się mocno

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

uderzyć

Połączenia

zaryć głową, nosem, twarzą
zaryć o kant stołu, o ścianę
zaryć we framugę, w mebel, w stół, w ścianę

Cytaty

	Ciągle słyszymy: Zaraz coś przewrócicie na siebie albo zaraz któryś coś sobie zrobi, Wiktorek zaryje głową w jakiś mebel, to nie boisko, nie podwórko. źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Biało-czerwony, 2007
	Wskoczył na podłogę owego jasnoniebieskiego korytarza z pełnym rozpędem - i najzwyczajniej w świecie zarył nosem w podłogę. źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Wielka, większa i największa, 1960
	Zwierzę potknęło się, zaryło nosem w zaspę, ale natychmiast poderwało się do biegu. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Piołun i miód Kroniki Drugiego Kręgu Księga III, 2003
	Pawlak zarył nosem w dach szoferki, aż zadudniło. źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967
	Po drodze potknął się, zarył łbem o framugę. źródło: NKJP: Jakub Bielański: Ostatni świt, Esensja, nr 8, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaryję	zaryjemy
2 os.	zaryjesz	zaryjecie
3 os.	zaryje	zaryją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaryłem +(e)m zarył	zaryłam +(e)m zaryła	zaryłom +(e)m zaryło	zaryliśmy +(e)śmy zaryli	zaryłyśmy +(e)śmy zaryły
2 os.	zaryłeś +(e)ś zarył	zaryłaś +(e)ś zaryła	zaryłoś +(e)ś zaryło	zaryliście +(e)ście zaryli	zaryłyście +(e)ście zaryły
3 os.	zarył	zaryła	zaryło	zaryli	zaryły

bezosobnik: zaryto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaryjmy
2 os.	zaryj	zaryjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaryłbym bym zarył	zaryłabym bym zaryła	zaryłobym bym zaryło	zarylibyśmy byśmy zaryli	zaryłybyśmy byśmy zaryły
2 os.	zaryłbyś byś zarył	zaryłabyś byś zaryła	zaryłobyś byś zaryło	zarylibyście byście zaryli	zaryłybyście byście zaryły
3 os.	zaryłby by zarył	zaryłaby by zaryła	zaryłoby by zaryło	zaryliby by zaryli	zaryłyby by zaryły

bezosobnik: zaryto by

bezokolicznik: zaryć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zarywszy

gerundium: zarycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zarycie	zarycia
D.	zarycia	zaryć
C.	zaryciu	zaryciom
B.	zarycie	zarycia
N.	zaryciem	zaryciami
Ms.	zaryciu	zaryciach
W.	zarycie	zarycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaryty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaryty	zaryty	zaryty	zaryte	zaryta
D.	zarytego	zarytego	zarytego	zarytego	zarytej
C.	zarytemu	zarytemu	zarytemu	zarytemu	zarytej
B.	zarytego	zarytego	zaryty	zaryte	zarytą
N.	zarytym	zarytym	zarytym	zarytym	zarytą
Ms.	zarytym	zarytym	zarytym	zarytym	zarytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaryci	zaryci	zaryte	zaryte
D.	zarytych	zarytych	zarytych	zarytych
C.	zarytym	zarytym	zarytym	zarytym
B.	zarytych	zarytych	zarytych	zaryte
N.	zarytymi	zarytymi	zarytymi	zarytymi
Ms.	zarytych	zarytych	zarytych	zarytych

Składnia

Rz_żywotny

zaryć

(CZYM) + w CO | o CO

Data ostatniej modyfikacji: 03.02.2016