UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stopnieć

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	stopnieję	stopniejemy
2 os.	stopniejesz	stopniejecie
3 os.	stopnieje	stopnieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stopniałem +(e)m stopniał	stopniałam +(e)m stopniała	stopniałom +(e)m stopniało	stopnieliśmy +(e)śmy stopnieli	stopniałyśmy +(e)śmy stopniały
2 os.	stopniałeś +(e)ś stopniał	stopniałaś +(e)ś stopniała	stopniałoś +(e)ś stopniało	stopnieliście +(e)ście stopnieli	stopniałyście +(e)ście stopniały
3 os.	stopniał	stopniała	stopniało	stopnieli	stopniały

bezosobnik: stopniano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		stopniejmy
2 os.	stopniej	stopniejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stopniałbym bym stopniał	stopniałabym bym stopniała	stopniałobym bym stopniało	stopnielibyśmy byśmy stopnieli	stopniałybyśmy byśmy stopniały
2 os.	stopniałbyś byś stopniał	stopniałabyś byś stopniała	stopniałobyś byś stopniało	stopnielibyście byście stopnieli	stopniałybyście byście stopniały
3 os.	stopniałby by stopniał	stopniałaby by stopniała	stopniałoby by stopniało	stopnieliby by stopnieli	stopniałyby by stopniały

bezosobnik: stopniano by

bezokolicznik: stopnieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: stopniawszy

gerundium: stopnienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stopnienie	stopnienia
D.	stopnienia	stopnień
C.	stopnieniu	stopnieniom
B.	stopnienie	stopnienia
N.	stopnieniem	stopnieniami
Ms.	stopnieniu	stopnieniach
W.	stopnienie	stopnienia

odpowiednik aspektowy: topnieć

Pochodzenie

Zob. topnieć

1. o lodzie

Definicja

będąc ogrzewanym, przejść ze stanu stałego w stan płynny

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Połączenia

lód, śnieg stopniał; lodowce stopniały
stopnieć częściowo, nieco, prawie, zupełnie; szybko; dawno

Cytaty

	W górach na pograniczu Alaski i Kanady lodowce sąsiadują z bujnymi lasami iglastymi. Także na Nowej Zelandii, w południowych Andach i w Himalajach. Olbrzymie ilości spadłego śniegu nie są tam w stanie stopnieć mimo stosunkowo ciepłego lata. źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1988
	[...] stawek zostanie oczyszczony, jak tylko stopnieje utrzymująca się ciągle gruba warstwa lodu. źródło: NKJP: (gj): Zaniedbany stawek, Dziennik Bałtycki, 2000-01-18
	Lód stopniał, można było iść drogą na skróty, przystawać na górze i patrzeć na burą wodę przesmyku, nieprzesłoniętą liśćmi; jaskrawozielone pączki były jeszcze małe, nad mchem, który obrastał wielki głaz, unosiła się aureola pary wodnej. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007
	[...] przed 20 tys. lat Polska na północ od Zielonej Góry, Warszawy i Białegostoku przypominała Grenlandię i północny skraj Półwyspu Skandynawskiego. Tak byłoby nadal, gdyby nie nagła i szczęśliwa dla nas odmiana losu, dzięki której w ciągu paru tysięcy lat arktyczne mrozy odeszły, lody stopniały, a my odzyskaliśmy jedną trzecią terytorium. źródło: NKJP: Andrzej Hołdys: Czasza paruje, Polityka, 2007-12-15

2. o oszczędnościach

Definicja

zmniejszyć się pod względem ilości lub intensywności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

kapitał, majątek stopniał; cena, fortuna; liczba czegoś; przewaga, różnica stopniała; oszczędności, pieniądze stopniały
stopnieć błyskawicznie, gwałtownie, mocno, nieco, znacznie; ponownie
stopnieć jak śnieg w lipcu
coś może stopnieć

Cytaty

	Wartość twoich oszczędności może szybko stopnieć. Dlatego zamiast trzymać w skarpecie, spróbuj je zainwestować. źródło: NKJP: Ewa Zwierzchowska: Gdzie szukać zarobku, gdy wszyscy tracą, Dziennik Zachodni, 2008-10-09
	[...] piłka uderzyła w słupek. To było duże ostrzeżenie, przewaga gospodarzy mogła stopnieć do jednego gola, a taki wynik jest do końca niepewny... źródło: NKJP: Brazylijskie kontry, Dziennik Polski, 2000-03-27
	O tym, że przeciętna liczba około stu tysięcy oddawanych rocznie mieszkań (108 060 w 2004 r. - GUS) może gwałtownie stopnieć, świadczy spadek wydawanych pozwoleń budowlanych. źródło: NKJP: (M): Wciskani w szarą strefę, Dziennik Polski, 2005-02-09
	Topniejący budżet Andrychowa w tym roku stopnieje jeszcze bardziej. źródło: NKJP: (greg): Półtora miliona z miejskiej kasy, Gazeta Krakowska, 2003-11-29
	Nadwyżkę wykazuje również budżet państwowy, dług publiczny stopniał do jednej trzeciej w ciągu ubiegłej dekady, a stopa bezrobocia spadła do 3,6 proc. w lipcu br. źródło: NKJP: Jerzy Łukaszewski: O Polsce i Europie bez niedomówień, 2006

3. o sercu

Definicja

złagodnieć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Cytaty

	Feralne dla posła G. głosowanie nie było, niestety przypadkiem, ale wypadkową jego liberalnych poglądów na gospodarkę. Jasne, ma do nich prawo, ale nawet stalowe serce liberała powinno stopnieć w obliczu nędzy górników narażonych na eksperymenty kolejnych ekip [...]. źródło: NKJP: Wyborca: Posłowie (nie)śląscy cz. 16, Trybuna Śląska, 2004-03-12
	W tej jednej chwili coś się wydarzyło w moim sercu. Moje serce stopniało i zacząłem płakać. Nie mogłem powstrzymać łez, które płynęły mi po twarzy. źródło: NKJP: Internet
	[...] stalowosiwe oczy pod ogromnymi krzaczastymi brwiami stały się nagle tak ciepłe, że chłopiec stopniał pod tym spojrzeniem, a nie widział, że sam patrzy równie ciepło, gorąco... źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001
	Pewnie ma kiepską sytuację w domu. Nasłaliby opiekę społeczną, to może by matka stopniała. źródło: Internet: wykop.pl
	Stopniała jego agresja. Kiedyś nawet zapytałem go o radę i o dziwo miał słuszność. źródło: Internet: bc.dominikanie.pl

Frazeologizmy

lody stopniały

Data ostatniej modyfikacji: 27.06.2016